Analiza tendencji rozwojowych regionu w odniesieniu do zgodności ...

– produktywności, czyli relacji między potencjałami, jakimi dysponuje region, i sektorami
ekonomicznymi wykorzystującymi te potencjały. Szczególne miejsce zajmuje tu
potencjał ludzki i społeczny oraz działalność badawcza i rozwojowa;
– siły eksportowej, którą tworzą sektory i rodzaje działalności wytwórczej, towary
i usługi o międzynarodowej marce, dzięki którym region jest obecny na rynkach międzynarodowych.
Z kolei konkurencyjność międzynarodowa regionu to jego zdolność do wytwarzania
dóbr i usług znajdujących odbiorców na rynku międzynarodowym, w warunkach
silnej konkurencji ze strony innych regionów krajowych i zagranicznych. Konkurencyjność
międzynarodowa regionu może być także określona jako „trwała zdolność regionu do
eksportowania na rynek międzynarodowy swoich dóbr i usług oraz do przyciągnięcia na
swój obszar nowych klientów zagranicznych oraz producentów krajowych prowadzących
działalność międzynarodową” (Ibidem, s. 25).
Konkurencyjność regionu zależy przede wszystkim od jego potencjału innowacyjnego,
warunkowanego zarówno występowaniem w regionie przedsiębiorstw rozwijających
działalność na bazie prac badawczo-rozwojowych (B+R), realizowanych wewnątrz lub na
zewnątrz przedsiębiorstwa, jak i istnieniem różnorodnych mechanizmów transferu technologii
ze źródeł zewnętrznych. Zatem można powiedzieć, że konkurencyjność regionu
w dużym stopniu zależy od funkcjonowania regionalnego systemu innowacyjnego, określanego
jako zbiór instytucji wzajemnie powiązanych na wydzielonym terytorium, działających
na rzecz procesów innowacyjnych i postępu technologicznego w gospodarce (Stawasz,
2000, s. 55).
Głównym wyznacznikiem konkurencyjności i podstawową jej cechą jest innowacyjność,
natomiast fundamentalnym nośnikiem innowacyjności są przedsiębiorstwa.
W związku z tym kon kurencyjność regionów może być postrzegana i definiowana również
przez pry zmat przedsiębiorstw zlokalizowanych w regionie (Chądzyński, Nowakowska,
Przygrodzki, 2007, s. 106). Dlatego można ją zdefiniować także jako zdolność
przedsiębiorstw, przemysłu oraz ponadnarodowych ugrupowań, zlokalizowanych w regionie,
wystawionych na międzynarodową konkurencję, do osiąga nia relatywnie wysokiego
poziomu dochodów i zatrudnienia (Pietrzyk, 2000, s. 20–31). Wobec powyższego można
stwierdzić, że region konkurencyjny to taki, który jest w stanie dostosować się do zmieniających
się warunków szybciej niż inne regiony, dzięki czemu osiąga poprawę swej pozycji
we współzawodnictwie między regionami (Wyszkowska, 2005, s. 103–113). Niewątpliwie
o konkurencyjności regionu mogą decydować takie czynniki, jak: (Ibidem)
109