ankara il çevre durum raporu - çevresel etki değerlendirme ...

2005 ÇEVRE DURUM RAPORU
N.1. EVSEL KATI ATIKLAR
Çevre Kirliliğine neden olan önemli bir unsur da katı atık sorunudur. Yapılmış olan
araştırmalara göre Katı atıkların çeşit ve bileşimi ülkelerin ekonomik düzeylerine göre
farklılıklar göstermektedir. Gelişmiş ülkelerin kentsel atıklarının içinde kağıt, metal,
plastik ve diğer sentetik maddeler daha fazla bulunmaktadır. Buna karşılık gelişmekte olan
ülkelerde organik madde büyük bir oranı oluşturmaktadır.
Ankara İlinde de üretilen katı atıkların miktarları, özellikleri ve bileşenleri
mevsimsel ve bölgesel farklılıklar göstermektedir. Türkiye’de kişi başına üretilen ortalama
katı atık miktarı olan 1,34 kg ve Ankara’nın nüfusu dikkate alındığında Ankara’da günlük
yaklaşık (4.000.000 x 1,34)günde yaklaşık 5500 ton çöp oluşmaktadır. Oluşan katı atığın
kompozisyonunun belirlenmesi için son yıllarda yapılmış herhangi bir çalışma
bulunmamaktadır.
Özellikle son yıllarda doğalgazın yaygınlaşması sonucu ilimizde oluşan katı
atıkların içerisinde bulunan kül miktarı azalmış ve katı atık kompozizasyonu değişikliğe
uğramıştır.
Ankara’nın nüfusu, nüfus yoğunluğu, hane sayısı, göç sorunu, işyeri, sanayi, kamu
kuruluşlarının türleri ve sayıları, gelir guruplarının dağılımı ve bu grupların tüketim
normları gibi değişik özellikler Ankara’da çöp oluşumunu etkileyen temel faktörlerden
bazılarıdır.
Bu faktörleri barındıran bir model kurarak Ankara çöp miktarı tahminlerini yapmak
için oldukça detaylı ve düzenli bilgilere ihtiyaç vardır. SİBAREN’in (Sistem Bilimleri
Araştırma Enstitüsü) İstanbul için yaptığı çalışmadan yararlanılarak Ankara’da oluşan
çöpü kestirmek ve uzun dönemli çöp miktarı tahminleri yapabilmek için gece ve gündüz
nüfus hareketlerini içeren basit bir model geliştirilmiştir. Model ve çözümü bu bölümün
sonundaki Ek bölümünde anlatılmıştır.
Modelden elde edilen, bir ilçede bir kişinin ürettiği günlük çöp miktarı ve
Ankara’da çalışan bir kişinin işyerinde ürettiği günlük çöp miktarı değişkenlerinin ilçelere
göre % dağılımları Tablo N.1.1’de verilmiştir.
Tablo N.1.1 : Ankara İli Çöpü İçindeki Evsel ve İşyeri Atık Oranları (% )
İLÇE Evsel Atık Oranı İşyeri Atık Oranı
Altındağ 83.9 16.1
Çankaya 92.1 7.9
Etimesgut 93.7 6.3
Keçiören 98.9 1.1
Mamak 98.5 1.5
Sincan 97.2 2.3
Yenimahalle 93.0 7.0
Ankara 93.0 7.0
Ankara’da bir ilçede üretilen çöpün ne oranda evsel atıklardan ne oranda da
işyerlerinden oluştuğunu 1990 verileri ile Şekil N.1.1’de gösterilmektedir.
379