Analiza tendencji rozwojowych regionu w odniesieniu do zgodności ...

miejsce). Należy jednak podkreślić, iż konkurencyjność nie może być tylko rywalizacją,
ale wiąże się także z kooperacją (zob. Young, 2005). Wobec powyższego można
stwierdzić, że bez współpracy wszystkich podmiotów funkcjonujących w regionie
trudno będzie oczekiwać wyraźnych i zadowalających efektów. Jednocześnie konkurencyjność
regionów 4 zawsze ma co najmniej jeden wspólny cel, a mianowicie zatrzymanie
zasobów (w tym kapitałowych i ludzkich) na danym obszarze – w tym przypadku
na terenie województwa dolnośląskiego i gmin wchodzących w jego skład. Powinno
to doprowadzić do zahamowania (lub przynajmniej ograniczenia) darmowego „eksportu”
wysokiej jakości zasobów pracy, kapitałów inwestycyjnych i pozostałych szczególnie
wartościowych elementów zasobów do innych regionów. Większość specjalistów
w zakresie polityki regionalnej uważa, że rozwój regionów w polskich warunkach
będzie oparty przede wszystkim na czynnikach endogenicznych – zarówno „miękkich”
(czynniki jakościowe, niematerialne, infrastruktura społeczna), jak i „twardych” (czynniki
ilościowe, materialne, infrastruktura techniczna).
Podstawowym czynnikiem rozwoju przestrzeni społeczno-ekonomicznej Dolnego
Śląska pozostaje duże miasto, charakteryzujące się zróżnicowaną strukturą gospodarczą
(Wrocław, Wałbrzych, Legnica, Jelenia Góra). W związku z tym musi ono m.in.
posiadać cechy ośrodka naukowego z odpowiednim zapleczem intelektualnym. Jednak
ten potencjał rozwojowy nie będzie mógł być w pełni wykorzystany, jeżeli miasto nie
będzie otoczone terenami względnie dobrze rozwiniętymi, przygotowanymi na rozchodzenie
się fali innowacji. Przodować będą tylko te obszary zurbanizowane, które mają
sprawnie funkcjonujący ośrodek centralny, wspomagany przez otoczenie tworzące zintegrowaną
z tym centrum przestrzeń o charakterze gospodarczym. Przestrzeń otaczająca
miasto-rdzeń musi być przygotowana na przyjęcie tych elementów struktury społeczno-gospodarczej,
które tworzą potencjał tego obszaru. W innym przypadku potencjał
ten może osiągnąć stan „masy krytycznej”, stając się barierą rozwojową dla danej
jednostki przestrzennej, co w konsekwencji może doprowadzić do zaniku jej prowzrostowych
funkcji. „Masa krytyczna” w określonych warunkach może objąć wszystkie
dziedziny życia społeczno-gospodarczego lub koncentrować się na jednym elemencie
gospodarki miasta czy regionu.
4
Przez konkurencyjność regionu rozumie się zespół cech decydujących o atrakcyjności regionu z punktu
widzenia lokowania inwestycji lub jako miejsca zamieszkania, także wyraz przewagi technologicznej lub
niższych cen produktów i usług wytwarzanych w regionie w porównaniu z innymi regionami.
150