Wojciech Klimski Chrystus jako Niebianin i Pielgrzym - katedra.uksw ...

62
naturalne do działania nadprzyrodzonego. Podobnie jak dusza, będąc motorem
wszelkiego działania, nie może właściwe funkcjonować bez sprawnego ciała, tak
cnoty wlane nie mogą ukierunkowywać człowieka na Boga, jeżeli ich podstawa,
czyli doskonałości naturalne są nierozwinięte. Człowiek, który nie wypracował
odnoszenia się do bliźniego przez miłość, nie otrzyma habitualnego daru miłości
Boga, bowiem między cnotami naturalnymi i wlanymi istnieje ścisła zależność.
Wyraża się ona w ten sposób, że w naszą zdolność tęsknoty wlewana jest
nadprzyrodzona nadzieja, a w naszą naturalną zdolność zaufania komuś wszczepiona
zostaje nadprzyrodzona wiarę 187 .
Cnoty nabyte i doskonałości człowieka wnoszą grunt dla cnót wlanych,
natomiast te ostatnie udoskonalają sprawności naturalne człowieka, nadają im
charakteru prawdziwych cnót, „otwierają” dla nich możliwość doskonalenia działań
człowieka na poziomie nadprzyrodzonym i sprawiają, że Bóg staje się punktem ich
odniesienia. Cnoty nabyte ułatwiają człowiekowi czynienie dobra, zabezpieczają
przed utratą łaski i jej rozgałęzień, mających postać cnót wlanych i darów. Cnoty
nabyte czynią nas szlachetnymi ludźmi; cnoty wlane-dobrymi dziećmi Boga.
Dopiero na właściwie rozwiniętych doskonałościach człowieka można budować
życie nadprzyrodzone 188 .
Przyrodzoną podstawą dla cnót wlanych są relacje osobowe wiary, nadziei,
miłości. W płaszczyźnie naturalnej nie występują cnoty takie jak wiara, nadzieja czy
miłość. Ponieważ łaska wraz ze swymi nadprzyrodzonymi doskonałościami bazuje
na naturze człowieka, dlatego to naturalne doskonałości stają się podłożem łaski.
Relacja wiary jest zbudowana na własności transcendentalnej bytu, jaką jest
prawda. Prawda przejawia się w dostępności danego bytu dla innych. Relacja wiary
realizuje się w przekazywaniu prawdy i w otwartości na prawdę wyrażającym się w
zaufaniu. Człowiek związany tą relacją w procesie poznania swoim intelektem i wolą
odnosi się do drugiej osoby jako do prawdy i dobra. 189 Poprzez łaskę, wiara wlana
„otwiera” człowieka na Boga, jako Prawdę i źródło prawdy. Poznając prawdę w
Sobie, Bóg rodzi odwiecznie Słowo, ale także tworzy prawdę poznając nieskończoną
ilość potencjalnych bytów, powołując do istnienia niektóre z nich, zgodnie ze swoją
186 M. Gogacz: Modlitwa i mistyka. Warszawa-Struga: 1987 s. 157.; M. Gogacz: Wokół problemu…s.
32.
187 M. Gogacz: Wokół problemu…s. 32.
188 R. Kostecki: Tajemnica życia…s. 174.
189 M. Gogacz: Człowiek i jego relacje. Warszawa: 1985 s. 14.
62