Wojciech Klimski Chrystus jako Niebianin i Pielgrzym - katedra.uksw ...

25
porównując Go z bytami stworzonymi, które posiadają materię 61 . W ten sposób
uzyskuje informacje na temat pozycji Boga względem stworzonych istot, a także
informacje na temat tego, czym Bóg nie jest. Natomiast Istota Boża przewyższa,
każdego poznającego 62 , dlatego też, św. Paweł pisze: „Niewidzialne Jego przymioty
[...] stają się widzialne dla umysłu przez Jego dzieła” (Rz. 1,20) Natura człowieka
wyznacza zakres jego działań. Żaden skutek czynności człowieka nie może
przewyższać zdolności działania. Stąd też w myśl tej zasady św. Tomasz kwestionuje
możliwość zasłużenia przez człowieka na życie wieczne, za pomocą jego sił
naturalnych albowiem cel - życie wieczne - jest nie współmierny do zdolności natury
ludzkiej. Bez łaski człowiek nie może zasłużyć na życie wieczne. Czyny
przyrodzone człowieka nie sięgają rzeczywistości nadprzyrodzonej są to, bowiem
dwie różne płaszczyzny, które nie znajdują żadnych wspólnych punktów 63 .
Pełniejszy obraz ograniczoności ludzkiej natury może zobrazować fakt, że człowiek
potrzebuje, w każdym swoim działaniu ku dobremu pomocy Boga jako Pierwszego
Poruszyciela 64 . W tej perspektywie przypisywanie człowiekowi możliwości działań
nadprzyrodzonych wydaje się niezrozumieniem warunków ludzkiej natury i
rzeczywistości łaski. Dzieje Kościoła jednak ukazują, że istniały tendencje do
takiego „dowartościowywania” ludzkiej natury, jakoby była wstanie sama
zapracować na życie wieczne. Taki pogląd głosili pelagianie odrzucając zbawcze
dzieło Syna Bożego, który podjął się dzieła Wcielenia po to tylko, aby dać przykład
człowiekowi, w realizowaniu dobra. W duchu nauki Pelagiusza, łaska jest tylko
pewnym ułatwieniem w działaniu człowieka, ostatecznie jest on sam w stanie,
niezależnie od pomocy łaski spełniać dobre uczynki. Obecność łaski w duszy
człowieka ma charakter czysto relatywny 65 .
Do poznania prawd nadprzyrodzonych jest absolutnie konieczna pomoc łaski
w formie światła nadprzyrodzonego. Akwinata nazywa Boga poznawczym światłem
wewnętrznym, które oświeca wnętrze człowieka 66 . To wewnętrzne oświecenie
stworzenia jest możliwe poprzez łaskę i najpełniej zostało dokonane we Wcieleniu
Osoby Słowa.
61 M. Gogacz: Elementarz…s. 68.
62 De Ver. q. 10, a. 11.Taki skrót odnosi się do publikacji: Święty Tomasz z Akwinu: Kwestie
dyskutowane o prawdzie. Kęty: 1998.
63 1-2, q. 114, a. 2.
64 1-2, q. 109, a. 2.
65 Św. Augustyn: Łaska…. s. 36.
66 1-2, q. 109, a. 1 ad. 2.
25