ZINDABA ZAKHO MNGOMA: INGONYULUKA ... - UZSpace Home
ZINDABA ZAKHO MNGOMA: INGONYULUKA ... - UZSpace Home
ZINDABA ZAKHO MNGOMA: INGONYULUKA ... - UZSpace Home
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
singabhemanga ugwayi waso, kuthi ugwayi osala sibhema siwuthuntuthela phansi<br />
sibhernise abadala, Bathi beqarnbe befika abazobhula, sibe sesivunule<br />
ngeminqwarnbo yaso, sendlala isicephu saso silindele. Bathi bezwakala phandle<br />
abazobhula kanti vele sebelindiwe. Sizophinda siwuthi hlwi, hlwi ugwayi waso<br />
warnakhala, sithimule, kwehle izinyembezi, zikhanye bha izindaba eze ngazo lona<br />
ozobhula,<br />
ULarnula, (1956:62) uthi:<br />
Kungurnkhuba ukuba abantu abayobhula<br />
bangaxhawuli umuntu bengakabhuli. Kabavarni<br />
ukukhulumisa abantu abahlangana nabo kuyaye<br />
kuthi uma sebefika emnyango wendIu<br />
yesangoma bathi: 'Izindaba zakho mngoma.'<br />
Bangene. Basuke sebembingelele urna besho<br />
lokho. Alunge, aqale ukuthatha ithongwana<br />
lakhe logwayi, abheme, alungele ukubhula,<br />
Abesethi: 'Akenivume!' bathi 'Yizwa!'<br />
Abesethi; 'Vurnani bangani barni bo!' Bathi;<br />
'Siyavuma!' Abe esethi: 'Nize ngornkhuba!'<br />
Bathi: 'Yi...zwa..Yi...zwa!' Abe esethi:<br />
'Umkhuba uvela ekhaya bo!' Bathi: 'Siyavurna!'<br />
uma bevuma kancane bayasiphikisa<br />
Abantu bakwazulu basibiza ngarnagama arnaningi isangoma, Kokunye bayaye<br />
bathi baya ohlanyeni. Impilo yesangorna kumuntu ongaziyo icishe ibukeke<br />
njengeyohlanya Isangoma siyazarnula, siyaklewula, asiharnbi njengabantu<br />
siyahlwathiza, sike sithathele ngejubane. Ukwernbatha kwaso<br />
akunjengokwabantu, sembatha ngendlela ehlukileyo. Isangorna sernbatha<br />
izikhurnba zezimbuzi esisuke sihlatshiswe zona Ngalezo zimbuzi isangorna senza<br />
irninqwarnbo kanye neziphandla. Sembatha sehluke ebantwini. Lezi zikhurnba<br />
zimenza abonakale ukuthi ungurnuntu ohlukileyo ongenwe yidlozi. Kokunye urna<br />
kuyiwa esangomeni, kuthiwa kuyiwa kwabanarnanga. Arnaqiniso akhulunywa<br />
isangoma, angarnanga kubenzi bobubi futhi into eshiwo isangoma akuvunyelwana<br />
ngayo. Kuhlale kunohlangothi olungayivurni, luthi arnanga kanti iyiqiniso,<br />
ababengazi ukuthi liyovela laziwe ngabantu.<br />
94