Drodzy Czytelnicy! JesieniÄ ubiegłego roku, przejmujÄ c obowiÄ - zek ...

TEMAT NUMERU: idea universitas14tów nie było tak dużo, bez tylu godzin obowiązkowych,które trzeba w programie zrealizować? Gdziedzisiaj jest miejsce dla mistrza, który uczy interpretować,uczy myśleć, dyskutować, daje wskazówki gdziesamodzielnie szukać?Prof. Rutkowski: To niezwykle odległa, lecz szanowanatradycja; Platon opisuje, że nauczał tak Sokrates,później najznakomitsze uniwersytety wprowadziłytzw. tutorials, czyli nauczanie sprowadzające się do czuwaniapracowników uniwersytetu nad przebiegiemstudiów i intelektualnym rozwojem powierzonych imstudentów. W tej formule to mistrz w dużej mierze wybierałtreść oraz metodę studiowania.Prof. Włodarczyk: Jako uniwersytet przekazujemywiedzę i w tym zakresie staramy się trzymaćróżnych wyznaczonych standardów. Natomiast groźnajest sytuacja, kiedy przychodzą do nas studenciz pretensjami, bo minister wydał zarządzenie, że onnas zatrudni jako pracowników socjalnych, z czymmieliśmy chociażby ostatnio do czynienia, ale musimymieć w indeksie taki, taki i jeszcze taki przedmiot. Tymsamym wiedza, która została zaprogramowana przezśrodowiska akademickie, jest dezawuowana, bo innypan minister wymyślił coś nowego.E.B.N.: Czy to oznacza, że współczesny polskiuniwersytet jest bezradny wobec państwa i jegozabiegów wokół uczelni?Wszyscy: Jest bezradny.Prof. Włodarczyk: Znajdujemy się pod presjąstudentów, którzy chcą się odnaleźć na rynku pracyi czynimy zabiegi, aby młodym ludziom pomóc. To jestzaskakujące, ale według dzisiejszych wymagań niemógłbym chyba uczyć w szkole, ponieważ moje przygotowaniepedagogiczne w okresie studiów wynosiłoraptem 60 godzin. Wtedy to wystarczyło, dzisiaj trzebamieć 360.E.B.N.: Reasumując naszą dyskusję, mogę chybazapytać, czy w takim razie mówimy o zmierzchuuniwersytetu?Prof. Rutkowski: Myślę, że tego typu obawy niemają uzasadnienia. Czytałem kiedyś wypowiedź historyka,który badał najdłużej istniejące instytucje w Europie.Otóż okazało się, że od średniowiecza do chwiliobecnej przetrwało ok. 60 instytucji, a wśród nich aż 58uniwersytetów. To jest bardzo istotna informacja. Oznacza,że uniwersytet jest niezwykle trwałą instytucją.E.B.N.: I jednak – obszarem wolności, choćbyintelektualnej?Prof. Rutkowski: Uniwersytet nie jest – niestety!– pępkiem świata. Świat się nieustannie zmienia i uniwersytetypowinny się do tych zmian dostosowywać,bo inaczej przestałyby istnieć. Ich elastyczność ma jednakpewne granice, gdyż w przeciwnym razie musiałybywystępować przeciw tym wartościom, które mająobowiązek krzewić. Takie zachowanie nie jest oznakązmierzchu, to po prostu kwestia historycznej konieczności.Może przyszedł taki czas, że trzeba po raz kolejnyznaleźć odpowiednią formułę dalszego istnienia?Prof. Włodarczyk: Dopowiadając, chcę dodać,że jesteśmy tym środowiskiem. To właśnie dobrzeświadczy o naszej uniwersyteckości. Zdajemy sobiesprawę z postępujących przemian. I to właśnie częstoz naszego środowiska wychodzą wizje katastroficzne,typu zmierzch naszej cywilizacji. W tej chwili nie mówimyo zmierzchu idei, ale o modelu funkcjonowaniauniwersytetu. Idea jest dobra, ale jest tak diametralnieróżna od tej z XIX i pierwszej połowy XX stulecia, żemusimy znaleźć inny model tego typu uczelni.E.B.N.: Dziękując Państwu za wszystkie wypowiedzi,pozwolę sobie zakończyć naszą dyskusję,która właściwie stanowi punkt wyjścia do namysłunad ideą universitas, pozytywną konstatacją. Udałonam się dziś nawiązać do najlepszych tradycjiuniwersyteckich: w bezpośredniej relacji, siedzącprzy wspólnym stole i respektując zasady wolnejwypowiedzi, rozmawialiśmy w gronie osób reprezentującychróżne dziedziny nauk i... posiadającychróżne stopnie naukowe o tym, co jest dla nasnajcenniejsze. Uczestnicy dyskusji w porządku alfabetycznym:Krzysztof Hubaczek – doktor, adiunkt Instytutu FilozofiiUniwersytetu SzczecińskiegoPiotr Krasoń – dr hab., prof. US, dziekan WydziałuMatematyczno-Fizycznego Uniwersytetu SzczecińskiegoJacek Leoński – dr hab., prof. US, dyrektor InstytutuSocjologii Uniwersytetu Szczecińskiego, dyrektorOśrodka Studiów i Badań Polonijnych USMałgorzata Makiewicz – doktor, adiunkt PracowniDydaktyki Matematyki Instytutu Matematyki UniwersytetuSzczecińskiegoMirosław Rutkowski – dr hab., prof. US, kierownikZakładu Etyki Instytutu Filozofii Uniwersytetu SzczecińskiegoEdward Włodarczyk – profesor dr hab., dyrektorInstytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych,prorektor ds. kształcenia USDariusz Zarzecki – dr hab., prof. US, kierownik KatedryInwestycji i Wyceny Przedsiębiorstw na WydzialeNauk Ekonomicznych i Zarządzania USProwadzące dyskusję:Elżbieta B. Nowak – mgr, absolwentka filologii polskiejUniwersytetu Wrocławskiego, redaktor naczelna„Przeglądu Uniwersyteckiego”Begina Sławińska – studentka IV roku filozofii US, w latach2007-09 prezeska Koła Naukowego Filozofii US