خاطره دیدار با امام

More documents

Recommendations

Info

94 بهمن 14 | 5 شماره | 68 صفحه شت ا د د یا MEHR NEWSAGENCY به رهبری نامه درباره یادداشتی غرب؛ جوانان شت ب بنن ه ب وع رج از روج خ ی؛ اسالم ی راس ه الم اس ت س بنب با مستقيم تماس به منوط اسالمهراسی،‏ بنبست از خروج فرهنگی ديپلماسی مهمِ‏ اولويتِ‏ است.‏ اسالمی بننبشتِ‏ دسترسی که باشد اين تواند می ايران اسالمی جمهوری کند.‏ تسهيل اسالمی ‏»بننبشت«‏ به را غربيان از است یادداشتی رو پیش متن مهر،‏ خبرنگار گزارش به نامه دومین انتشار مناسبت به که خندان]‏‎۱‎‏[‏ محمد دکتر است.‏ شده نگاشته غرب جوانان به رهبری حدود در که پهلوي اندرزنامهاي چهارم-‏ دينکرد در ۱- بين مهم تمايزی است-‏ شده نوشته هجري سوم قرن نوع،‏ يک شاهديم:‏ را ‏»کتاب«‏ يا ‏»نوشته]‏‎۲‎‏[«‏ نوع دو انسان و است دام بسانِ‏ و ديوان درايشِ‏ که است نوشتهای از مياندازد.‏ غلط به و ميکند اسير خود هزارتوی در را است:‏ شده تعبير ‏»تله]‏‎۳‎‏[«‏ به نوشته نوع اين تصور ميتوان و ميشود خوانده ‏»تله«‏ ايشان کتاب که اموري خالف،‏ و تباهي است.‏ ديوان درايش که کرد از بيرون ظاهراً‏ که گفتههايي و هستند،‏ انجام قابل غير کتاب آن در نبود،‏ نياز مورد اصالً‏ و است کتاب همان محسوب بيروح متناقض نوشتههای اين است.‏ آمده را آفرينش و ميزنند حرف آگاهانه که کساني و ميشوند نميفهمند]‏‎۴‎‏[.‏ چيزی کتاب آن از ميشناسند،‏ خوب که است ‏»بننبشت]‏‎۵‎‏[«‏ يا بنيادين«‏ ‏»کتاب ديگر،‏ نوع ميبرد:‏ راه نيکي به و است ايمان سروش قبيل،‏ آن از ديگران و روميان مستانه،‏ و کورکورانه ستيزي در ‏)بود(،‏ شايگان گنج در که را بننبشت[‏ ]: بنيادين نوشتۀ با ‏)ميخواستند(‏ که دادند قرار ويرايش مورد شيوهاي با بنمايند]‏‎۶‎‏[.‏ ‏)آن(‏ خواستارانِ‏ به نظر مورد آگاهي همان است،‏ اهميت حائز نگارنده برای مقال اين در آنچه ۲- چهارم دينکرد در ‏»بننبشت«‏ و ‏»تله«‏ جزئيِ‏ مصداقِ‏ نحوۀ فهمِ‏ در کاربردشان و آنها کلی مفهوم بلکه نيست،‏ اسالمی ‏»بننبشت«‏ يا بنيادين«‏ ‏»کتاب با غرب مواجهۀ در غربي دول خاصِ‏ سياستهاي علت به امروزه است.‏ اسالم،‏ به غربيان دسترسی عمدۀ اسالم،‏ جهان با ارتباط ‏»تله«هايی طريقِ‏ از بلکه آن،‏ ‏»بن‎نبشت«‏ طريق از نه و تناقض«اند و خالف و ‏»تباهی از آکنده که است آيين اين صحيحِ‏ شناختِ‏ در اسالم،‏ حقيقتِ‏ تشنهکامانِ‏ خود و شوند رها ‏»تله«ها اين حجاب از ابتدا بايد حنيف،‏ دهند.‏ قرار اسالمي ‏»بننبشت«‏ معرضِ‏ در را تماس به منوط اسالمهراسي،‏ بنبست از خروج گزارشهاي و خبرها است.‏ اسالمي بننبشتِ‏ با مستقيم تصاوير اسالم؛ جهان دربارۀ غربی رسانههاي تحريفشدۀ مقاالت ميزنند؛ دامن اسالمهراسی به که متونی و تاريخ تحريفِ‏ جز که تحقيقي بهظاهر کتابهاي و که اسالم تعاليم از يکجانبه خوانشهاي نيستند؛ اسالم ... و ميکنند؛ قرباني ديگر بخشي پاي به را آن از بخشي اسالم ‏»بننبشت«‏ حجابِ‏ که هستند ‏»تله«هايي حکم در بلکه هست،‏ که آنگونه نه را اسالم تعاليم و ميشوند همان ‏»با و است غربيان اغراض خدمت در که آنگونه مينمايند«.‏ آن خواستارانِ‏ ‏»به غربيان نظرِ«‏ مورد آگاهي فرهنگي ديپلماسي مهمِ‏ اولويتِ‏ اساس،‏ اين بر ۳- دسترسي که باشد اين ميتواند ايران اسالمي جمهوري ‏»بننبشت«‏ به را حقيقت،‏ جوياي جوانان بهويژه غربيان،‏ خاص ‏»بننبشت«هاي تمدني هر کند.‏ تسهيل اسالمي تمدنِ‏ بننبشتِ‏ از نمونهاي مثال،‏ بهعنوان دارد.‏ را خود بننبشتهاي از يا و است؛ ودايي متون قديم،‏ هندِ‏ يونان بننبشتهاي از است؛ اوستا باستان،‏ ايرانِ‏ تمدن فلسفي مکالمههاي و تراژديها به ميتوان باستان کتاب وسطي،‏ قرون مسيحي تمدن بننبشت کرد؛ اشاره فيلسوفاني آثار مدرن،‏ تمدنِ‏ بننبشتِ‏ و است؛ مقدس الک و اسپينوزا و اليبنيتس و دکارت و هابز و بيکن مانند اين از نيز اسالمي تمدن است.‏ هگل و کانت و هيوم و روايات و قرآن آن،‏ بننبشت و نيست مستثني قاعده ت.‏ اس ت)ع(‏ بي ل اه و ر)ص(‏ پيامب درکِ‏ بدون و است تمدن بنای مبنای ‏»بننبشت«‏ تمدنها شناختِ‏ به نميتوان آن،‏ از عميق و صحيح عميقِ‏ و صحيح فهمِ‏ برای تالش هرگونه داشت.‏ اميد به رجوع و ‏»تله«ها کنارزدنِ‏ مسير از اسالمی،‏ تمدنِ‏ هر در که است چيزی آن اين است.‏ ميسور ‏»بننبشت«‏ امريکای و اروپا جوانان به رهبری معظم مقام نامۀ دو فراز:‏ اين در اول نامۀ در ميخورد.‏ چشم به شمالی منفی،‏ تبليغات و پيشداوريها سيل به واکنش در ... دين اين از بيواسطه و مستقيم شناختی کنيد سعي که نميکنم اصرار من آوريد...‏ دست به ‏]:اسالم[‏ بپذيريد،‏ را اسالم از ديگری تلقّی هر يا من برداشت اثرگذار و پويا واقعيت اين ندهيد اجازه ميگويم بلکه شما به آلوده اهداف و اغراض با امروز،‏ دنيای در تروريستهاي رياکارانه،‏ ندهيد اجازه شود.‏ شناسانده به اسالم نمايندگان بهعنوان را خود استخدام تحت مآخذ و اصيل منابع طريق از را اسالم کنند.‏ معرفی شما زندگي و قرآن طريق از اسالم با بشناسيد.‏ آن اوّل دست شويد.‏ آشنا ‏)صلّياهللعليهوآلهوسلّم(‏ آن بزرگ پيامبر به مستقيماً‏ خود تاکنون آيا بپرسم مايلم اينجا در من اسالم پيامبر تعاليم آيا کردهايد؟ مراجعه مسلمانان قرآن وا اخالقی و انسانی آموزههاي و م(‏ ‏)صلّياهللعليهوآلهوسلّ‏ پيام رسانهها،‏ بهجز کنون تا آيا کردهايد؟ مطالعه را کردهايد؟ دريافت ديگري منبع از را اسالم فرازها:‏ اين در دوم،‏ نامۀ در و و اخالقيترين از يکي از است ممکن چگونه ... » بنيادينِ‏ ‏»متن در که جهان دينی مکاتب انسانيترين همۀ کشتنِ‏ بهمثابه‏ را انسان يک جان گرفتنِ‏ خود،‏ اين بيايد؟...‏ بيرون داعش مثل زبالهای ميداند،‏ بشريت را خود جامعۀ ظاهری اليههای بايد که هستيد شما شکافها بزداييد.‏ و بيابيد را کينهها و گرهها بشکافيد،‏ جوانان شما از من کرد...‏ ترميم بايد تعميق،‏ جای به را با و درست شناخت يک مبنای بر که ميخواهم يک بنيانهای ناگوار،‏ تجربههای از استفاده و ژرفبينی پيريزی اسالم جهان با را شرافتمندانه و صحيح تعامل خواهيد دور نهچندان آيندهای در صورت،‏ اين در کنيد.‏ سايۀ کردهايد،‏ استوار شالودهای چنين بر که بنايی ديد گرمای ميگستراند،‏ معمارانش سر بر را اعتماد و اطمينان به اميد فروغ و ميدهد،‏ هديه آنان به را آرامش و امنيت ميتاباند.‏ گيتی صفحۀ بر را روشن آيندهاي _______________________________ تهران دانشگاه از دانششناسي و اطالعات علم دکتري ]۱[ کتاب.‏ نوشته؛ :nibēg ]۲[ گرفتار را آدمي دام،‏ چون که کتابي دام؛ :talag ]۳[ ميکند.‏ سعيد زيرنظر رضايي.‏ مريم پژوهش چهارم.‏ دينکرد ]۴[ ۸۵. ص ۱۳۹۳(، علمي،‏ نشر ‏)تهران:‏ عريان bun nibēg ]۵[ همانجا.‏ ]۶[
یا د د ا شت MEHR NEWSAGENCY صفحه | 69 شماره | 5 14 بهمن 94 یادداشت حجت االسالم خسروپناه؛ ان س ان شن اس ی ع رفان ی/‏ ج ای گ اه ان س ان کام ل در ع رفان اس الم ی متن پیش رو یادداشتی است از حجت االسالم دکتر عبدالحسین خسروپناه،‏ رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران که در اختیار خبرگزاری مهر قرار گرفته است؛ عرفا در بحث انسان شناسی،‏ عالوه بر موضوع انسان کامل به موضوع انسان بما هو انسان نیز پرداخته اند.‏ در فصوص الحکم نیز می توان دید که تمام بحثهای انسان شناسی،‏ منحصر به بحث انسان کامل نیست،‏ بلکه انسان بما هو انسان نیز مورد بحث قرار گرفته است البته دغدغه محی الدین این عربی،‏ رسیدن به انسان کامل بوده است لذا وقتی به بحث انسان کامل می رسد،‏ درباره موضوعاتی مانند والیت،‏ رسالت،‏ نبوت،‏ خالفت و امامت نیز بحث می کند یعنی این مباحث حول محور بحثهای مربوط به انسان کامل می چرخند.‏ در این یادداشت انسان کامل در عرفان اسالمی مورد بررسی قرار گرفته است.‏ به خاطر مباحث عرفان نظری مانند والیت،‏ رسالت،‏ نبوت،‏ خالفت و امامت بود که امام)ره(‏ مصباح الهدایه را نوشت.‏ همچنین همین مباحث بود که سیدحیدر آملی را بر آن داشت که بین تصوف و تشیع پیوندی برقرار کند.‏ مالصدرا نیز در این مسیر و در مباحث مربوط به امامت و حجت،‏ در اصول کافی یک تبیین عرفانی ارائه کرد.‏ در واقع هنگامی که عرفا،‏ به تبیین انسان کامل پرداختند،‏ فضا را برای بحث از خالفت،‏ رسالت،‏ نبوت و امامت باز کردند.‏ در اینجاست که می بینیم عرفان نظری ابن عربی و شارحانش تا چه اندازه به تشیع نزدیک می شود.‏ اکنون می توان بحث سنی یا شیعه بودن ابن عربی را،‏ با توجه به همین مباحث معرفتی بررسی کرد.‏ فضای مباحث انسان شناسی ایشان،‏ کامالً‏ ب ه بحث های اهل ش یعه نزدیک است و کمتر با سخنان اهل سنت سازگاری دارد.‏ مثالً‏ اهل سنت،‏ بعد از وجود مبارک نبی اکرم)ص(‏ فقط به یک امامت سیاسی معتقد هستند و امامتی را که از یک والیت تکوینی و تشریعی برخوردار است،‏ نمیپذیرند.‏ در حالی که عرفان و اعتقادات شیعه،‏ چنین والیتی را پذیرفته است.‏ انسان کامل بنابراین در این مسیر ابن عربی و شارحان وی،‏ وارد مرتبه پنجمی از حضرات خمس به نام ‏»کون جامع«‏ یا انسان کامل شدند.‏ وی در نقد النصوص،‏ بعد از اینکه مراتب را نام می برد،‏ در صفحه ۳۰ می فرماید:‏ ‏»وصل مراتب کلیه شش است،‏ مرتبه اولی و آن غییب مغیب است و نام کرده شده است به غیب اول و تعین اول و مرتبه ثانیه،‏ غیب ثانی است که مسمی است به تعین ثانی.‏ مرتبه ثالثه،‏ مرتبه ارواح است.‏ مرتبه رابعه مرتبه عالم مثال است.‏ مرتبه خامسه،‏ عالم اجس ام اس ت.‏ مرتب ه سادس ه،‏ مرتب ه جامع ه است مر جمیع مراتب را و آن حقیقت انسان کامل است.‏ زیرا که او جامع جمیع است به حکم برزخینی که دارد.«‏ همچنین ایشان در یک تقسیم بندی دیگر از پنج قسم سخن گفته است:‏ حضرات و مراتب کلیه را منحصر در پنج مرتبه هست و آن را حضرات خمس خوانند.‏ اول را حضرت و مرتبه غیب معانی گویند و آن حضرت ذات است به تجلی و تعین االول و ثانی.‏ دوم را که در مقابله اوست،‏ مرتبه شهادت و حس خوانند و سیم را که تلو مرتبه غیب است،‏ متناظرآً‏ مرتبه ارواح گویند و چهارم را که تلو عالم حس است،‏ متصاعداً‏ عالم مثال و خیال و منفصل خوانند و پنجم که جامع ایشان است،‏ تفصیالً‏ حقیقت عالم است و اجماالً‏ صورت عنصری انسانی.‏ در این عبارات مشاهده می کنیم که نویسنده،‏ تعین اول و ثانی را یک حضرت،‏ معرفی کرده است.در صورتی که حضرات را شش گانه بدانیم،‏ حضرت ششم انسان کامل است ولی اگر قائل به حضرات پنج گانه باشیم،‏ پنجمین حضرت،‏ انسان کامل است ‏.همه عرفا،‏ کسانی مانند ابن عربی،‏ قونوی،‏ جندی،‏ فرقانی و ابن ترکه بر این عقیده اند که پنجمین مرتبه از مراتب و حضرات خمس ، انسان کامل یعنی جامع کل است.‏ فرق انسان بما هو انسان و انسان کامل اگر بخواهید این انسان را انسان بما هو انسان در نظر بگیرید،‏ باید بگویید که این انسان استعداد جامعیت کل را دارد.‏ ولی اگر مقصود از انسان،‏ انسان کامل باشد،‏ باید بگویید که این انسان فعلیت همه این کماالت را دارد.‏ در واقع فرق انسان و انسان کامل در این است که انسان استعداد کون جامع را دارد.‏ جامع یعنی جامع حق و خلق،‏ به این معنا که انسان کامل جامع حقایق صقع ربوبی ‏)تعین اول و ثانی(‏ و عالم خلق ‏)عالم ارواح،‏ مثال و ماده(‏ است.‏ انسان،‏ در بردارنده عالم ماده ی عنصری تا تعین اول است.‏ لذا در این بحث اگر مقصود از انسان،‏ انسان بماهو انسان باشد،‏ این انسان استعداد همه این مراتب را دارد.‏ آدمی هنگامی که متولد می شود،‏ عالم ماده ای است که استعداد دارد به عالم مثال،‏ عالم عقل،‏ تعین ثانی و اول برسد اما وقتی انسانی به درجه انسان کامل نایل می شود،‏ همه این مراتب حتی مرتبه تعین اول را طی می کند.‏ زمانی که گفته می شود،‏ انسان کامل به تعین اول نیز می رسد،‏ در این جا منظور از تعین اول،‏ تعین اول به معنای هویت غیبیه نیست.‏ در مباحث قبل ذکر شد که افرادی مانند کاشانی و قیصری،‏ تعین اول را با هویت غیبیه یکسان دانسته اند.‏ البته عرفای دیگر تعین اول را غیر از هویت غیبیه معرفی کرده اند.‏ بنابراین انسان کامل می تواند به مرتبه تعین اول برسد لذا اسم دیگر تعین اول،‏ حقیقت محمدیه است البته نباید پنداشت که همه انسان های کامل به مرتبه تعین اول می رسند.‏ بلکه استعداد رسیدن به این مرتبه را دارند.‏ انسانی که مربوط به عالم ماده است،‏ می تواند در قوس صعود به تعین اول یا مرتبه احدیت برسد و جامع حقایق الهی،‏ صقع ربوبی و تعینات خلقی گردد.‏ چنین انسانی،‏ حقیقت وحدانی است،‏ اما آینه تمام نمای تمام مراتب هستی است.‏ به خاطر همین انسان اشرف مخلوقات نامیده می شود.‏ همه مخلوقات،‏ یک مرتبه از هستی را دارند،‏ ولی انسان کامل جامع جمیع مراتب هستی است.‏ به تعبیر دیگر این انسان،‏ مظهر تام اسم اهلل و اسم اهلل،‏ جامع جمیع اسماء و صفات الهی است.‏ مظهر تام اسم اهلل نیز انسان کامل و مسجود مالئکه است.‏ جایگاه کشف و شهود نزد عرفا انسان کامل با ایمان تقلیدی و عقل استداللی،‏ به این مراتب نرسیده است بلکه او نی از ب ه کش ف و ش هود دارد.‏ ل ذا بس یاری از اهل عرفان معتقدند که انسانی که با ایمان تقلیدی یا با عقل استداللی حرکت کرده است،‏ از جمادات و نباتات هم نازل تر است.‏ زیرا جماد و نبات به همان حدی که الزم است،‏ به کمال خود رسیده است ولی انسان می تواند عالوه بر ایمان تقلیدی به عقل استداللی برسد و از عقل استداللی نیز به عشق شهودی نایل گردد.‏ یعنی انسان می تواند اوج بگیرد اما توقف می کند.‏ در اینجاست که گفته می شود:‏ ‏»پای استداللیان چوبین بود.«‏ عرفا تاکید می کنند که انسان با عقل نمی تواند به حقایق شهودی دست یابد.‏ اهل عرفان با گفتن این سخن،‏ نمی خواهند ایمان تقلیدی را امری بی فایده معرفی کنند،‏ بلکه ایشان معتقدند اگر کسی بخواهد به حقایق شهودی راه یابد،‏ در این مرحله عقل مانند پای چوبین بی ثمر خواهد بود.‏ به تعبیر دیگر عقل و ایمان تقلیدی در مراتب باال مانند اسب چوبین است.‏ لذا باید تالش کرد و به شهود رسید.‏ هنگامی که به شهود برسید،‏ اسماء و صفات را هم شهود خواهید کرد.‏ انسان کامل،‏ کاملترین مظهر الهی عرفا معتقدند که وقتی انسانی،‏ کامل و جامع حقایق الهی و خلقی گردد،‏ مظهر جامع حق تعالی می-شود.‏ یعنی ظهور حق تعالی درانسان،‏ کامل ترین ظهور است.‏ حق تعالی ظهوراتی دارد و ظهورات تعین یافته پیدا می کند.‏ ولی ظهور حق در انسان،‏ کامل ترین ظهور و انسان تجلی اعظ م اله ی و مظه ر ات م اله ی اس ت زی را انسان جامع تمام تعینات الهی است.‏ کمال ذاتی و کمال اسمائی جندی در شرح فصوص صفحه ی ۱۴۹ و‎۱۵۰‎ می فرماید:‏ کمال الهی بر دو قسم است.‏ کمال ذاتی حق و کمال اسمائی حق.‏ کمال ذاتی حق،‏ همان کماالت حق تعالی نسبت به ذات است.‏ این کماالت عین ذات و هویت غیبیه است.‏ اما کمال الهی دیگری نیز هست که کمال حق تعالی نسبت به غیر است.‏ این کمال،‏ کمال اسمایی نام دارد و همان ظهور در تعین اول،‏ ثانی،‏ عالم مثال و عقل و ماده است.‏ این ظهورات همه کمال اسمایی اندد زیرا مربوط به مرحله تجلی هستند نه ذات.‏ جندی می گوید:‏ این کمال اسمایی حق سبب می شود که هم حق در غیر ظهور کند و هم خودش را در غیر مشاهده کند.‏ ‏)باید توجه داشت که در این بحث،‏ درباره کمال ذاتی حق صحبت نمی کنیم زیرا کمال ذاتی مربوط به مقام ذات و هویت غیبیه است.(‏
Page 1 and 2:
مجله اندیشه مهر | شا
Page 3 and 4:
گفتگو MEHR NEWSAGENCY صفحه
Page 5 and 6:
گزارش MEHR NEWSAGENCY 94 به
Page 7 and 8:
Page 9 and 10:
Page 11 and 12:
گزارش MEHR NEWSAGENCY صفحه
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18: گزارش MEHR NEWSAGENCY صفحه
Page 27 and 28: گزارش MEHR NEWSAGENCY 94 به
Page 29 and 30: گفتگو MEHR NEWSAGENCY 94 به
Page 33 and 34: گفتگو MEHR NEWSAGENCY صفحه
Page 55 and 56: MEHR NEWSAGENCY صفحه | 55 شم
Page 57 and 58: یا د د ا شت MEHR NEWSAGENCY
Page 61 and 62: شت ا د د یا MEHR NEWSAGENCY
Page 67: یا د د ا شت MEHR NEWSAGENCY
Page 75 and 76: MEHR NEWSAGENCY 94 بهمن 14 | 5
Page 79 and 80: تازه های کتاب MEHR NEWSA
show all

خاطره دیدار با امام

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?