BURSA’DA ZAMAN
Bursada-Zaman-s21
Bursada-Zaman-s21
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Yeşil Camii kuzey duvarındaki kuş yuvası girişi.<br />
miştir. Bu meyanda yeni binaların inşa edilmesi ile<br />
gelişir ve genişlerken, insani ilişkiler yoğunlaşırken<br />
şehirlilik kimliği de gelişiyor ve yayılıyordu. Yaşadıkları<br />
mekânları daha yaşanabilir hale getirme<br />
çabaları kendini gösteriyordu.<br />
Ama bu binaların inşa edilmesi ile bölgenin önceki<br />
sakinleri olan birçok hayvanın da hayat alanına<br />
müdahale etmiş olduğunun da farkında idiler. İşte<br />
inşa ettikleri binalar ile yaşayış alanını daralttıkları<br />
kuşları da dikkate almışlar ve onların hayatlarını<br />
kolaylaştırmak için tedbirler almışlardır. Yaptıkları<br />
kamu binalarının birçoğunun dış duvarlarına kuş<br />
köşkleri, evleri ve yuvaları da yapmışlardır. 26 Birçok<br />
yapıda inşa sırasında bu tür düzenlemeler yapıldığı<br />
bilindiği halde, bazıları zaman içinde bir takım restorasyonlar<br />
sırasındaki yanlış müdahalelere kurban<br />
gitmişlerdir. Resimlerde görüleceği gibi bazıları<br />
kuğular ve güvercinler gibi büyük kuşlara yönelik<br />
olurken bazıları da küçük kuşlar olan serçelere<br />
yönelik yapılmışlardır. 27 Bu yuvaları duvarlardaki<br />
taşlara işleyen ustalar öyle incelikleri düşünmüşler<br />
ki hem kuğu hem de serçe yuvalarının girişindeki<br />
kapı üzerine kemer bile yapmışlardır. Hatta bazılarını<br />
öyle düzenli ve detaylı sanat işçiliği çerçevesinde<br />
inşa etmişlerdir ki bu türden olanlarına “kuş<br />
köşkü” adı verilmektedir. 28<br />
çalışmışlardır. Bu konudaki çabaları sonuç vermiş<br />
ki günümüzde bile bu binanın kuzeydeki giriş kapısının<br />
sağ ve sol üst kısmında çatıya yakın altı yuva<br />
kapısından hala kuğuların giriş çıkışını izleyebilmek<br />
mümkün olabilmektedir. 29<br />
Yıldırım Külliye Vakfiyesi / 1<br />
Söz konusu yuvaların, binaların genellikle doğu,<br />
batı veya güneye bakan duvarlarında yapıldığı<br />
görülür. Bursa’da kuzeye bakan duvarlarda bu<br />
örneklere rastlayamamanın sebebi olarak, poyraz<br />
rüzgârının bu duvarlara çok şiddetli vuruşu nedeniyle<br />
yaşayabilme imkânını zorlaştırması gösterilebilir.<br />
Bunu bilen ustalar soğuğa rağmen Yeşil<br />
Cami’deki kuş yuvalarını binanın Kuzeye bakan duvarında<br />
neden inşa etmeyi tercih ettiler denilebilir.<br />
Yuvaları inşa eden ustalar bu tercihi uygularken<br />
yuvaların girişini kuzeye bakacak şekilde yapmışlarsa<br />
da dikkatli davranmışlar ve kuşların soğuktan<br />
etkilenmelerinin önüne geçebilmek için yuvaların<br />
içini öyle labirent gibi dolambaçlı yapmışlar ki rüzgarın<br />
içerilere kadar ulaşmasının önüne geçmeye<br />
Bursa’daki bu kuş evlerinin ve gerekse kuş köşklerinin<br />
vakıf yapılarda inşa edilmiş olması yanında<br />
kendileri de vakfiyeleri olmasa dahi birer vakıf<br />
değimlidir. Yine kuşların ve hatta yabani hayvanların<br />
aç kalmaması için yapılan gıda yardımlarının da<br />
vakıflar bünyesinde planlandığı ifade edilebilir.<br />
Sonuç; Yukarıda bahsedilen kültür unsurlarının<br />
tamamı için, Bursa’da günümüzde de yaşatılmaktadır<br />
diyebilmeyi herkes ister. Ancak aradan geçen<br />
zaman sürecinde kendi kültür unsurlarından birçok<br />
alanda kopmak veya koparılmakla karşılaşmış<br />
olan Bursa insanının, yeni sürüklendiği düşünce<br />
dünyasındaki hayat uygulamaları içinde, bahsettiğimiz<br />
izlere benzer hassasiyetler ile yer verebilmesi<br />
pek mümkün olmamış ve/veya olamamış gibi<br />
görünmektedir. Bu manada tarihte diğer canlıları<br />
dikkate alma düşüncesinin yoğun bir şekilde anlayışlarında<br />
yer tuttuğunu gördüğümüz insanların<br />
yaşadığı Bursa şehrinde, günümüzde de dolaşırken<br />
sokak köşelerinde hayvanların susuz veya yiyeceksiz<br />
kalıp ölmemeleri için konulmuş bazı yiyecek<br />
veya su kaplarıyla bazen karşılaşanlar asla şaşırmamalıdırlar.<br />
Kendi kültür ve medeniyet değerlerinden<br />
koparılmaya karşı vakıf gibi dimdik ayakta<br />
durarak hala direnen bazı yaşlılarımızın veya onlar<br />
gibi vakıf kültüründen kopmamayı ve onlara ayak<br />
uydurmayı tercih eden bazı gençlerin direnç izleridir<br />
de denilebilir belki bu görüntülere.<br />
Son zamanlarda Bursa’daki yerel belediyelerimizin<br />
bu anlayış içerisinde vakıf ruhuna uygun icraatlarını<br />
da takdirle ve tebriklerle karşılamalıyız. Bursa<br />
Büyükşehir Belediyesi’nin Vakıf Müzesi de bu tebrik<br />
ve takdiri fazlasıyla hak etmektedir.<br />
Yıldırım Külliye Vakfiyesi / 2<br />
<strong>BURSA’DA</strong> <strong>ZAMAN</strong><br />
| Ocak 2017 | Sayı 21<br />
21
Change language