BURSA’DA ZAMAN

Recommendations

Info

dosya / Vakıf Kültürü / Sırıl Köyü Korucu Mehmet Dede Kabri ve Kayguluzade Hasan Efendi Vakfiyesi / Doç. Dr. Doğan YAVAŞ Doç. Dr. Doğan YAVAŞ Sırıl Köyü Korucu Mehmet Dede Kabri ve Kayguluzade Hasan Efendi Vakfiyesi Sırıl köyü, Bursa’nın Orhaneli ilçesine bağlı olup, ilçeye 25 kilometre mesafededir. Daha önce Harmancık kazasının köyü iken sonradan Orhaneli’ye bağlanmıştır. Rakımı 760 metredir. Köyün güneyinde Azat Mezarlığı; kuzeyinde Karataş ve Kurcuoluk; batısında Kurcuardıç; doğusunda ise Derebağlar mevkileri bulunmaktadır. Eski mezarlıkta türbesi bulunan ve halk arasında Kurtçu Mehmet Dede diye bilinen Korucu Mehmet Efendi adındaki zat, evliyadan olup adına vakıflar yapılmış olmasıyla da köye manevî bir hava katmaktadır. Oldukça eski bir köy olan Sırıl’ın kaydına, H 937/M 1530 tarihli muhasebe defterinde rastlanamamaktadır. 1847 tarihli temettuat kayıtlarında Harmancık’a bağlı olan 24 haneli bir köyde 1 , 1908 sâlnâmesine göre 37 hanenin 2 , 1927 sâlnâmesinde ise 339 kişinin yaşadığını öğrenmekteyiz 3 . Daha sonra 1933 tarihinde “Sırlı” adıyla Orhaneli’ye bağlı olarak görülen köyde, Osmanlı Dönemi’nden kalma berat ve sancak bulunmaktadır. Yer yer çürükler görülen sancakta bir kumaş üzerine parlak iplikle Kelime-i Tevhit ile ayetler yazılıdır. Çok eski olduğu söylenilen sancak, Kâmil Efendi ve Hüseyin Efendi diye anılan kişilerin torunları olan Halil İlhan ile Sıtkı İlhan’ın evinde muhafaza edilmektedir. Tuğralı beratta “Orhaneli Kazası Harmancık nahiyesine 1 B.O.A. ML. VRD. TMT. d. 8178. 2 Hüdavendigar Vilayeti Salname-i Resmîsi, 1325 Def’a 34, Bursa Vilayet Matbaası, s.194. 3 1927 Bursa Vilayeti Salnamesi, Bursa Vilayet Matbaası, 1927, s. 134. 30 BURSA’DA ZAMAN | Ocak 2017 | Sayı 21
ağlı Sırıl Köyü camisinde hatiplik vazifesinde bulunan Hüseyin Efendi’nin vefatı ile boşalan memuriyete Kâmil Efendi’nin vazifeye atanması hususunda verilen padişah beratı ve Muharrem 1338 (M. Eylül-Ekim 1919)” tarihi vardır. Sancakta ise; 1. satır: Allah, Muhammed, Ebubekir, Osman, 2. satır: Lâ ilâhe illallah Muhammedün Rasûlullah, 3. satır: Sâf sûresi 13. âyet-i kerime (Nasrun minallahi ve fethun karîb), 4. satır: Ali İmran Suresi 37. âyetten bahsetmektedir. Köyde; Bekirler, İmamlar ve Kabaşlar lakaplarıyla anılan sülaleler yaşamaktadır. Türkmen/Yörük kökenli olup yüzyıllardır örf ve adetlerini bozmadan günümüze kadar taşıyan köy halkı; düğün, nişan, ölüm, doğum, asker uğurlama törenlerinde; yağmur duası, Hıdırellez yemeği ve dinî bayramlarda örf ve âdetlerini sürdürmektedir. Yüz elli yıldan beri işletilen demirci dükkânı bulunan köyde bu meslek, günümüzde de sürdürülmeye çalışılmaktadır. Köydeki elektrikli değirmende; mısır, arpa, gibi ürünler hayvan yemi olarak öğütülmekte ve bir “şinik” öğütülen üründen, bir kabağın yarısı olan ‘‘kaşık’’ diye tabir edilen ölçü kabı ile yarım kaşık hak alınmaktadır. Ekonominin tarım ve hayvancılığa dayandığı köyde, son yıllarda özellikle vişne ve kiraz üreticiliği olmak üzere meyvecilik önem kazanmıştır. Günümüzde 130 haneli olan köyün nüfusu 500 kişiden oluşmaktadır. Dağlık ve havadar bir mevkide kurulu köye ait 1263 (M.1847) senesi temettuat defteri Resim 1. Sırıl Köyü’nde Korucu Mehmed Veliyyullah Efendi’nin kabri. Belge 1-2. Sırılköyü temettuat defterinin ilk ve son sayfaları. verilerine göre o tarihte köyde 24 hanenin bulunduğu, 163 dönüm ekili tarla olduğu, 248 dönüm ekilmemiş tarla bulunduğu, 17,5 dönüm bağ, 13 dönüm bostan, 2 dönüm dut bahçesi, 15 baş sağmal keçi, 10 baş boz keçi, 20 baş sağmal koyun, 16 baş boz koyun, 2 baş at, 17 çift ve 1 tek öküz, 5 tane arı kovanı, 19 baş sağmal inek, 4 tane boz inek ve 15 baş merkep mevcut olduğu belli olmaktadır 4 . Yine bu kayıtlardan; Sırıl Köyü ahalisinin vergi, öşür ve rüsumat olarak yılda 18.162 akçe ödediği, köydeki en zengin kişinin Yusufoğullarından Ömer’in oğlu Ali olduğu ve senede 1.547 akçe vergi ve öşür verdiği, köydeki en fakir insanın da Çokdanoğlu İsmail’in oğlu İbrahim olduğu ve Çeki aşiretinin koyun ve keçi çobanlığını yaptığı anlaşılmaktadır (Belge 1-2). Bu köyde, halk arasında Kurtçu Mehmet Dede diye bilinen ve erenlerden olduğu düşünülen bir zatın kabri vardır. Ahşap direkler üzerinde, etrafı açık bir türbe olup üzeri ahşap kırma çatı ve alaturka kiremit ile örtülüdür (Resim 1-2- 3). Mehmet Dede’nin başucundaki üstüvani biçimli mezar taşı incelendiğinde, burada yatan kişinin asıl adının Korucu Mehmet Dede olduğu anlaşılır (Resim 4-5). Dört yüzlü mezar taşının üzerinde şu ibare yer almaktadır; “Hüve’l-Bâkî gavsü’l-vâsılîn kutbü’l-ârifîn mürşid-i kâmilîn olan İhtiyâr Korucu merhûm Muhammed Veliyyullah Efendi rûh-ı şerîfîçün el-fâtiha 13 Şevval sene 1199 (M. 19 Ağustos 1785). Köy ahalisinden bazı kişilerin elinde bulunan berat ve vakfiye kayıtlarına göre, Bursa’daki Kaygulu Dergâhı Şeyhi Hasan Efendi’nin, Sırıl Köyü’nde cami, zaviye, mektep ve kütüphane inşa ettirdiği sırada Mehmed-i Veli türbesini de bina ettirip türbedarlık vazifesi tevcih ettiği anlaşılmaktadır. Vakfiyesinde geçen “Şeyh İhtiyar Mehmed-i Veli kuddise sırrahul- âlî” cümlesi, Korucu Mehmet Dede’nin, Şeyh olduğunu göstermektedir. Kaygulu dergâhı şeyhi 4 Başbakanlık Osmanlı Arşivleri (B.O.A.), ML. VRD. TMT. d. 8178. BURSA’DA ZAMAN | Ocak 2017 | Sayı 21 31
Page 1 and 2: Ocak 2017 Sayı 21 BURSA’DA ZAMAN
Page 3 and 4: BURSA’DA ZAMAN Yıl: 6 Sayı: 21
Page 5 and 6: s36 s38 s58 s62 s82 s102 S58 S62 S6
Page 7 and 8: Prof. Dr. Cağfer Karadaş Uludağ
Page 9 and 10: İzzet Keribar şekillendirmektir.
Page 11 and 12: vardır. Sözgelimi “Otobüs tuta
Page 13 and 14: çare olmak için her yolu denerler
Page 15 and 16: Bu Gurur Hepimizin; TKB’nin Metin
Page 17 and 18: UYGULAMA ÖDÜLLERİ • Battalgazi
Page 19 and 20: Yrd. Doç. Dr. Sezai SEVİM / Uluda
Page 21 and 22: ada yapılmaya başlanmasıyla birl
Page 23 and 24: Yeşil Camii kuzey duvarındaki ku
Page 25 and 26: Kur’ân’da hayır işlemek ve i
Page 27 and 28: ne, mektep, Dârü’l-hadîs, Dâr
Page 29 and 30: Osmanlı’nın ilk başkenti olan
Page 31: kurumlarda bulunan şeyh efendiler,
Page 35 and 36: içün Âsitâne-i devlet-âşiyân
Page 37 and 38: Prof. Dr. Mustafa Kara Bursa’da B
Page 39 and 40: hakkındaki bilgiyi bir araya getir
Page 41 and 42: Saffet YILMAZ Elveda Endülüs Tür
Page 43 and 44: na duyulan çekememezlik kuşkusuz
Page 45 and 46: ya Müslüman olmaları ya da Eski
Page 47 and 48: her tür teşebbüse sorgusuz suals
Page 49 and 50: yapılmış ve bugün İspanya’da
Page 51 and 52: Cihat AKÇAY / İspanya Rehberi, Se
Page 53 and 54: geçmesi ile beraber kiliseye dön
Page 55 and 56: Özellikle İspanyollar kendi tarih
Page 57 and 58: ya’nın başkenti Madrid’e 1,5
Page 59 and 60: Endülüs mimari şaheserleri ile
Page 61 and 62: sahip çıkması onun için mühim
Page 63 and 64: zehirli ustura ile Cem’e benzer,
Page 65 and 66: Aziz ELBAS Balkanlar’ın Kilidini
Page 67 and 68: ler gönderirler. Macar, Rus ve Fre
Page 69 and 70: Metin Önal MENGÜŞOĞLU Bursa’y
Page 71 and 72: Daha evvel bu yolculuğu defalarca
Page 73 and 74: koyun sürüleri gözümüze ilişm
Page 75 and 76: Bursa’da doğup büyüyen veya he
Page 77 and 78: Düşündüm!.. İngiltere’de me
Page 79 and 80: ile geldim. Durdum Yunus’a vardı
Page 81 and 82: Resim 2 - Doğu duvarı boyunca sı
Page 83 and 84:
edilmişti. İlk raporlarımızdaki
Page 85 and 86:
Bursa tarih boyunca hep ilklerin ş
Page 87 and 88:
(Kayıhan Hamamı, Mahkeme Hamamı,
Page 89 and 90:
tırmaları Merkezi bünyesindeki u
Page 91 and 92:
İsmail Kemal KEMANKAŞ Sürgün…
Page 93 and 94:
fetlerle dolaşma isteği Bursa’d
Page 95 and 96:
Yazılı ve sözlü olmak üzere ik
Page 97 and 98:
kim niçe ay ü gün saye-i himmet
Page 99 and 100:
Bursa’nın futboldaki ilk birinci
Page 101 and 102:
Planlamada atletizm pisti ile binic
Page 103 and 104:
Blagay Sarı Saltuk Tekkesi eserler
Page 105 and 106:
zirelerin gün yüzüne çıkarılm
Page 107 and 108:
BURSA’DA ZAMAN | Ocak 2017 | Say
show all

BURSA’DA ZAMAN

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?