UB skà rsla '98

11.1 Reglur um sumarnámskeið fyrir börn á vegum sveitarfélaga
Tillögur:
Í skýrslu minni fyrir árið 1996 greindi ég frá ábendingum er mér höfðu borist
varðandi sumarnámskeið fyrir börn á vegum sveitarfélaga (sjá SUB:1996, kafla
11.1). Þar birti ég bréf er ég ritaði Sambandi íslenskra sveitarfélaga þar sem fram
koma tillögur mínar um að sambandið beiti sér fyrir því að samdar verði almennar
reglur um starfsemi sumarnámskeiða fyrir börn á vegum sveitarfélaga. Skömmu
fyrir áramótin 1996/1997 skipaði sambandið starfshóp með það verkefni að kanna
hvort ástæða væri til að setja slíkar reglur.
Umræddur starfshópur skilaði greinargerð um þetta mál til stjórnar Sambands
íslenskra sveitarfélaga, og fékk ég þessa greinargerð í mínar hendur á haustmánuðum.
Hún hljóðar svo:
„Um sumarnámskeið.
Það er gagnlegt að sveitarfélög setji sér reglur um námskeið sem þau halda sjálf,
sem og námskeið sem þau styrkja fjárhagslega en aðrir aðilar sjá um. Á sama hátt
og hvað vinnuskólann varðar og fjallað var um hér að framan hlýtur að vera jákvætt
og gagnlegt fyrir sveitarfélögin að Samband íslenskra sveitarfélaga hafi vinnuramma
að miðla sveitarfélögunum. Við leggjum því til að Sambandið feli einhverjum
starfsmönnum sveitarfélaga með vel þróuð sumarnámskeið að semja slíkan
ramma. Hvað innihald varðar leggjum við til að hann nái t.d. eftir því sem við á til
sömu þátta og vinnurammi vinnuskólans og þess sem erindi umboðsmanns barna
fjallar um.“
Á þessari stundu er mér ekki kunnugt um hvort Samband íslenskra sveitarfélaga
hafi skipað starfshóp til þess að vinna samræmdar rammareglur vegna sumarnámskeiða
sveitarfélaganna fyrir börn.
BLS
140
Leitað var svara við spurningunni um hvort sveitarfélög ættu að setja sér almennar
lágmarksreglur um sumarnámskeið fyrir börn.
Í erindi sínu er umboðsmaður barna jákvæður út í fjölbreytt námskeið sem sveitarfélög
bjóða börnum upp á. Þar er lýst eftir almennum lágmarksreglum um sumarnámskeið
fyrir börn og vakin athygli á að engar almennar reglur eru til um t.d. eftirfarandi
atriði:
1. Kröfur til leiðbeinenda (s.s. aldur, menntun, starfsreynsla og sakavottorð
(sbr. kröfur til sumardvalarheimila og sumarbúða)).
2. Kröfur til húsnæðis og annars umhverfis.
3. Slysatryggingar barnanna.
12. Umsagnir til Alþingis
12.0 Tillaga til þingsályktunar um öryggismiðstöð barna
Heilbrigðis- og trygginganefnd Alþingis óskaði eftir umsögn minni um tillögu til
þingsályktunar um öryggismiðstöð barna (sjá einnig kafla 8.0 í þessari skýrslu).
Vegna þessa sendi ég nefndinni svohljóðandi umsögn:
Vísað er til bréfs heilbrigðis- og trygginganefndar Alþingis, dagsett 20. október
1997, þar sem óskað er eftir umsögn minni um tillögu til þingsályktunar um
öryggismiðstöð barna.
BLS
141
Sveitarfélög standa í ríkum mæli að sumarnámskeiðum fyrir börn, ýmist með því að
halda þau sjálf eða með því að styrkja fjárhagslega námskeið sem aðrir aðilar sjá um
framkvæmd á. Þessum námskeiðum er væntanlega ætlað að efla þroska barna á
alhliða hátt og vera þeim lærdómsrík og ánægjuleg. Það er mikilvægt að staðið sé
að þeim þannig að góð fagmennska sé í fyrirrúmi á allan hátt, bæði hvað varðar
þekkingu stjórnenda og aðstæður í hvívetna. Þess vegna þarf sveitarfélögum,
foreldrum og öðrum sem hagsmuna eiga að gæta að vera vel ljóst hver eru markmið
námskeiðanna, hvernig kröfur eru gerðar og hvernig að framkvæmd þeirra skuli
staðið. Víða eru til reglur og vinnurammar fyrir sumarnámskeið, en slíkt er ekki
endilega með samræmdum hætti.
Af þessu tilefni vil ég upplýsa um eftirfarandi:
Þegar ég tók við embætti umboðsmanns barna ákvað ég meðal annars að beita mér
fyrir eflingu slysavarna barna almennt, en eins og til dæmis kemur fram í
fyrrnefndri tillögu til þingsályktunar, eru slys á börnum mun tíðari hér en í
nágrannalöndum okkar. Þegar ég kannaði þessi mál á sínum tíma varð ég þess
fljótlega áskynja að skráning slysa á börnum er engan veginn fullnægjandi, sbr.
nánar fyrirliggjandi skýrslur mína til forsætisráðherra 1995 og 1996, um þetta efni.
Ég er þeirrar skoðunar að kerfisbundin og samræmd slysaskráning, sem nær til
landsins alls, sé ein aðalforsenda þess að unnt verði að fækka slysum á börnum með
SKÝRSLA UMBOÐSMANNS BARNA FYRIR ÁRIÐ 1997 SKÝRSLA UMBOÐSMANNS BARNA FYRIR ÁRIÐ 1997