BURSA’DA ZAMAN
Bursada-Zaman-s21
Bursada-Zaman-s21
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
O dönemde Bursa’da gazetecilik yapan Şaban<br />
Aykut’un yaklaşık 20 yıl sonra yapılan<br />
bir röportajında “Bursa’ya ve kaplıcalara<br />
bir din aliminin geleceğini duyduk ve<br />
duyduğumuz gerçekleşti” biçiminde bir<br />
açıklama yapar. İmam Humeyni Bursa’daki<br />
günlerini evinde dini kitaplar okuyup,<br />
çalışarak geçirirken, 3 Ocak 1965 tarihinde<br />
oğlu İran gizli servis elemanları tarafından<br />
yakalanarak Bursa’ya getirilir. Humeyni,<br />
Bursa’da özellikle Ulucami’ye giderek,<br />
halkla temas eder. Bir iddiaya göre hutbeye<br />
çıkar ve cemaatin takdirini alır. Dini kıyaaraştırma<br />
/ 3 lider, 3 kader ve 3 Bursa… / İsmail Kemal KEMANKAŞ<br />
Kral Sunusi’nin darbe sonrası açıklaması Cumhuriyet<br />
Gazetesi’nde böyle yer bulmuştu.<br />
Polisin atlatma operasyonuna karşın,<br />
gazeteciler yine de Kral Sunusi’nin gidişine<br />
tanık olur. Dönemin Cumhuriyet Gazetesi<br />
Muhabiri Çetin Özbayrak’ın edindiği bilgiye<br />
göre, bu mecburi seyahatinde kral, üç lüks<br />
otomobilin yanı sıra, 3 adet buzdolabıyla,<br />
çok sayıda transistörlü radyo ve bavulla<br />
gemiye biner.<br />
Serinkanlı davranışları dikkati çeken Kral<br />
İdris El Sunusi, darbeyi gerçekleştiren<br />
genç subaylara Bursa’dan bir de çağrı<br />
yapar. Onlardan derhal görev yerlerine<br />
dönmelerini ister. Bu çağrı yanıtsız kalınca,<br />
özel sekreteri Ömer El Şelbi’yi Londra’ya<br />
gönderir. El Şelbi’nin Londra temaslarından<br />
bir sonuç çıkmayınca, Kral Sunusi rotayı<br />
Mısır’a çevirir.<br />
Libyalı genç subaylar ve önderleri Albay<br />
Muammer Muhammed Abu Minyar El Kaddafi,<br />
krallığın sona erdiğini ve Libya Halk<br />
Cumhuriyeti’nin kurulduğunu ilan eder.<br />
Böylece, Kuzey Afrika’nın bu petrol zengini<br />
ülkesi, krallık rejiminden, cumhuriyete geçiş<br />
yapmış olur. Yeni yönetimin adı bir süre<br />
Genç Albay Muammer El Kaddafi, Libya’yı 42 yıl yönetti.<br />
sonra, Libya Sosyalist Halk Cemahiriyesi<br />
olarak ilan edilir.<br />
Libya halk kahramanı olarak Türkler’in<br />
dostluğunu da kazanmış olan Şeyh Ahmet<br />
Sunusi’nin yeğeni İdris El Sunusi, 1951<br />
yılında ilan ettiği krallığına, 23 yıl sonra bir<br />
askeri darbeyle veda eder. Kalan ömrünü<br />
Mısır’da sürgün yaşamıyla sürdüren İdris<br />
El Sunusi 25 Mayıs 1983 tarihinde hayata<br />
gözlerini yumar.<br />
Benzeri az görülen bir ihtilal ve Bursa...<br />
1969 yılı sonbaharının ilk gününde, Libya’nın<br />
krallıktan, halk cumhuriyetine geçiş<br />
yaptığı bir ihtilali, tüm dünyadan önce ve<br />
canlı olarak Bursa yaşar. Çelik Palas tatilini<br />
yarıda keserek Atina’ya uçan İdris El Sunusi<br />
de, havuzda kaplıca kürü yaparken devrilen<br />
ilk kral olarak tarihe geçer.<br />
KADDAFİ DÖNEMİ<br />
Muammer Muhammed Abu Munyar el Kaddafi<br />
ise 1969 yılında yapmış olduğu darbe<br />
sonucu iktidara gelip, 1970’ten 1972’ye<br />
kadar Libya Başbakanlığı, 1972-79 arasında<br />
Libya Devlet Başkanlığı yapar. 1979-2011<br />
yılları arasında da Libya Arap Halk Sosyalist<br />
Cemahiriyesi Lideri unvanını kullanarak<br />
toplam 42 yıl boyunca Libya’yı idare eder.<br />
Kendisi hakkında yapılan diktatör suçlamasına,<br />
halk önderi olduğunu söyleyerek<br />
cevap veren Kaddafi, Libya İç Savaşı<br />
sonucu, 23 Ağustos 2011 tarihinde kurduğu<br />
rejimin yıkılışına tanıklık eder ve halk<br />
tarafından linç edilerek öldürülür. 1942 doğumlu<br />
Muammer Muhammed Abu Munyar<br />
el Kaddafi, 42 yıllık iktidarının sonunda,<br />
1969 yılında İdris el Sunusi’yi tahtından<br />
indirdiği gibi, yine ihtilal sonucu devrilir ve<br />
ne gariptir ki, 25 Ekim 2011 günü 69 yaşında<br />
yaşamını yitirir.<br />
<strong>BURSA’DA</strong>N BİR HUMEYNİ GEÇTİ<br />
Washington’dan gelen yoğun destekle İran’ı<br />
yaklaşık 40 yıl boyunca yöneten Şah Rıza<br />
Pehlevi, bir polis devleti kurmuştur. Yoksul<br />
ile zengin arasındaki uçurum giderek daha<br />
da büyümüş, özellikle kırsalda milyonlarca<br />
İranlı yoksulluk sınırının altında bir yaşama<br />
terk edilmiştir. Bu duruma karşı çıkan halk<br />
tabakası ve çok sayıda din adamı vardır.<br />
Onlardan biri de Ayetullah Humeyni’dir.<br />
Humeyni’nin gücünden çekinen Şah Rıza<br />
Pehlevi onu sürgüne zorlar. Humeyni’nin<br />
ilk durağı Türkiye’dir ve 1964 yılında, önce<br />
Ankara’ya getirilir. İmam Humeyni, bu yeni<br />
durağında, dini kıyafetleri ile sokağa çıkmaya<br />
çalışınca, yetkililerin tepkisine neden<br />
olur ve Ankara günleri sadece 8 gün sürer.<br />
İran gizli servisleri<br />
tarafından<br />
gözlenen<br />
Humeyni’nin<br />
Bursa günlerinden<br />
bir kare<br />
Dini lider Humeyni<br />
altmışlı yıllarda<br />
Bursa’da ikamet<br />
ederken, camilerde<br />
görülüyordu<br />
HUMEYNİ ÇEKİRGE’DE<br />
İkinci durak Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk<br />
başkenti Bursa olur. Bazı kaynaklar bu seçimin<br />
nedenini Bursa’nın sakin ve gözden<br />
uzak bir şehir olarak gösterir. Humeyni’nin<br />
yanında çok sayıda İran gizli servis görevlisi<br />
de bulunur. Humeyni’yi Bursa’da Farsça<br />
bilen istihbarat albayı Ali Çetiner karşılar<br />
ve evinde bir süre konuk eder. Sonra da<br />
Çekirge’de petrolcü Demir Akınöz’e ait bir<br />
eve yerleştirir.<br />
Bursa<br />
Hakimiyet<br />
Gazetesi’nde<br />
çıkan<br />
Humeyni<br />
haberi<br />
90 <strong>BURSA’DA</strong> <strong>ZAMAN</strong> | Ocak 2017 | Sayı 21