19.11.2012 Views

ZINDABA ZAKHO MNGOMA: INGONYULUKA ... - UZSpace Home

ZINDABA ZAKHO MNGOMA: INGONYULUKA ... - UZSpace Home

ZINDABA ZAKHO MNGOMA: INGONYULUKA ... - UZSpace Home

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Ulwazi lwemithi luya ngabantu, abanye bazi lena, abanye bazi leyaya. Ukuthakwa<br />

kwayo nayo akufani kuya ngamaziko. Yingakho izinyanga zedlulana Esinye<br />

singcono kunesinye, yindlela yokuthaka ehlukanayo bese yenza amandla<br />

ahlukeneyo. Amazulu akuthola kudala ukuthi uma insizwa iphalaza ngoqhume,<br />

iba nenhlanhla ezintombini. lvuleka nokukhuluma, ikhuluma into ezwakalayo<br />

ezintombini. Emithini yamagobongo iyafakwa inhlanhlemhlophe. Njengoba<br />

igama lisho, 10 muthi uveza izinhlanhla kulowo muntu owusebenzisayo, ukwenza<br />

izinhlanhla kulowo muntu owusebenzisayo. Miningi imithi esetshenziswayo<br />

ukwenza izinhlanhla, Eminye yale mithi yenza ugazi ezintombini futhi<br />

nasezangomeni isetshenziswa ukudala izinhlanhla nokukhanyisa imihlahlo. Le<br />

mithi iyizihlanzi zenhlanhla ezangomeni nasebantwini. Kukhona ibheka, lona<br />

uma lixutshwe nemithi, lenza umuntu olisebenzisile abhekeke, abonakale.<br />

UMsimang, (1975:308) uthi:<br />

Ubulawu bamaziko ngamaziko nobamathwasa<br />

ngamathwasa buyehlukana, kepha zonke<br />

izinkamba zivame ukufakwa umuthi wenhlanhla,<br />

ubani, ubhubhubhu, umadlozana noqhume.<br />

Ubulawu benzelwa ezinkambeni nasemagobongweni. Kuxutshwa imithi<br />

emibalwa eyimithi yenhlanhla nokho ubulawu behlukana ngamaziko ngamaziko.<br />

Ubulawu bungumuthi ohlonishiwe kwaZulu. Budidiyelwa ngazo zonke izingxube<br />

ezinosizo imithi yenhlanhla nemithi ekhanyisa izindlela, Buthi bungahlanganiswa<br />

ubulawu, benzelwe izinkatha zokububeka emsamo, benganywe ngabaphansi<br />

noma ngabe umuthi wobungoma noma ngabe umuthi wezinsizwa ukuba zibe<br />

zinhle ezintombini.<br />

UHlongwana, (2007) ubeka kanjena ngemithi:<br />

Mina ngisebenzisa umadlozana, iphahla,<br />

umtholo, umphenduli, umnungurnabele, uqhume,

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!