You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
görülür. Homeros‟ça Ģiir onun yarattığı derin<br />
temelde yeniden ortaya çıkar.<br />
Homeros döneminin soylu dünyası,<br />
çılgınlığın ve aĢırılığın yaĢandığı Dionysos<br />
törenlerinde halkın kendinden geçiĢiyle<br />
yitirilir. Soyluların egemenliğin bir aracı<br />
olarak kullandıkları din üzerindeki<br />
etkilerinin azalmasıyla halk tapımı olan<br />
Dionysos törenleri öne çıkar. Tanrılara<br />
özenmenin tehlikeli olduğu, her Ģeyde ölçülü<br />
olma ve elindekiyle yetinme düĢüncesi<br />
yerini insanın Tanrıya dönüĢebileceği<br />
fikrine bıraktığında Dionysos doğayı<br />
temsil eden tanrı olarak öne çıkar.<br />
Ġki kere doğan tanrı Dionysos<br />
törenleriyle doğanın ölüĢü ve yeniden<br />
doğuĢu anlam kazanır. Ġnsan doğaya<br />
dönüĢmek onunla bir olmak için<br />
esrimenin büyüsüne kapılır. Olympos‟un<br />
Bakhus adına düzenlenen törenlerinde<br />
kaval çalarak insanı kendinden geçirici<br />
sesler çıkarılması bir gelenektir. Dionysos<br />
dithyrambos‟unda insan müziğin aracılığıyla<br />
doğayla bir olmaya doğru itildiği bu anda,<br />
doğanın özü bir imgeye dönüĢür. Yunan<br />
insanı, yaĢamının ve sınırlarının daha önce<br />
Tanrı tarafından belirlendiğini kabullenmesi<br />
ve varoluĢunun geçici olduğunun bilincini<br />
kazanması sonucunda ortaya çıkan trajik<br />
bakıĢla mükemmelliğe ulaĢması gerekenin<br />
kendi olduğunu keĢfeder. “İnsan bedeninin<br />
mükemmelliğinin dinsel anlamı-fiziksel<br />
güzellik, hareketlerin uyumu, huzur,<br />
sükûnet-sanatsal kalıbında esin kaynağı<br />
olmuştur.” 6 Bu esinle, doğanın imgeler<br />
aracılığıyla betimlenmesiyle, bedeni bu<br />
imgeyi yansıtacak biricik varlığa dönüĢür.<br />
Bütün beden bu imgeyi yansıtacak<br />
devinimlere sürükleyen müziğin etkisiyle<br />
6 Dinsel Ġnançlar ve DüĢünceler Tarihi Mirceal<br />
ELIADE , Çeviri: Ali BERKTAY, Kabalcı<br />
Yayınevi,1.Basım, Nisan 2003, sf.336-337<br />
kendinden geçer ve insan Apollo‟ca olan<br />
bilinçten uzaklaĢır. Müziğin etkisiyle baĢka<br />
birine ya da bir Ģeye dönüĢerek mükemmele<br />
ulaĢmaya çalıĢır. “Dionysos, kahramanların<br />
çokluğu içinde savaşan bir kahramanın<br />
maskesi altında görülmekte, öte yandan da<br />
bireysel istencin ağı içinde gizlenmektedir.<br />
Şimdi, görünmekte olan bir tanrı söyleyip<br />
davrandığı gibi, aldanan, didinen, acı çeken<br />
bir bireye de benzemektedir.” 7<br />
Dionysos iki kere doğan anlamına gelir ve<br />
ona<br />
tapımda<br />
ortaya<br />
çıkan<br />
kendinden geçiĢle bilincini yitiren insanın<br />
bir yok oluĢ süreci sonunda yeniden doğuĢu<br />
bu adla bütünleĢir. Yanılsamanın ağı içinde<br />
acı çeken kiĢi, her Ģeyin bir olduğu ve<br />
doğayla bütünleĢebileceği gerçekliğine<br />
kendinden geçirici müziğin büyüsüne<br />
bırakarak ulaĢır. Ruhlara rehberlik eden tanrı<br />
Bakhus‟un peĢinde çılgınca devinen ve<br />
onunla bir olma çabası içinde coĢup taĢarken<br />
bir dönüĢüm gerçekleĢir. Ġnsan, kendinden<br />
geçiĢ aracılığıyla yanılsama dünyasından<br />
kurtulup tanrısal olanla buluĢtuğunda<br />
gerçekleĢen dönüĢümle ikinci kez doğarak<br />
edindiği sırrını da bilinç düzeyine<br />
taĢıyamayacaktır. Acı çekmeninin<br />
gerekliliğini bize fısıldayan Apollo böyle bir<br />
anda kendini bilmenin yaratacağı bilinçle<br />
7<br />
Tragedyanın DoğuĢu, Nietzsche FRIEDRICH,<br />
Çeviri: Ġ.Zeki EYÜBOĞLU, Say Yayınları,<br />
2.Basım, Mart 1994, Sf.60<br />
40
Change language