ARTEMİS MART 2018 (2)

Tiyatro Nedir Ki…
Ümit Denizer
1: AÇOK da nedir? 1960‟lı yılların
Ġstanbul‟unda LCC kısa adlı, Tiyatro Bölümü
de olan popüler bir özel eğitim kurumu
vardı. Her dönem ve her ülkede aynısı
yaĢandığı gibi; tiyatroyu seçen Küçük-Burjuva
ailelerin parasız çocukları, kurs ücretlerini
ödeyemiyorlardı. Bu yüzden Tiyatro bölümü
uzun ömürlü olamadı ve 1969 yılında kapandı.
Diğer bölümler hala devam ediyor.
LCC Tiyatro Bölümünü, Ġstanbul ġehir
Tiyatrolarından istifa eden: Muhsin Ertuğrul,
Beklan Algan ve Ayla Algan yönetiyordu.
Tiyatro Bölümü kapanınca, öğrenciler boĢta
kalmasın diye Algan‟ların evinde eğitime
devam edildi. Fakat komĢuların Ģikâyeti
üzerine ev çalıĢmaları kısa sürede bitti.
Algan‟lar, tiyatro eğitiminin yarım kalmaması
amacıyla Beyoğlu‟ndaki Union Française adlı
yüksek tavanlı geniĢ balo salonunu kiraladılar.
Ama pahalı kira bedeli nedeniyle, orada çok
kalınamadı. O yıllarda Halkevleri
canlandırılmak isteniyordu. Kullanılabilir bir
tiyatro salonu olduğu için, Bakırköy Halkevi
ile anlaĢan Algan‟lar eğitimlerini oraya
taĢıdılar.
Bakırköy Halkevi yönetimi, eğitim çalıĢmaları
sonunda bir de oyun sahnelensin istiyordu.
Beklan Algan, o günler Türkiye‟sine uyarlanan
modern bir “Hamlet” yönetmeye karar verdi.
Gösterimlerine 1970 yılı Ekim ayında
baĢlanacağı için, oyunun adına “Hamlet 70”
denilmiĢti.
ÇeĢitli zorluklar nedeniyle, ancak 1971 yılı
baĢlarında seyirci karĢısına çıkabilen bu etkili
Hamlet oyununun sahne tasarımını Metin
Deniz, masklarını Kuzgun Acar yapmıĢtı.
Ancak, 12 Mart askeri darbesi, gösterilerin
bitmesini zorunlu kıldı. Ve ülkenin normale
dönmesi 1973 yılını buldu.
“Hamlet 70” projesinden Üsküdarlı üç arkadaĢ:
Cemal Ünlü, Turgut Denizer ve Ümit Denizer;
bir tiyatro kurma giriĢiminde bulundular.
Hocalarına danıĢmak istediler. Muhsin
Ertuğrul ve Haldun Taner, sözleĢmiĢ gibi, üç
arkadaĢı çocuk tiyatrosu yapmak için
yönlendirdi.
Böylece Üsküdar Salacak Çay Bahçesinde,
1973 yazında, yeni bir tiyatro hayata geçti.
Ġstanbul‟un Anadolu yakasında yaĢadıkları
için, adlarındaki birinci sözcük “Anadolu”
oldu. Seçtikleri seyirciyi tanımlaması için buna
“Çocuk” sözcüğünü eklediler. Cumhuriyetin
50‟inci kuruluĢ yıldönümü için yayınlanan
Metin And kitaplarından; geleneksel gezginci
tiyatro gruplarına “Oyun Kolu” dendiğini
öğrenmiĢlerdi. Sonuçta, kendilerine “Anadolu
Çocuk Oyunları Kolu” dediler. Ama tiyatro
çevresi onları hep “AÇOK” kısa adıyla anmayı
tercih etti…
AÇOK, 1973-1974 sezonunda ilk oyunu
“Mutluluklar Ülkesi” ile çocuklarla buluĢtu. Ġlk
oyunun ilk gösterimi, provaların da yapıldığı,
Üsküdar Üçüncü Selim Ġlkokulu salonunda
gerçekleĢti.
Tam bir Cumhuriyet öğretmeni olan
BaĢöğretmen Ġbrahim Bozalan sayesinde, çoğu
oyunlarının provalarını orada yapmaya devam
eden AÇOK; oyunların ilk gösterilerini bu
okulun öğrencilerine hediye etmeyi gelenek
haline getirdi.
Yıllar geçtikçe, çocuk oyunlarıyla beraber,
yetiĢkinlere ve gençlere de modern oyunlar
hazırlayan AÇOK; hem yurtiçinde hem yurt
dıĢında çeĢitli festivallere davet edildi. Uzun
turnelere çıktı. Ve seçkin ödüllere layık
görüldü.
AÇOK hakkında daha ayrıntılı bilgi arzu edilirse, Google arama motoruna: “AÇOK 2010” veya:
“www.anadolucocukoyunlarikolu.com” yazılarak, web sitesi ziyaret edilebilir…
24