WOKÓŁ UCZELNI80Warszawskiego zdobyli jedną z trzech pierwszych nagród.Brawo fizycy polscy!10. W ramach IV Kongresu Obywatelskiego, który odbyłsię w Warszawie m.in. pod hasłem „Szkolnictwo wyższepo <strong>roku</strong> 2030”, nie potwierdzono wyników ankietyprzeprowadzonej przez „Gazetę Wyborczą”, z którejwynikało, że znakomita większość polskiej kadry akademickiejodczuwa w stosunku do swoich uczelni wyłączniesatysfakcję. Zgromadzeni na Kongresie m.in.rektorzy uczelni państwowych i prywatnych wskazalina następujące problemy szkolnictwa wyższego: finansowanieuczelni publicznych i niepublicznych, odpłatnośćza studia, ocena jakości kształcenia, taśmowaprodukcja specjalistów, jak też wskazano na zachwianierelacji między mistrzem-profesorem a studentem.Zwrócono uwagę także na problem wykładów w dobieinformacji internetowej.11. Warto wiedzieć, że XIII Festiwal Nauki w PAN jakogłówny temat podjął problem „Czy humanistyka jestjeszcze potrzebna”. Warto tę debatę śledzić, bo jestpublikowana na łamach periodyku „Sprawy Nauki”.12. Coraz częściej rządzący nauką polską, ale także profesorowie,skłaniają się tak w nauce, jak i w dydaktyce,w stronę zrównoważonego rozwoju. Coraz częściejsłyszy się także, że rektor, oprócz tego, że winien byćmenedżerem zarządzającym uczelnią, winien być takżewizjonerem promującym koncepcję rozwoju uczelni.Te cechy, jak się wydaje, będą obowiązywać szefówuczelni, którzy będą prowadzić nasze uniwersytetyw XXI wieku.13. Według badaczy, naukowców oraz organizatorów życianaukowego w Polsce przyjmuje się, że dziś szkoławyższa – uniwersytet – musi być przedsiębiorcza i tojest droga prowadząca do likwidacji niedomogóww naszych szkołach wyższych. Według niektórychtakie przedsiębiorcze ożywienie mogłoby wpłynąćkorzystnie na kierunki i uczelnie tradycyjnie uznawaneza nieopłacalne.14. Z wypowiedzi dotyczącej założeń reformy szkolnictwawyższego wynika i to (słowa prof. K. Hałasińskiej-Macukow, przewodniczącej Konferencji RektorówAkademii i Szkół Polskich), że środowisko akademickiepopiera w 80% zmiany zaproponowane przezMNiSW. Warto przy tym uzmysłowić sobie, że ukazałosię już rozporządzenie dotyczące oceny jednosteknaukowych – kategoryzacji, na podstawie której będąprzyznawane finanse. Z informacji wielu dziekanówwynika, że to rozporządzenie posiada takie punkty,które bardzo słabo będą oceniać tak dobre, jak i słabewydziały/kierunki w polskich uniwersytetach. Wartoto rozporządzenie przejrzeć, bo już w niedługim czasie(czerwiec/lipiec 2010) wydziały i kierunki składać będądokumenty w tej sprawie do MNiSW.15. Z wypowiedzi wielu profesorów, którzy dyskutowalina temat osiągnięć i zaniechań organizacji szkolnictwawyższego w minionym dwudziestoleciu: prof.Pelczar stwierdza, że prawdziwy sukces jest we wzrościeliczby studentów oraz opracowaniu wspólnychstandardów kształcenia, choć także cechą tego czasujest nadal „rzadko widywany profesor” oraz duża wolnośćkierunków. Natomiast prof. Wiśniewski – dawnyszef KBN stwierdza, że nauka w 2009 <strong>roku</strong> jest państwowai uniwersytecka, ale także i niedofinansowana– i to ostatnie stwierdzenie tyczy się także pensjipracowników naukowych. Także prof. Sawicki z PANw Gdańsku stwierdza, że nauka w Polsce nie jest finansowanaw sposób zadowalający, a nakłady na nią przypominajązasiłek socjalny, którym źle gospodarujemy.Zwraca także uwagę na wieloetatowość pracownikównauki. Prof. Chorąży z PAN z Gliwic – wybitny biome-dyk stwierdza, że nadal istnieją kłopoty, które wynikająz konieczności wyboru „mieć czy być”. Twierdzi,że młoda kadra wybiera raczej „mieć”. To powoduje,że pogoń za pracą (zarobkami) odbiera pracownikomnaukowym chęć do permanentnej nauki.16. W ramach toczącej się dyskusji o reformie nauki polskiejwarto zaznajomić się z opracowaniem prof. Żyliczaz FNP, który w moim pr<strong>zek</strong>onaniu bardzo trafniei chyba najwłaściwiej jak dotychczas opracował „drogę”rozwoju naszych szkół wyższych (patrz strona internetowaFNP).17. W tym <strong>roku</strong> mija 150 lat od ukazania się pracy „O powstaniugatunków” – dzieła, które określane jest jakonajważniejsza książka naukowa. Przy tej okazji wartoprzypomnieć, że dzieło to zajęło twórcy – KarolowiDarwinowi – 22 lata.18. Dnia 1.10.2009 prawie 2 mln osób podjęło studia stacjonarnei zaoczne w ponad 450 uczelniach, w tym135 publicznych. Z wywiadu z przedstawicielami niektórychszkół wynika, że są przygotowane do wyzwańXXI wieku – tak twierdzi rektor Politechniki Gdańskiej,ale większość głosów nie jest tak optymistyczna. Wypowiedzite w dużej części dotyczą negatywnej ocenyreform przygotowanych przez MNiSW. W opinii ministerKudryckiej z reformami szkolnictwa wyższego niemożna c<strong>zek</strong>ać już dłużej, choć prof. A. Legocki z PANw Poznaniu uważa, że nasza nauka i edukacja zostałyzepchnięte na margines przemian demokratycznych,a przyczyną tego jest brak tradycji szerszego jej wspierania.Prof. Handke z AGH w Krakowie twierdzi, że największymzaniechaniem XX wieku jest brak ustawy,która w sposób systemowy zreformowałaby szkolnictwopolskie. Dr J. Sobieszczański – przewodniczącyKSN NSZZ „Solidarność” stwierdza, że główną przyczynąniezadowalającego stanu szkolnictwa wyższegojest niskie finansowanie i przesztywniony systemkariery akademickiej pracowników naukowych.19. Analiza kuźni prezesów największych spółek w Polscewykazała, że w latach 2008-2009 najwięcej prezesówdała Politechnika Warszawska, AGH w Krakowie, PolitechnikaŚląska w Gliwicach oraz SGH w Warszawie.20. Warto wiedzieć, że po raz pierwszy w 2009 <strong>roku</strong> naświatowej liście najlepszych wyższych uczelni liczbaszkół wyższych starego kontynentu jest wyższa niżz USA.21. Warto odnotować, że w konkursie Kapitał Ludzki –Poddziałanie 4.1.2, 59 wniosków ze 163 uzyskało ocenępozytywną. Wśród nich US – kierunek matematyka,był także pozytywnie oceniony i otrzymał ponad7,7 mld zł. Brawo matematycy!22. Trzeba dodać, że unijne dotacje dla Polski do końca2009 <strong>roku</strong> mają się zamknąć kwotą 17 mln. Jak do tejpory największe finanse Polska wykorzystała w zakresieKapitału Ludzkiego, Regionalnych Programów Integracyjnych,Innowacyjnej Gospodarki oraz Gospodarkii Środowiska. Stolica UE zakłada, że w 2010 <strong>roku</strong> Polskawykorzysta środki unijne na poziomie 24-25 mld.23. Pragnę donieść, że Wydział Nauk o Ziemi jest następnym,który w US ma pełne prawa akademickie i jest to wydział,który od podstaw (od 1988/89) zorganizował niezmordowanyprof. S. Musielak. Brawo Panie Profesorze, to pięknyprezent na 25-lecie US! SPROSTOWANIE: W poprzednim numerze „PrzegląduUniwersyteckiego” (7-9/2009) w artykule „Wartowiedzieć” prof. W. Deptuły zamiast nazwy Fundacja naRzecz Nauki Polskiej pojawiła się błędna nazwa FederacjaNauki Polskiej. Za pomyłkę przepraszamy Autorai Czytelników oraz Fundację.
WOKÓŁ UCZELNINajważniejszajest harmoniaZ prof. Wiesławem Deptułą w 35. <strong>roku</strong> jego pracy naukowej i z okazji 10-lecia prowadzeniarubryki „Warto wiedzieć” w „Przeglądzie Uniwersyteckim” rozmawia Anna Hunczak.Anna Hunczak: Dlaczego na miejsce swojego życiawybrał Pan właśnie Szczecin? Co było w tymmieście szczególnego? A może zadecydowałprzypadek?Wiesław Deptuła: Zawsze marzyłem o tym, bybyć profesorem. Pochodzę z rodziny rzemieślniczej,a moi rodzice zawsze powtarzali mi: „Poprawiaj swójlos”. Chciałem zostać lekarzem weterynarii, by przynosićulgę zwierzętom, ale wkrótce wybrałem drogęnaukową. To, że mieszkam i pracuję w Szczecinie stanowiwynik przypadku, ale może też nie do końca.Okoliczności podjęcia decyzji były takie: po pierwsze,gdy Jan Paweł II w 1987 <strong>roku</strong> odwiedził Szczecin,będąc wtedy w Gorzowie oglądałem tę wizytę tylkow telewizji. Papież wygłosił wtedy bardzo mocnesłowa, które mnie poruszyły. Po drugie, kiedy byłemjuż po habilitacji, powstawał w Szczecinie uniwersytet.Moja ówczesna praca w szpitalu mnie nie satysfakcjonowała,była we mnie chęć podzielenia siętym, co zdobyłem. Po trzecie, mój profesor Z. Larskipodpowiedział mi, że brakuje mikrobiologa na WydzialeBiologii i Nauk o Morzu (obecnie Wydział NaukPrzyrodniczych). Wtedy przystąpiłem do konkursui dostałem się! Uniwersytet jako pełen nowych możliwościjawił mi się wtedy, w 1986 r., jako dar z niebios,coś wielkiego. Tak było i chyba jest nadal, bo mój uniwersyteti Szczecin przyjął mnie pięknie.A.H.: A zatem Uniwersytet Szczeciński jest Panuniezwykle bliski. Czy uważa Pan, że nasza AlmaMater zapewnia odpowiednie warunki do prowadzeniabadań naukowych?W.D.: Uniwersytety nie są szkołami zawodowymi,jak akademie czy politechniki, a więc naszaAnna Hunczakstudentka I <strong>roku</strong>dziennikarstwai komunikacji społecznej US60-lecie pracy prof.Z. Larskiego w Olsztynie.Od lewej: żona panaprof. Larskiego,prof Z. Larskii prof. W. Deptula.fot. archiwumprof. W. Deptuły81
Change language