Zeszyt naukowy - całość - Wydział Zarządzania i Ekonomiki Usług

Problemy rozwoju systemu transportowego... 339
poziomem usług oraz są włączone w międzynarodowy układ sieci miast pełniących
podobne funkcje 6 . Wreszcie metropolia jest skomplikowanym układem
przestrzennym składającym się z kilku stref, z czego jedynie obszar miasta
metropolitalnego (centralnego) jest wyróżniony granicami administracyjnymi.
W ramach tego obszaru należy wyodrębnić trzy strefy: ścisłe centrum miasta
metropolitalnego, jego śródmieście oraz strefę wokół miasta centralnego 7 .
Mówiąc o metropoliach w odniesieniu do polskich miast, należy jednak
pamiętać, że pomimo postępującego procesu metropolizacji, niektóre z polskich
miast spełniają obecnie jedynie warunki metropolii regionalnych. W polskich
warunkach, aby można było zaliczyć miasto do grona metropolii, musi ono spełnić
kilka podstawowych kryteriów:
– liczba jego mieszkańców musi przekraczać 500 tys.,
– musi ono posiadać istotny potencjał ekonomiczny oraz silnie rozwinięty sektor
usług wyższego rzędu (usługi zaliczane do sektora IV rzędu, np. przetwarzanie
informacji oraz nauka i kultura),
– musi posiadać wysoki potencjał innowacyjny wyrażający się w silnym zapleczu
naukowym i badawczym,
– musi pełnić funkcję o charakterze krajowym,
– musi odgrywać rolę węzła w systemie komunikacyjnym, charakteryzując się
dużą dostępnością również w wymiarze międzynarodowym,
– musi stymulować rozwój gospodarczy 8 .
Kwestia metropolii podejmowana jest również na poziomie administracji
rządowej zarówno w dokumentach strategicznych, jak i legislacyjnych. Obecnie
na poziomie uregulowań prawnych, o obszarach metropolitalnych wspomina
jedynie Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
9 . Ustawa nakłada na samorządy wojewódzkie obowiązek sporządzania
planów zagospodarowania przestrzennego dla obszarów metropolitalnych.
Przykładem może być tu Krakowski Obszar Metropolitalny, który wydzielono
w Planie Zagospodarowania Przestrzennego województwa małopolskiego 10 .
6 T. Markowski, T. Marszał, metropolie, obszary metropolitalne, metropolizacja. Problemy
i pojęcia podstawowe, Warszawa 2006.
7 M. Grochowski, Polityka miejska a kształtowanie struktury przestrzennej miasta metropolitalnego
(przypadek warszawy), Prace i Studia Geograficzne, t. 35, s. 71–86, Warszawa 2005.
8 T. Markowski, T. Marszał, metropolie…, op.cit.
9 DzU 2003, nr 80, poz. 717 z późn. zm.
10 Uchwała nr XV/174/03 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 22 grudnia 2003 r. Plan
Zagospodarowania Przestrzennego województwa małopolskiego.