UB skà rsla '98

BLS
28
Eftirfarandi er tafla sem sýnir hvaðan var hringt af landinu.
Skipting símaerinda eftir landshlutum (kjördæmum):
Reykjavík 454
Reykjanes 126
Vesturland 37
Vestfirðir 15
Norðurland vestra 16
Norðurland eystra 37
Austurland 24
Suðurland 35
Búsettir erlendis 6
Langflestir fyrirspyrjendur eru búsettir á suðvesturhorninu, eða samtals 580, ef
Reykjavík og Reykjanes eru tekin saman. Þá er talsvert meira um það að hringt hafi
verið af Vesturlandi og Norðurlandi eystra en raunin var árið 1996, og tengist það án
efa því að annars vegar heimsótti ég alla grunnskóla á Vesturlandi og hins vegar að
embættið stóð fyrir málþingi um hagsmuna- og réttindamál barna og unglinga á
Norðurlandi eystra.
Dæmi um þau erindi er fylla flokkinn „Annað“:
Undir flokknum „Annað“ eru skráðar meðal annars beiðnir um viðtöl, fyrirlestra
og upplýsingar af ýmsum toga. Beiðnir um viðtöl við fréttamenn,
blaðamenn og dagskrárgerðarmenn eru á fjórða tuginn. Beiðnir um upplýsingar
eru mismunandi, beðið er um upplýsingar um embættið, skólafólk, sem
er í upplýsingaleit vegna ritgerðasmíða óskar eftir viðtali við umboðsmann,
en á árinu var svarað yfir fimmtíu fyrirspurnum þessa efnis, og nokkuð var
um að viðtöl væru veitt í kjölfarið. Algengast er að fyrirspurnir og beiðnir um
erindi og fyrirlestra berist símleiðis og þetta árið nálgast beiðnir á þriðja
tuginn.
hvílir því á embættinu og hef ég lagt ríka áherslu á að viðskiptavinir fái eins
vandaða og greinargóða leiðsögn og nokkur kostur er. Yfirleitt verða
einstaklingserindi ekki tilefni til beinna afskipta af minni hálfu, heldur er fólki vísað
á hinar ýmsu stofnanir samfélagsins sem löggjafinn hefur fengið það verkefni að
leysa úr ágreinings- og vandamálum einstaklinga. Það hefur þó komið fyrir að
einstaklingserindum hefur verið svarað skriflega. Margir vilja fá upplýsingar um
réttindi og skyldur lögum samkvæmt og er talsvert um að einstaklingar fái send þau
lög og reglugerðir sem við eiga hverju sinni. Einnig er nokkuð um að
kynningarbæklingar embættisins séu sendir einstaklingum, sem og bæklingar
annarra stofnana sem ástæða þykir til að vekja sérstaka athygli á. Ég hef frá upphafi
gert undantekningu í þeim tilvikum þegar börn leita til mín í vandræðum sínum, og
hef ég leitast við að aðstoða þau eins og mér er frekast unnt.
3.2. Viðtöl
Dæmi um símaerindi frá börnum:
Kvartað yfir litlu og óvönduðu barnaefni í sjónvarpi á daginn. Hringt vegna
upptökuvéla í skólum, sem settar eru upp til þess að fylgjast með börnum.
Spurt um rétt til talsmanns í barnaverndarmáli. Bent á agaleysi og
agaviðurlög í skólum. Kvartað yfir kennurum, svo sem vegna ofbeldis,
kynferðislegrar áreitni og eineltis. Hringt vegna samræmdu prófanna og
brottreksturs úr skóla. Kvartað vegna forsjárvanda. Ekki hlustað á barn sem
komið hefur verið í fóstur. Hækkun sjálfræðisaldurs mótmælt af hópi barna.
Spurt um vinnutíma barna og unglinga. Slysabætur til 16 ára unglings
greiddar til foreldris. Barn rekið að heiman og hald lagt á bankabók þess.
Kvartað yfir ólögmætri leit í farangri unglinga fyrir skólaferðalag. Hringt
vegna innheimtu aðgangseyris og fargjalda ýmiss konar þar sem fullorðinsgjald
miðast við allt niður í 12 ára aldur, börn kvarta og segjast vera álitin
fullorðin þegar það hentar en börn þess á milli. 16 ára unglingi neitað um
bækur í Þjóðarbókhlöðu.
BLS
29
3.1. Afgreiðsla símaerinda
Í 4. gr. laga nr. 83/1994 kemur m.a. fram að umboðsmanni barna beri að leiðbeina
þeim sem til hans leita vegna ágreinings milli einstaklinga um leiðir sem færar eru
innan stjórnsýslu og hjá dómstólum. Ákveðin leiðbeiningarskylda við almenning
Fjölmörg viðtöl veitti ég á árinu, bæði aðilum sem vildu fylgja eftir skriflegum
ábendingum og nemum sem unnu að ýmsum verkefnum sem tengdust réttindum
barna. Einnig tók ég á móti einstaklingum sem vildu greina mér frá vandamálum
sínum, en í slíkum tilvikum er viðkomandi ávallt gerð grein fyrir því að ég muni
einkum skoða erindi þeirra með almennum hætti. Öðru máli gegnir um börn hvað
þetta varðar, en slík tilvik eru þó sem betur fer ekki mörg.
SKÝRSLA UMBOÐSMANNS BARNA FYRIR ÁRIÐ 1997 SKÝRSLA UMBOÐSMANNS BARNA FYRIR ÁRIÐ 1997