Faaliyet Raporu 2009 - Axa Sigorta

12 AXA > 2009 Y›l› Faaliyet Raporu
Türkiye Ekonomisi
Küresel krizin tüm ekonomik
göstergeleri alt üst etti¤i 2009, tam
anlam›yla kay›p bir y›l oldu. ABD’de
dev bankalar›n bat›fl sürecinde ilk olarak
Lehman Brothers’›n iflas›n› aç›klamas›
ile birlikte giderek yay›lan küresel krizin
en fazla etkiledi¤i ülkelerden
biri de Türkiye idi. Geçen y›l›n son
çeyre¤inde bafllayan, ancak Türkiye
ekonomisindeki en büyük tahribat›n›
bu y›l›n ilk çeyre¤inde yaratan kriz,
fliddeti yavafllasa da y›k›c› etkisini
izleyen dönemde de sürdürdü.
Ekonomi, özellikle özel kesim yat›r›mlar›
ve tüketimindeki daralmayla h›zla
küçüldü, iflsizlik rekor düzeylere ulaflt›.
Türk halk› ciddi boyutlarda bir
yoksullaflma yaflad›. Bütçe aç›klar› ve
borç yükü büyüdü. Bu olumsuz
geliflmelerin damgas›n› vurdu¤u 2009
y›l› geride kal›rken beklenen ölçüde
güçlü bir toparlanma iflareti al›namad›;
umutlar 2010 y›l›na kald›.
Küresel krizin tüm ekonomik göstergeleri alt üst etti¤i 2009, tam anlam›yla
kay›p bir y›l oldu. ABD’de dev bankalar›n bat›fl sürecinde ilk olarak
Lehman Brothers’›n iflas›n› aç›klamas› ile birlikte giderek yay›lan küresel
krizin en fazla etkiledi¤i ülkelerden biri de Türkiye idi. Geçen y›l›n son
çeyre¤inde bafllayan, ancak Türkiye ekonomisindeki en büyük tahribat›n›
bu y›l›n ilk çeyre¤inde yaratan kriz, fliddeti yavafllasa da y›k›c› etkisini
izleyen dönemde de sürdürdü. Ekonomi, özellikle özel kesim yat›r›mlar›
ve tüketimindeki daralmayla h›zla küçüldü, iflsizlik rekor düzeylere ulaflt›.
Türk halk› ciddi boyutlarda bir yoksullaflma yaflad›. Bütçe aç›klar› ve
borç yükü büyüdü. Bu olumsuz geliflmelerin damgas›n› vurdu¤u 2009
y›l› geride kal›rken beklenen ölçüde güçlü bir toparlanma iflareti al›namad›;
umutlar 2010 y›l›na kald›.
Türkiye ekonomisi 2008 ve 2009 y›llar›n› ABD kaynakl› küresel krizin
gölgesinde geçirdi. 2008’in son döneminde küresel kriz, hem ABD’yi
hem de Avrupa’y› etkisi alt›na ald› ve ihracat›m›z durunca, Türk sanayi
sektörü de daralmaya bafllad› ve iflsizlik h›zla yükseldi. Fakat 2009’un
sonuna do¤ru ABD ve Avrupa’da bafllayan toparlanma, ihracat ve
ithalat›, sanayi sektörü üretimini olumlu etkileyerek krizden ç›k›fl›n
iflaretlerini vermeye, yani “trend tersine dönmeye” bafllad›. Küresel krize
ek olarak 2009 y›l›n›n ilk yar›s›nda mahalli seçimlerin yap›lmas› sonras›nda
da siyasi gerilimin devam etmesi ekonomiyi olumsuz etkiledi. IMF ile
yap›lan uzun görüflmelere ra¤men y›lan hikayesine dönen ve
imzalanamayan anlaflman›n da etkisiyle risk alg›lamas› özel sektör
tüketim ve yat›r›mlar›n› olumsuz etkiledi. Krizin en yo¤un etkisi de özel
yat›r›mlar taraf›nda görüldü. Krize karfl› al›nan önlemler çerçevesinde
kamu harcamalar›n›n art›r›lmas› pozitif katk› yapsa da, kamunun
ekonomideki pay› küçük oldu¤undan fazla etkili olamad›. Ekonomi y›l›n
ilk üç çeyre¤inde ortalama %8,3 oran›nda küçülürken özel sektör
yat›r›mlar› %28 oran›nda darald›. 2010 içinde ilan edilecek olan 2009
y›l› son çeyre¤i büyüme verilerinde ise s›f›r veya çok küçük bir pozitif
büyüme oran› ile 2009’daki y›ll›k daralma oran›n›n %6 civar›nda
gerçekleflmesi bekleniyor.
Ekonomide son aylarda görülen toparlanma iflaretleri ile birlikte son
dönemde gelen en iyi haber ise kredi derecelendirme kuruluflu Fitch
taraf›ndan ülke notunun iki kademe art›r›lmas› oldu. Hükümet taraf›ndan
aç›klanan Orta Vadeli Program’da 2010 y›l›na iliflkin GSYH büyüme
oran› %3,5 olarak tahmin ediliyor ve bu oran gerçekleflebilir gibi
gözüküyor. Baz› tahminlere göre ise global krizin etkileri geçtikten sonra
büyüme oran›n›n orta vadede yeniden %5 seviyesine ç›kabilece¤i
yönünde. Tabii bu noktaya gelmek zaman alacak, çünkü bu potansiyelin
gerçekleflmesi küresel geliflmelere ve özellikle de Avrupa ekonomisinin
temposuna ba¤l›. Merkez Bankas›’n›n faiz indirimlerinin henüz tüm
yans›mas› görülmedi. ‹ç talepteki geliflmelerin etkisiyle enflasyonda da
bir miktar yükselme sürpriz olmayacak gibi görülmektedir. Ayn› zamanda