UB skà rsla '98

Umboðsmenn barna frá þeim ríkjum er sóttu þessa ráðstefnu gerðu grein fyrir
hlutverki og verksviði sínu og fjölluðu um þau mál sem mikilvæg þóttu í hverju ríki
fyrir sig. Að því loknu hófust pallborðsumræður þar sem m.a. kom fram að í
Maastricht-samningnum væru engin ákvæði um réttindi barna né samvinnu aðildarríkjanna
á því sviði. Fulltrúi Evrópuráðsins í pallborðinu benti á að hjá ráðinu væri
geysimikill munur á stöðu barna eftir ríkjum; þannig væri mikill munur á austur og
vestur Evrópuríkjunum í þessu tilliti. Að öðru leyti báru kynferðisbrot gegn börnum
og belgíska barnaníðingsmálið oft á góma í pallborðsumræðunum.
2.5. Önnur erlend samskipti
Auk þeirra erlendu samskipta sem greint er frá hér að framan má nefna að jafnan er
nokkuð um að leitað sé til embættisins af erlendum aðilum, jafnt einstaklingum sem
stofnunum, og óskað upplýsinga bæði um embættið sjálft og um stöðu íslenskra
barna á ýmsum sviðum. Upplýsingar um embættið eru að sjálfsögðu góðfúslega
veittar og reynt að liðsinna um hvar sé vænlegast að bera niður, hafi skrifstofan ekki
tiltækar þær upplýsingar aðrar sem beðið er um hverju sinni.
BLS
24
2.4. Fundur norrænna umboðsmanna barna í Kaupmannahöfn
Hinn árlegi fundur norrænna umboðsmanna barna var að þessu sinni haldinn í
Kaupmannahöfn dagana 27.–28. nóvember. Auk Íslands hafa bæði Noregur og
Svíþjóð sérstakan umboðsmann barna, en Danir eru með svokallað Barnaráð, og
tekur formaður þess þátt í fundum þessum. Finnar hafa til þessa ekki sent fulltrúa á
fundina, enda aðstæður þar í landi með nokkuð öðru sniði þar sem hin óopinbera
Mannerheim stofnun gegnir umboðshlutverki fyrir hönd barna. Til umræðu hefur
verið hjá finnskum stjórnvöldum að setja á laggirnar sérstakt embætti
umboðsmanns barna með svipuðu sniði og gert hefur verið í Noregi, Svíþjóð og á
Íslandi.
Á fundinum í Kaupmannahöfn var m.a. fjallað um ýmsar aðferðir sem reyndar hafa
verið til þess að gera börnum kleift að taka þátt í ákvarðanatöku um málefni sem
varða þau sjálf. Hugmyndir í þessa veru eru ekki nýjar af nálinni í nágrannalöndum
okkar og hafa einkum Norðmenn náð langt í framkvæmd raunverulegs barna- og
unglingalýðræðis. Þá gáfu umboðsmennirnir skýrslu um þau mál sem telja mátti
hvað mikilvægust í hverju landi fyrir sig, og rætt var um ýmis veigamikil atriði sem
snerta hagsmuni barna og tekin hefur verið grundvallarafstaða til. Einnig fór fram
umræða um áhrifamátt umboðsstarfsins og hvaða hlutverki umboðsmennirnir hefðu
að gegna varðandi skýrslur landanna til Barnaréttarnefndar Sameinuðu þjóðanna.
Loks var rætt um alþjóðlegt samstarf og þá einkum ENOC-samstarfið, sem nýlega
er hafið (sjá nánari umfjöllun í kafla 2.2).
Ég tel fundi þessa mjög gagnlega, enda eru viðfangsefnin sem norræn starfssystkin
mín glíma við afar keimlík þeim sem ég hef haft til úrlausnar. Eðli málsins
samkvæmt verður umboðsmaður barna að vinna sitt starf að mestu utan við og óháð
öðrum stofnunum samfélagsins og því er mikils um vert að geta með þessum hætti
haft samráð við aðra sem vinna við sömu, eða svipaðar kringumstæður.
BLS
25
SKÝRSLA UMBOÐSMANNS BARNA FYRIR ÁRIÐ 1997 SKÝRSLA UMBOÐSMANNS BARNA FYRIR ÁRIÐ 1997