Wojciech Klimski Chrystus jako Niebianin i Pielgrzym - katedra.uksw ...

72
Ostatni aspekt, obopólnej zależności cnót, dotyczy doskonalenia cnót
nadprzyrodzonych przez cnoty naturalne. Cnoty nabyte udoskonalają (perficiunt)
cnoty nadprzyrodzone.
Pierwszym zadaniem, jakie realizują cnoty wlane jest wyniesienie ludzkiego
działania na poziom nadprzyrodzony. Człowiek może podejmować działanie o
charakterze nadprzyrodzonym, ale również może zasługiwać z tytułu
sprawiedliwości na to, co przerasta jego przyrodzone możliwości. Jednak mimo tak
specyficznych własności cnoty wlane nie dają człowiekowi łatwości w działaniu,
która by pochodziła z wyćwiczenia danych czynów, tak jak to jest w przypadku cnót
przyrodzonych. Łatwość, która pochodzi z cnoty wlanej przejawia się w przylgnięciu
do przedmiotu cnoty oraz w możliwości realizowania przez człowieka działań
nadprzyrodzonych 221 .
W ten sposób następuje uzupełnienie się cnót z obydwu porządków i
powstaje jeden harmonijny organizm. Cnoty wlane umożliwiają udział w
nadprzyrodzonej płaszczyźnie i zasługiwanie, zaś cnoty przyrodzone wnoszą łatwość
działania. Czy wobec tego można odmówić duszy Chrystusowej takiej harmonii
działania natury i nadnatury, przez zanegowanie w Nim cnót przyrodzonych? Takie
stanowisko wyklucza doskonałość, Chrystusa – Niebianina jaka jest Jemu właściwa.
Łaska uzdalnia do działania nadprzyrodzonego za pomocą cnót wlanych, i
Darów Ducha Świętego. Dary Ducha Świętego uwrażliwiają władze poznawcze
człowieka na działanie łask uczynkowych, poprzez które Duch Święty oddziałuje na
duszę. Nie jest to wyraz nie doskonałości cnót wlanych, ale tego, że wyłączne ich
funkcjonowanie w naturze ludzkiej nie jest wystarczające 222 . Podobnie jak cnoty
naturalne przysposabiają rozum człowieka do łatwiejszego działania tak potrzebne
jest mu udoskonalenie, aby łatwiej ulegał poruszeniom Bożym 223 . Cnoty wlane
mimo tego, że wprowadzają działania człowieka na poziom nadprzyrodzony, to są w
jego duszy w sposób niedoskonały i nie poddają duszy pod wpływ Ducha Świętego.
Rozum ludzki wzmocniony przez wiarę, może działać w jej świetle za pomocą cnót
wlanych. Natomiast przez Dary Ducha Świętego tym nadprzyrodzonym działaniem
człowieka, kieruje Duch Święty 224 . Chrystus posiadał dary Ducha Świętego, bowiem
są one pewnymi doskonałościami, a wypadało, aby Jego dusza je wszystkie
221 Op. cit. s. 81.
222 1-2, q. 68, a. 2.
223 1-2, q. 68, a. 1.
72