Kirlilik kontrol cihazlarının dayanıklılığının doğrulanması(Tip 5 deneyi)Ek VII1 GiriĢ1.1 Bu Ek, kirlilik kontrol cihazlarının dayanıklılığının doğrulanması ile ilgili deneyleri açıklar. DayanıklılıkĢartları Madde 1.2, Madde 1.3 <strong>ve</strong> Madde 1.4‘te belirtilen üç seçenekten biri kullanılarak gösterilmelidir.1.2 Tüm araç dayanıklılık deneyi, deney pistinde, karayolunda <strong>ve</strong>ya Ģasi dinamometresi üzerinde 160000 km sürüĢlük bir yaĢlandırma deneyini temsil eder.1.3 Ġmalatçı, tezgah yaĢlandırma dayanıklılık deneyini kullanmak üzere seçim yapabilir.1.4 Ġmalatçı, dayanıklılık deneyine alternatif olarak, aĢağıdaki çizelgeden alınan belirlenen bozulmafaktörlerini uygulamayı seçebilir.Motor kategorisiBelirlenen bozulma faktörleriCO THC NMHC NOx HC+ NO x PM PPozitif ateĢlemeli 1,5 1,3 1,3 1,6 — 1,0 1,0SıkıĢtırma ateĢlemeli (<strong>Euro</strong> 5) 1,5 — — 1,1 1,1 1,0 1,0SıkıĢtırma ateĢlemeli (<strong>Euro</strong> 6) (1)(1)<strong>Euro</strong> 6 bozulma faktörleri belirlenecek.1.5 Ġmalatçının isteği üzerine teknik servis, yukarıda <strong>ve</strong>rilen çizelgedeki belirlenen bozulma faktörlerinikullanarak, tüm araç <strong>ve</strong>ya tezgah yaĢlandırma dayanıklılık deneyi tamamlanmadan önce Tip 1 deneyiniyapabilir. Tüm araç <strong>ve</strong>ya tezgah yaĢlandırma deneyinin tamamlanması üzerine, teknik servis yukarıda<strong>ve</strong>rilen çizelgedeki belirlenen bozulma faktörlerini tüm araç <strong>ve</strong>ya tezgah yaĢlandırma deneyinde ölçülenlerile yer değiĢtirerek Ek I, Ġla<strong>ve</strong> 4‘te kaydedilen tip onayı sonuçlarını değiĢtirebilir.1.6 Ġmalatçılar, <strong>Euro</strong> 6 sıkıĢtırma ateĢlemeli araçlar için belirlenen bozulma faktörlerinin yokluğundabozulma faktörlerini oluĢturmak üzere tüm araç <strong>ve</strong>ya tezgah yaĢlandırma dayanıklılık deneyi iĢlemlerinikullanmalıdır.1.7 Bozulma faktörleri, Madde 1.2 <strong>ve</strong> Madde 1.3‘te belirtilen iĢlemleri <strong>ve</strong>ya Madde 1.4‘te yer alançizelgedeki belirlenen değerler kullanılarak belirlenmelidir. Bozulma faktörleri, aracın faydalı ömrüboyunca (AT) 715/2007 Yönetmeliğinin Ek 1‘indeki Çizelge 1 <strong>ve</strong> Çizelge 2‘de belirtilen uygun emisyonsınırlarının Ģartlarına uygunluğu belirlemek üzere kullanılır.2 Teknik Ģartlar2.1 Teknik Ģartlar <strong>ve</strong> özellikler, Madde 2.1.1 ila Madde 2.1.4‘te belirtilenler hariç, BM/AEK Regülasyonu83‘ün Ek 9, Madde 2 ila Madde 6‘sında belirtilenler olmalıdır.2.1.1 Tüm araç dayanıklılık deneyi için BM/AEK Regülasyonu 83‘ün Ek 9, Madde 5.1‘inde açıklanançalıĢma çevrimine alternatif olarak, araç imalatçısı bu Ekin Ġla<strong>ve</strong> 3‘ünde açıklanan Standard Yol Çevrimini(SRC) kullanabilir. Bu deney çevrimi, araç asgari 160.000 km‘lik yol kat edene kadar yürütülmelidir.2.1.2 BM/AEK Regülasyonu 83‘ün <strong>ve</strong> Ek 9, Madde 5.3‘ünde <strong>ve</strong> Madde 6‘sında 80.000 km‘ye yapılanatıf, 160.000 km‘ye yapılan atıf olarak değerlendirilmelidir.2.1.3 BM/AEK Regülasyonu 83‘ün Ek 9, Madde 6‘nın ilk bölümündeki Madde 5.3.1.4‘e yapılan atıf,<strong>Euro</strong> 5 araçlar için (AT) 715/2007 Yönetmeliğinin Ek I‘indeki Çizelge 1‘e <strong>ve</strong> <strong>Euro</strong> 6 araçlar için (AT)715/2007 Yönetmeliğinin Ek I‘indeki Çizelge 2‘ye yapılan atıflar olarak değerlendirilmelidir.68
2.1.4 BM/AEK Regülasyonu 83‘ün Ek 9, Madde 6‘da altıncı alt paragraf aĢağıdaki gibi değerlendirilmelidir.Bir çarpımsal egzoz emisyon bozulma faktörü her bir kirletici için aĢağıdaki gibi hesaplanmalıdır:D.E.F =MiMi21Ġmalatçının talebi halinde, toplamsal egzoz emisyon bozulma faktörü her bir kirletici için aĢağıdaki gibihesaplanmalıdır:D.E.F = Mi 2 – Mi 12.2 Tezgahta yaĢlandırma dayanıklılık deneyi2.2.1 Madde 1.3‘te belirtilen tezgah yaĢlandırma deneyi için teknik Ģartlara ila<strong>ve</strong> olarak, bu maddedebelirtilen teknik Ģartlar uygulanmalıdır.Deney esnasında kullanılacak yakıt Regülasyon 83‘ün Ek 9, Madde 3‘te belirtilenlerden biri olmalıdır.2.3.1 Pozitif ateĢlemeli motorlu araçlar2.3.1.1 AĢağıdaki tezgah yaĢlandırma iĢlemi, prensipte iyileĢtirme emisyon kontrol cihazı olarak birkatalizör kullanan hibrit araçlar dahil pozitif ateĢlemeli araçlar için uygulanmalıdır. Tezgah yaĢlandırmaiĢlemi, katalizör yaĢlandırma tezgahı üzerine oksijen algılayıcısı eklenmiĢ katalizörün yerleĢtirilmesinigerektirir.Tezgah üzerinde yaĢlandırma, tezgah yaĢlandırma süresi (BAT) bağıntısından hesaplanan süreyleStandard Tezgah Çevrimi (SBC) izlenerek yürütülmelidir. Girdi olarak BAT bağıntısı, bu Ekin Ġla<strong>ve</strong> 3‘ündeaçıklanan Standard Yol Çevriminde (SRC) ölçülen katalizör süre – sıcaklık <strong>ve</strong>rilerini gerektirir.2.3.1.2 Standard tezgah çevrimi (SBC). Standard katalizör tezgah yaĢlandırması SBC izlenerekyürütülmelidir. SBC, BAT bağıntısından hesaplanan süreyle çalıĢtırılmalıdır. SBC bu Ekin Ġla<strong>ve</strong> 1‘indeaçıklanmıĢtır.2.3.1.3 Katalizör süre – sıcaklık <strong>ve</strong>rileri. Katalizör sıcaklığı bu Ekin Ġla<strong>ve</strong> 3‘ünde açıklandığı gibi SRCçevriminin en az iki tam çevrimi sırasında ölçülmelidir.Katalizör sıcaklığı, deney aracında en sıcak katalizörün en sıcak yerinde ölçülmelidir. Alternatif olaraksıcaklık, iyi mühendislik uygulaması kullanılarak en sıcak konumda ölçülen sıcaklığı temsil edecek Ģekildeayarlanmak kaydıyla baĢka bir yerde ölçülebilir.Katalizör sıcaklığı, asgari bir hertz‘lik hızda (saniyede bir ölçme) ölçülmelidir.Ölçülen katalizör sıcaklığı sonuçları 25°C‘tan büyük olmayan sıcaklık gruplarıyla bir histogram halindeçizelgelendirilmelidir.2.3.1.4 Tezgah yaĢlandırma süresi. Tezgah yaĢlandırma süresi, tezgah yaĢlandırma süresi (BAT)bağıntısı kullanılarak aĢağıdaki gibi hesaplanmalıdır.Bir sıcaklık serisi için te = th e((R/Tr)–(R/Tv))Toplam te = Bütün sıcaklık grupları boyunca te‘nin toplamıTezgah YaĢlandırma Süresi = A (Toplam te)Burada:A = 1,1 Bu değer, katalizörün ısıl yaĢlandırmasından baĢka kaynaklardan dolayı kötüleĢmesini hesabakatacak Ģekilde katalizör yaĢlandırma süresini ayarlar.R = Katalizör ısıl etkinliği (reaktivitesi) = 17 50069