UB skà rsla '98

yfir fjölda barna yngri en 16 ára, sem þurftu að leita læknisaðstoðar eða dvöldu á
barnadeild Sjúkrahúss Reykjavíkur (áður Landakots) – Barnaspítala Hringsins –
komið var með á slysadeild Sjúkrahúss Reykjavíkur (áður Borgarspítalans) – á
tímabilinu 1992 til 1996, vegna sannanlegs ofbeldis, kynferðislegrar misnotkunar
eða annarrar illrar meðferðar af hálfu nánustu fjölskyldu barns. Einnig leikur mér
forvitni á að vita um fjölda þeirra tilvika þar sem um óstaðfestan grun um ofbeldi
eða misþyrmingu er að ræða.
Að auki má nefna að þegar um er að ræða staðfestan eða óstaðfestan grun um
ofbeldi eða misþyrmingu á börnum hefur þeim yfirleitt verið vísað til nánari meðferðar
og innlagnar á barnadeild Landspítalans. Þar hefur um nokkurt árabil verið
starfandi teymishópur sem hefur tekið að sér að fjalla um þessi mál.“
Í svarbréfi frá Barnaspítala Hringsins, dagsett 11. desember 1997, vegna þessarar
fyrirspurnar minnar segir m.a. svo:
BLS
96
Erindi þetta ítrekaði ég við ofangreinda aðila með bréfi dagsettu 8. september 1997.
Í svarbréfi frá slysa- og bráðamóttöku Sjúkrahúss Reykjavíkur, dagsettu 10. september
1997, segir m.a. svo:
„Rétt er að geta þess, að tölvuskráning sjúkrahússins á tilefnum, sjúkdómsgreiningum
og öðru er varðar komur sjúklinga á slysadeild hefur til skamms tíma verið mjög
takmörkuð og eingöngu teknir fyrir helstu þættir um hvert tilfelli en ekki smáatriði.
Til skamms tíma hefur t.d. ekki verið gerður greinarmunur á kynferðislegu ofbeldi
og öðru ofbeldi né heldur skráðir sérstaklega gerendur. Frá og með síðustu áramótum
hefur verið reynt að bæta úr þessu með mun nákvæmari slysaskráningu á
tölvutæku formi (svonefnt NOMESCO kerfi). Miklar vonir hafa verið bundnar við
betri árangur við forvarnir við notkun þessa kerfis en þar sem fé hefur skort til þess
að þróa kerfið frekar og gera það að fullu nothæft eru ekki enn farnar að berast
nema takmarkaðar niðurstöður úr því. Situr því við svo búið að sinni.“
Með bréfi þessu fylgdu tölur um komur barna yngri en 16 ára á slysadeild Sjúkrahúss
Reykjavíkur fyrir tímabilið 1992–1996. Ekki var greint frá ástæðum þess að
börnin leituðu til slysadeildarinnar.
Svar yfirlæknis barnadeildar Sjúkrahúss Reykjavíkur, dagsett 10. september 1997,
er svohljóðandi:
„Sem svar við bréfi yðar frá 19. júní 1997 sem ítrekað var 8. september 1997 vil ég
taka fram eftirfarandi: Ég hef haft samband við alla sérfræðinga sem störfuðu á
barnadeild Landakotsspítala og starfa nú við barnadeild Sjúkrahúss Reykjavíkur, á
tímabilinu 1992–1996. Enginn þeirra og þar með undirritaður meðtalinn man eftir
tilfelli sem lagt var inn á barnadeild á þessu tímabili vegna sannanlegs ofbeldis,
kynferðislegrar misnotkunar eða annarrar illrar meðferðar af hálfu nánustu
fjölskyldu barns. Slík tilfelli eru heldur ekki skráð í sjúkraskýrslum deildanna á
þessu tímabili.
„Þessu [erindi] er til að svara að á árunum 1992–1996 leituðu 123 börn til Barnaspítala
Hringsins vegna kynferðislegrar misnotkunar eða annarrar illrar meðferðar
af hálfu nánustu fjölskyldu barnsins. Meiri hluti þessara barna komu til rannsóknar
vegna gruns um kynferðislega misþyrmingu. Um var að ræða 104 stúlkur og 19
drengi.
Um það bil 30 börn dvöldu á Barnaspítala Hringsins á þessu tímabili þar sem um
óstaðfestan grun um ofbeldi eða vanrækslu var að ræða.
Flest barnanna sem voru á Barnaspítala Hringsins vegna ofangreindra orsaka voru á
aldrinum 2–6 ára.“
Þá barst mér einnig bréf frá dómsmálaráðuneytinu þar sem tilkynnt var um skipun
nefndar með fulltrúum frá dóms-, félags-, heilbrigðis- og menntamálaráðuneyti.
Verkefni nefndarinnar er að huga að nauðsynlegum breytingum á löggjöf til að
sporna við heimilisofbeldi, huga að því hvernig unnt sé að efla starf félagasamtaka
er sinna forvörnum og veita hjálp á þessu sviði og gera tillögur um forvarnaraðgerðir,
um hjálparúrræði fyrir þolendur heimilisofbeldis og um meðferðarúrræði
fyrir gerendur.
Ég mun fylgjast með störfum nefndar þessarar jafnframt því sem ég mun vinna
áfram að máli þessu.
9.3 Harðræði gagnvart börnum á leikskólanum Hörðuvöllum í Hafnarfirði
Starfsaðferðir starfsfólks á leikskólanum Hörðuvöllum í Hafnarfirði komust nokkuð
í hámæli um mitt árið. Starfskona á leikskólanum var sökuð um að hafa límt fyrir
munn 2 ára gamals barns, og var barnaverndaryfirvöldum gert viðvart um atburðinn.
Barnaverndarnefnd Hafnarfjarðar vísaði málinu til Rannsóknarlögreglu ríkisins
sem að rannsókn lokinni vísaði því til Ríkissaksóknara.
BLS
97
SKÝRSLA UMBOÐSMANNS BARNA FYRIR ÁRIÐ 1997 SKÝRSLA UMBOÐSMANNS BARNA FYRIR ÁRIÐ 1997