i. TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ YÖNETİM KURULU ÇALI$MA ...

TBB Yönetim Kurulu Çal ışma RaporuSherman kongrede bu Yasa'mn haz ırlanış gerekçesini aç ıklarken DUYURUL.AR"Biz nas ıl ki siyasal yönetim biçimi olarak siyasal erkin tek elde toplandığımonarşi düzenini reddedip, çoğulcu, demokratik bir yönetimbiçimini beni ınsemişsek, bu anlay ışın doğal sonucu olarak ticari hayattada piyasaya hakim olan tekel ve tröstlere kar şı ç ıkmal ıy ız" demiş ve biranlamda rekabetin korunmas ı ve gelişmesine ilişkin düzenlemelerinyalnızca ekonomik gerekçelere dayanmad ığm ı, konunundemokratik ya şamla da ilintili oldu ğunun altını çizmiştir. Rekabetinyatay ve dikey anlaşmalar ve uygulamalar yoluyla k ısıtlanmasını; tekelleşmenin yasaklanmas ını düzenleyen bu yasa, XX.yüzy ılın başında görülmeye başlanan birle şme/ devralma dalgas ıkarşısında yetersiz kalm ıştır. Bunun üzerine 1914 y ılında ClaytonAct ve Federal Trade Commission Act kabul edilmi ştir. 1936 daise Robinson-Patman Act ile fiyat ayr ımc ılığı konusunda yeni birdüzenleme yap ılmış, 1950 ve 1960 y ıllarında ise, yasama alan ındayap ılan diğer düzenlemelerle rekabet hukuku ve özellikle birle ş-meler alanmdaki mevzuat geli ştirilmiştir.Bu yasal düzenlemeler sonucunda ABD'de güçlü bir rekabetgeleneği yerleşmiştir. Rekabet hukukunun geli şmesi sadecebireylerin özgürlüğünü koruma arac ı olarak değil, aynı zamandaABD'nin serbest rekabete dayal ı ekonomi politikas ını güçlendirmeninbir arac ı olarak da görülmektedir. ABD antitröst hukuku,içtihat hukuku dinami ğini esas alan uygulamalar ıyla tarihsel süreçiçinde gelişmiş ve zenginleşmiştir.Kıta Avrupas ı'nda rekabete ili şkin düzenlemeler, İkinci DünyaSavaşı'ndan sonraya rastlamaktad ır. İkinci Dünya Sava şı'nıtakiben ABD, politik ve ekonomik bak ımdan batı dünyas ınınlideri konumuna gelmiş ve bu liderlik rolüne uygun olarak çokkapsamlı ve katı bir rekabet politikas ı izlemiştir. Bu politikalarınetkisinde kalan müttefikler ve ABD' nin bask ılar ı sonucu Japonyave Almanya ekonomik gücün yoğunlaşmas ını engelleyen yasaldüzenlemeler yapmak durumunda kalm ışlard ır. Esasen, iki sava şaras ı dönemde boy gösteren karteller Avrupa'da rekabet düzenlemelerininyap ılması ihtiyac ını ortaya ç ıkarmıştır. Bu dönemde,özellikle Almanya'da kartellerin yoğun bir şekilde ortaya ç ıkmas ıve Nasyonal Sosyalistlere destek vermeleri, kartellerin dünyay ısavaşa götüren totaliter rejimlerin geli şmelerinde asli rol oynad ığıdüşüncesini doğurmuş ve Avrupa'da kartel olu şumlarına kar şıgüçlü bir eğilimin belirmesine neden olmuştur. Tüm bunların83