UB skà rsla '98

BLS
32
IV. Mál sem tekin voru til umfjöllunar
hjá umboðsmanni barna.
4. Skólamál
4.0. Skólaakstur
Í skýrslu minni fyrir árið 1996 geri ég grein fyrir upphafi þessa máls (sjá SUB:1996,
bls. 43). Í framhaldi af svari Sambands íslenskra sveitarfélaga við fyrirspurn minni
um gildandi reglur um skólaakstur sendi ég í byrjun árs svohljóðandi bréf til þeirra
15 sveitarfélaga þaðan sem ábendingar höfðu borist varðandi skólaakstur grunnskólanemenda:
Þar eð mér, sem umboðsmanni barna hafa borist fjölmargar ábendingar frá íbúum
hinna ýmsu sveitarfélaga varðandi skólaakstur grunnskólabarna, ritaði ég Sam-
bandi íslenskra sveitarfélaga bréf í nóvember sl., og spurðist fyrir um, hvort og þá
hvaða reglur giltu um skólaasktur nemenda í grunnskólum sveitarfélaga.
Í þessu sambandi má nefna að bent hefur verið á, að eftirliti með ástandi og
öryggisbúnaði skólabíla væri víða ábótavant, þeir væru margir hverjir komnir til
ára sinna, óþægilegir og kaldir. Algengt væri að börnin væru of mörg í hverjum
skólabíl og þar af leiðandi ekki öll í bílbeltum á akstursleiðinni. Í sumum bílum
væru reyndar alls engin bílbelti. Þá hafa ýmsir bent á að akstur með yngstu börnin
væri oft og tíðum óhóflega langur miðað við aldur þeirra og þau þyrftu, í sumum
tilvikum, einnig að bíða lengi eftir skólabílnum. Enginn fullorðinn gæslumaður væri
í bílunum, fyrir utan bílstjóra og svo virtist sem litlar kröfur væru gerðar til hæfni
bílstjóranna, jafnvel væru ekki allir með tilskilið ökupróf.
Í svari Sambands íslenskra sveitarfélaga, sem mér barst 27. nóvember sl., við fyrrgreindu
bréfi mínu segir, að skólaakstur sé alfarið í höndum viðkomandi sveitarstjórna
og geti því skipulag hans og framkvæmd verið ólík frá einu sveitarfélagi til
annars.
Af þessu tilefni óska ég eftir upplýsingum yðar um þær reglur, er gilda um skipulag
og framkvæmd skólaaksturs grunnskólanemenda, þ.á m. fatlaðra nemenda, í sveitarfélaginu.
Jafnframt óska ég eftir afstöðu yðar til þess, hvort ekki sé full ástæða til
að fela Sambandi íslenskra sveitarfélaga það hlutverk að semja leiðbeiningarreglur,
m.a. um ofangreind atriði, til að tryggja a.m.k. lágmarksöryggi yngstu íbúa sveitarfélagsins,
hvað skólaakstur þeirra varðar.
Eftir þó nokkrar ítrekanir af minni hálfu höfðu svör borist frá öllum sveitarfélögunum
síðla sumars 1997. Af svarbréfum sveitarfélaganna má ráða að mjög er mismunandi
hvernig staðið er að framkvæmd og fyrirkomulagi skólaaksturs. Þegar best
lætur ferðast börnin í nýlegum skólabíl sem uppfyllir nútíma kröfur um öryggisbúnað,
sími er í bílnum og gæslumaður með í för þegar ekið er með yngstu börnin,
bílstjóri hefur öll tilskilin réttindi til þess að annast fólksflutninga og hefur auk þess
sótt námskeið fyrir skólabílstjóra þar sem áhersla er m.a. lögð á fræðslu um einelti
og önnur samskiptavandamál er upp kunna að koma meðal nemenda. Þess eru dæmi
að skólabílstjóri sæki kennarafundi og að hann fái erindisbréf líkt og aðrir starfsmenn
skólans. Skólabíllinn er færður til lögbundinnar haustskoðunar, og jafnvel
oftar, ef þurfa þykir.
Þegar verst lætur er skólabíllinn gamall og því ekki búinn öryggisbeltum né öðrum
öryggisbúnaði, börnin eru of mörg í bílnum, enginn gæslumaður er til eftirlits þar
BLS
33
SKÝRSLA UMBOÐSMANNS BARNA FYRIR ÁRIÐ 1997 SKÝRSLA UMBOÐSMANNS BARNA FYRIR ÁRIÐ 1997