Wojciech Klimski Chrystus jako Niebianin i Pielgrzym - katedra.uksw ...

71
kardynalne przyjęły postacie: roztropność Chrystusa, była pozbawiona
jakiegokolwiek błędu, męstwo najmocniej łączyło z Bogiem, sprawiedliwość
poddawała go całkowicie Bogu, zaś umiarkowanie odsuwało jakąkolwiek złą
rozkosz 217 .
Dostrzeżenie konieczności, posiadania cnót przyrodzonych przez Chrystusa,
pełniej obrazuje sposób w jaki cnota nabyta usposabia do cnoty wlanej?
Cnoty przyrodzone nie wpływają bezpośrednio na otrzymanie cnót wlanych.
Nie ma, bowiem takiej zależności przyczynowo skutkowej, aby jakiekolwiek
działanie przyrodzone wywoływało skutek nadprzyrodzony 218 . Ich usposobienie do
otrzymania cnót wlanych przejawia się w ten sposób, że aby całkowicie człowiek
mógł wyeliminować grzech ze swojego postępowania musi zaprowadzić porządek w
przyrodzonej sferze życia. W miejsce wad, których źródłem są grzeszne nawyki,
winien wprowadzić cnoty przyrodzone przez co uformuje dogodne podłoże dla łaski.
Inaczej mówiąc cnota przyrodzona usuwa to (we właściwym dla siebie porządku) co
sprzeciwia się łasce. Podobne usposobienie duszy Chrystusa przez cnoty
przyrodzone na przyjęcie cnót wlanych winno się dokonać w duszy Wcielonego
Syna Bożego. Trudno sobie wyobrazić, aby dusza Chrystusowa, obdarzona wszelką i
wyjątkową rzeczywistością łaski nie posiadała przygotowania ze strony natury na
taki dar. Tomasz pisze, że w duszy Chrystusa nie było żadnej skłonności do grzechu
właśnie z powodu pełni cnót przyrodzonych 219 .
Posiadanie samych cnót wlanych, bez tej naturalnej podstawy, jaką są cnoty
przyrodzone, sytuuje człowieka w perspektywie grzechu. Taka sytuacja następuje w
momencie, gdy człowiek w sakramencie pokuty formalnie odzyskuje łaskę wraz z
cnotami, lecz nie pozbywa się skłonności do grzechu 220 . Łaska sama nie jest w stanie
usunąć tej wypracowanej przez człowieka skłonności do grzechu. Można
powiedzieć, że w ten sposób nastąpiło w Chrystusie niejako zabezpieczenie ze strony
natury, aby dary łaski mogły właściwie funkcjonować.
217 1-2, q. 67, a. 1.
218 1-2, q. 114, a. 5.
219 3, q. 15, a. 2.
220 Człowiek otrzymuje łaskę w sakramencie pokuty, jednak jego skłonność i słabość do alkoholu
(będąca na poziomie przyrodzonym) powoduje, że może on znów ją utracić ulegając grzechowi,
albowiem jego zdolności naturalne nie są odporne na słabości (też mające charakter
przyrodzony).Ulegając alkoholowi pociąga za sobą wymiar nadprzyrodzony. A Gmurowski: op. cit. s.
109.
71