BURSA’DA ZAMAN

ya Müslüman olmaları ya da Eski Hristiyan
olmamaları..
Baskılar arttıkça gerek Magribi Müslümanlar
gerekse İspanyol Müslümanların bir kısmı,
Hristiyan olup “eski Hristiyanlarla” aynı
haklara sahip olma ihtimallerini değerlendirmek
istediler. Zaten Engizisyon Mahkemeleri
büyük baskı ve işkence ile Hristiyanlığa
zorlamaktaydı. Bazı günler binlerce
Müslümanın kutsal su serpilerek toplu din
değiştirdiğine bile tanık olunuyordu. Kimse,
zorla vaftiz edilmenin dinen doğru olup olmadığına
bakmıyordu bile. Bu baskılar, topluluk
önünde Hristiyan gibi görünen ancak
özel yaşamında Müslüman olarak yaşayan
bir hayat tarzını üretti. Amerikan tarihçiliğinin
en önemli isimlerinden biri olan ve
özellikle de Ortaçağ kilise tarihi ve engizisyon
konularında otorite olarak kabul edilen
Henry Charles Lea’nın verdiği bilgiye göre,
kilise bilginleri, uygulamadaki çelişkileri
kendi keşfettikleri kurnazlıklarla bertaraf
etmeye çalışıyorlardı. Müslüman halklara,
Tanrı adına ve Tanrı’yı şahit göstererek
verilen yeminden kurtulmak için bulunan
formül de bu kurnazlıklardan biriydi.
Hristiyan olmayan halklar üzerinde öylesine
baskılar vardı ki; dostlar, akrabalar hatta
aile içi bireyler birbirlerini jurnallemeye
itiliyordu. Yalancı şahitler bulunuyor ve
kimlikleri dahi gizlenen bu şahitler vasıtası
ile Müslümanlar Engizisyon mahkemelerinde
süründürülüyordu. Müslüman olmak zaten
yasak ama Müslüman gibi davranmak
da yasaktı. Örneğin insanlar, geleneksel
Magribi düğünlerinde söylenen bir şarkıyı
söyledi diye yargılanıyordu. Yargılamalar
sonunda genellikle ya ömür boyu kürek
ya da idam cezaları uygulanıyordu. Her
davanın sonunda karara müsadere eşlik
ediyor, hükme uğrayanın tüm mallarına da
el konuluyordu. Böylece bu yargılamalar
ve baskılar, Engizisyon Mahkemeleri için
büyük bir gelir kapısı işlevi de görüyordu.
Mahkümlara, zindanda yaşadıklarına ilişkin
açıklama yapmayacaklarına dair yemin
ettiriliyor, bu yemini bozanlar işledikleri
‘suçun’ karşılığı olarak yakılıyordu. Ağızlar
mühürlenmiş, hiç kimse adaleti sorgulayamıyor,
mahkemenin kararlarından şikayetçi
olamıyordu. Bütün bu yargılamaların
dayandığı ortak kanaat ise, “suçlu olmasa
itham edilmeyeceği” faraziyesiydi.
Hristiyan olmayan halklar ‘iflah olmaz sapkınlar’
olarak görülüyor, Hristiyan olanlardan
ise düzenli olarak bu dine dair ritüelleri
uygulamaları isteniyordu.
100 yıla yakın süren bu gayretler, İspanya’nın
para ve insan kaynaklarını tüketmiş,
gelişen krallığın nüfusunu azaltmıştı. O
nedenle bazı şehirlerin konseylerinde, cezaların
artık mali cezalar(para cezaları) şeklinde
değil, bedenen ödenen cezalar(işkence)
şekline dönüştürülmesi, aksi durumda
ciddi miktarda gelir kaybına uğrandığı
konuşuluyordu. 20 dukalık, 30 dukalık, 50
dukalık cezalar vardı ve bu cezalar doğrudan
Mahkeme için kaynak arayışının bir
BURSA’DA ZAMAN
| Ocak 2017 | Sayı 21
43