You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
için Olympos tanrılarının yontularına<br />
bakmak yeterli olur.<br />
Bu yontular insanı büyüler, etkiler çünkü<br />
sanatçı, düĢün yarattığı evren aracılığıyla<br />
Tanrılar dünyasının en mükemmel<br />
örneklerini bizlere sunmuĢtur. “Sevincin<br />
doğurduğu bu Olymposlu tanrılar, ağır ağır<br />
göçüĢler içinde, Apollo‟ca bir güzellik<br />
eğilimiyle kaynağa dayanan korkunun<br />
titanca düzeninden geliĢtirilmiĢtir. 2 Var<br />
olma sancısı içindeki insan, bugün sanat<br />
diye adlandırdığımız estetik bakıĢı<br />
yaratarak, özünde Helen düĢüncesini<br />
yansıtan Olympos evreninin doğuĢuna<br />
aracılık etmiĢtir.<br />
Apollo‟nun sunduğu düĢler, insanın kendini<br />
gerçekleĢtirmesinde ve doğada olup<br />
bitenlere anlam kazandırmasında form ya da<br />
biçime öncelik verirken, insan doğasının<br />
özündeki coĢkuyu duymazdan gelir. Çünkü<br />
hiç doğmamanın veya bir kez doğduktan<br />
sonra olabildiğince çabuk ölmenin en iyi<br />
yazgı olduğu düĢüncesi yaĢama coĢkusunu<br />
insanın yüreğinden söküp atmak ister. Form<br />
veya biçim aracılığıyla varoluĢ gerçekliğine<br />
ulaĢmaya çalıĢtığı her an da karĢılaĢtığı<br />
Maya‟nın oyunundan kurtulma ve özüne<br />
dönme çabası insanı Dionysos‟la buluĢturur.<br />
Ġnsanda ki yaratma eylemi uyum, düzen ve<br />
ölçünün ifadesi olarak Apollo‟ca dıĢa<br />
yansırken, insanda var olan yaĢama isteği ve<br />
gücünün tutkulu dıĢavurumu Dionysos‟ca<br />
yaklaĢımla ifade bulur. Dionysos‟ça olan<br />
esrime ya da sarhoĢluk hali içinde kendinden<br />
geçiĢin sanatı doğar. Ġnsan tek baĢına<br />
gördüğü Apollo‟ca düĢten, hep birlikte<br />
görülen düĢlerin içine düĢer. Dionysos<br />
getirdiği coĢku ile baharın geliĢini bir<br />
2<br />
Tragedyanın DoğuĢu, Nietzsche FRIEDRICH,<br />
Çeviri: Ġ.Zeki EYÜBOĞLU, Say Yayınları,<br />
2.Basım, Mart 1994, Sf.24<br />
bayrama çevirir. BaĢ döndürücü içkinin<br />
etkisiyle Ģarkılar söylenir. Bu Ģarkılara<br />
Dionysos‟un acısını yansıtan sesler eĢlik<br />
eder. Baharın doğuĢunun canlandırıldığı<br />
Dionysos oyunlarında, Ģarkıların ezgisi<br />
insanları taĢkınlığa sürükleyerek kendinden<br />
geçirir. KiĢi kendisini saran kurallardan<br />
uzaklaĢarak tüm sıkıntılarından kurtulur.<br />
Dionysos‟a dönüĢmenin büyüsü altında kiĢi<br />
sadece kendisiyle değil çevresiyle de<br />
iletiĢime geçer. Ritüel esnasında,<br />
Dionysos‟ca taĢkınlık özellikle kadınları ve<br />
köleleri rahat bir Ģekilde hareket ve ifade<br />
etmeye sürükler. Ailelerin bağlı bulunduğu<br />
gelenek kuralları aĢılır, ağırbaĢlılıktan uzak,<br />
vahĢi hayvanlara özgü bir ortam oluĢur.<br />
Doğanın baharla coĢmasının getirdiği sevinç<br />
içinde geçmiĢte yaĢanmıĢ tüm düĢmanlıklar<br />
unutulur. Herkes birbiriyle dost olur.<br />
“Dionysos dithyrambos’unda insan, kendini<br />
yansıtıcı, bütün yetilerin en yüksek<br />
basamağına çıkar, dışa duygusuz olmaya,<br />
Maya’nın örtüsünü yok etmeye, soyun,<br />
doğanın üstün usuyla bir olmaya doğru<br />
itilir." 3<br />
Apollo‟ca baĢlayan yaratma serüveni<br />
Dionysos‟ca kaynağından coĢup taĢan bir<br />
nehre dönüĢür. Bu nehir coĢkunluğun<br />
getirdiği yıkımın ardından dinginleĢir tekrar<br />
kaynağına Apollo‟nun ölçülülüğüne geri<br />
döner. Ġlk önce ölçülülüğü, uyumu ve<br />
bilgeliği yansıtan Grek Ģiirinin öncüsü olan<br />
Homeros‟un destanları zamanla yerini<br />
coĢkunluğun dıĢavurumunun gerçekleĢtiği<br />
Dithyrambos korosuna bırakır. Gördüğü<br />
düĢlerle Apollo‟ca dile getirdiği destan<br />
aracılığıyla Olympos dünyasının görkemini<br />
görünür kılan Homeros doğa karĢısında<br />
sadece bir öykünücüdür. Doğayla<br />
3<br />
Tragedyanın DoğuĢu, Nietzsche FRIEDRICH,<br />
Çeviri: Ġ.Zeki EYÜBOĞLU, Say Yayınları,<br />
2.Basım, Mart 1994, Sf.21<br />
38
Change language