Zeszyt naukowy - całość - Wydział Zarządzania i Ekonomiki Usług

400
Stanisława Zamkowska, anna mężyk
dla rozwoju społeczno-gospodarczego – należą dramatyczne zjawiska przyrodnicze
i katastrofy żywiołowe. Należy tu wymienić chociażby kilka zdarzeń z tych,
które miały miejsce w 2010 roku: trzęsienie ziemi na Haiti, wybuch wulkanu
na Islandii, powodzie w Europie i w Polsce, wyciek ropy naftowej w Zatoce
Meksykańskiej, powódź w Pakistanie. Zmieniają one przyjęte scenariusze rozwoju
na dany czas i wymuszają uwzględnienie koniecznych działań interwencyjnych,
a także związanych z nimi wydatków.
Charakterystyczne zatem dla współczesnego życia społeczno-gospodarczego
jest ciągłe pojawianie się nowych uwarunkowań i nowych problemów,
które wymagają podjęcia w krótkim czasie skutecznego działania. W tej sytuacji
oczekuje się od nauk ekonomicznych pewnych podpowiedzi, wskazówek
czy wręcz jednoznacznych rozwiązań, co zresztą jest uzasadnione ich zakresem.
Wobec tak dużej zmienności uwarunkowań i samej gospodarki, staje się to jednak
coraz trudniejsze. Ponadto przedstawiane propozycje mogą być kontestowane
z różnych stron i mogą tracić swoją ważność w krótkim czasie.
Obszarem podobnej zmienności, rozterek i konfliktów jest również transport,
co utrudnia programowanie i realizację jego rozwoju. Również zdarzenia
przyrodnicze wywierają niebagatelny wpływ na kierunki i priorytety kształtowania
transportu. Także i w tym obszarze oczekuje się od ekonomii skutecznych
rozwiązań.
Celem artykułu jest przedstawienie, na kilku przykładach, złożoności decyzji
podejmowanych w transporcie oraz wskazanie na nowe czynniki, jakie muszą
być brane pod uwagę przy realizacji polityki transportowej.
1. wpływ uwarunkowań ogólnogospodarczych
na sytuację transportu
Kwestią, która w najogólniejszy sposób determinuje warunki działania
przedsiębiorstw i całej branży transportowej jest kryzys gospodarczy, z którym
świat zmaga się od jesieni 2008 roku. Pomimo tego, że w Polsce nie odnotowano
ujemnego PKB, to jednak wyraźnie zmniejszyło się tempo rozwoju gospodarczego,
co również mocno i bardzo szybko „odczuł” transport. Wraz ze zmniejszeniem
się rozmiarów produkcji przemysłowej zmniejszyła się praca dla transportu
i spadły przewozy, przede wszystkim w transporcie kolejowym.
Firmy transportowe próbują przetrwać, zmniejszając koszty, obniżając
marże, a wiele z nich oddało wzięte w leasing samochody. Kryzys gospodarczy
ma swoje konsekwencje przede wszystkim w zakresie inwestowania. Nie