i. TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ YÖNETİM KURULU ÇALI$MA ...

TBB Yönetim Kurulu Çohma RaporuTBB HAUM Türkiye Barolar Birli ği Başkan ı Av. Özdemir Özok'unETK İ NliKLER İ"Avrupa Insan Hakları Sözleşmesi ve Adli Yargı"Konulu Sempozyumda Yaptığı KonuşmaDeğerli Konuklar,Yargıtay, Avrupa Konseyi, İnsan Haklar ı Eğitimi On Y ıl ı UlusalKomitesi ve Birliğimiz İnsan Haklar ı Araştırma ve UygulamaMerkezinin ortaklaşa düzenlediği, "İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesive Adli Yarg ı " Sempozyumu'na ho ş geldiniz.Avrupa İnsan Haklar ı Sözleşmesi ve ek protokolleri, insanhaklar ı için uluslar üstü güvence sisteminin kurumsalla şmas ınayönelik uluslararas ı mücadele ve çalışmalarm ortak bir ürünüdür.Temel hak ve özgünlüklerin korunmas ına ilişkin "Avrupaİnsan Hakları Sözle şmesi"nin olu şumuna, insanlığa büyük ac ılarveren, dünya savaşları ve özellikle İkinci Dünya Sava şı ve savaşsuçlularının yarg ılanmas ı neden olmuş ve gerekçe oluşturmuştur.Yaşanan olumsuzluklar nedeniyle devlet ve egemenlik anlay ışı,ulusal ve uluslararas ı boyutta büyük sarsmtılar geçirmiş, as ırlarcaetkili olan "devletin en yüksek değer olduğu" inanc ı bu suretle dönüşümeuğramış ve ona, kendi vatanda şları üzerinde sınırs ız vekontrol edilemez güç verilmemesi gerekti ği aç ıkça idrak edilmiştir.Dünya savaşlar ı sonras ı güvenirliği sars ılan devlet egemenli ğininuluslararas ı sorumluluk ve denetim altına almmas ı zorunlulu ğukendini göstermiş ve buna gerek duyulmu ştur. Bu anlay ışm sonucu,insan haklar ının ortak bir teminata kavuşturulmas ı suretiyle,devletin bu alanda vatanda şları üzerinde tek ba şma yetkili olmasınason verilmiştir. Böylece, Sözleşme'nin öngördü ğü sistemdetemel haklar, Sözle şme'ye taraf devletlerin tekel ve tasarrufunabırak ılmamış, eski devlet ve egemenlik saplant ılı anlay ış, insanhaklar ı lehinde çığır açacak şekilde değişime uğramıştır. İnsanhaklarıyla ilgili böyle bir sonucun ola şmas ında, ku şkusuz Nürnbergsavaş suçlular ının yargılanmalar ı da etkili olmuştur.AİHS'nin sağlad ığı hakları güvencesi, yarg ısal kapsamda"Avrupa İnsan Hakları Komisyonu" ve "Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi"ncesağlanmaktad ır. Türkiye A İHS'yi 10 Mart 1954'te yasaylaonaylamış, onay belgesinin 18 May ıs 1954'te Avrupa Konseyi'neverilmesi ile sözle şme Türkiye için yürürlü ğe girmiş ve Türk246