19.11.2012 Views

ZINDABA ZAKHO MNGOMA: INGONYULUKA ... - UZSpace Home

ZINDABA ZAKHO MNGOMA: INGONYULUKA ... - UZSpace Home

ZINDABA ZAKHO MNGOMA: INGONYULUKA ... - UZSpace Home

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

singabhemanga ugwayi waso, kuthi ugwayi osala sibhema siwuthuntuthela phansi<br />

sibhernise abadala, Bathi beqarnbe befika abazobhula, sibe sesivunule<br />

ngeminqwarnbo yaso, sendlala isicephu saso silindele. Bathi bezwakala phandle<br />

abazobhula kanti vele sebelindiwe. Sizophinda siwuthi hlwi, hlwi ugwayi waso<br />

warnakhala, sithimule, kwehle izinyembezi, zikhanye bha izindaba eze ngazo lona<br />

ozobhula,<br />

ULarnula, (1956:62) uthi:<br />

Kungurnkhuba ukuba abantu abayobhula<br />

bangaxhawuli umuntu bengakabhuli. Kabavarni<br />

ukukhulumisa abantu abahlangana nabo kuyaye<br />

kuthi uma sebefika emnyango wendIu<br />

yesangoma bathi: 'Izindaba zakho mngoma.'<br />

Bangene. Basuke sebembingelele urna besho<br />

lokho. Alunge, aqale ukuthatha ithongwana<br />

lakhe logwayi, abheme, alungele ukubhula,<br />

Abesethi: 'Akenivume!' bathi 'Yizwa!'<br />

Abesethi; 'Vurnani bangani barni bo!' Bathi;<br />

'Siyavuma!' Abe esethi: 'Nize ngornkhuba!'<br />

Bathi: 'Yi...zwa..Yi...zwa!' Abe esethi:<br />

'Umkhuba uvela ekhaya bo!' Bathi: 'Siyavurna!'<br />

uma bevuma kancane bayasiphikisa<br />

Abantu bakwazulu basibiza ngarnagama arnaningi isangoma, Kokunye bayaye<br />

bathi baya ohlanyeni. Impilo yesangorna kumuntu ongaziyo icishe ibukeke<br />

njengeyohlanya Isangoma siyazarnula, siyaklewula, asiharnbi njengabantu<br />

siyahlwathiza, sike sithathele ngejubane. Ukwernbatha kwaso<br />

akunjengokwabantu, sembatha ngendlela ehlukileyo. Isangorna sernbatha<br />

izikhurnba zezimbuzi esisuke sihlatshiswe zona Ngalezo zimbuzi isangorna senza<br />

irninqwarnbo kanye neziphandla. Sembatha sehluke ebantwini. Lezi zikhurnba<br />

zimenza abonakale ukuthi ungurnuntu ohlukileyo ongenwe yidlozi. Kokunye urna<br />

kuyiwa esangomeni, kuthiwa kuyiwa kwabanarnanga. Arnaqiniso akhulunywa<br />

isangoma, angarnanga kubenzi bobubi futhi into eshiwo isangoma akuvunyelwana<br />

ngayo. Kuhlale kunohlangothi olungayivurni, luthi arnanga kanti iyiqiniso,<br />

ababengazi ukuthi liyovela laziwe ngabantu.<br />

94

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!