19.11.2012 Views

ZINDABA ZAKHO MNGOMA: INGONYULUKA ... - UZSpace Home

ZINDABA ZAKHO MNGOMA: INGONYULUKA ... - UZSpace Home

ZINDABA ZAKHO MNGOMA: INGONYULUKA ... - UZSpace Home

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

kanye nezilo zasendle eziyingozi ngokwesabekayo. Ziyathoba, azibulale, asike<br />

izikhumba zazo enze iminqwambo ngazo.<br />

UMsimang, (1975:314) uthi:<br />

Kokunye idlozi lizofuna inhlwathi yamanzi<br />

okuzothi lapho libuya nayo ithwasa isiphindene<br />

kulo ernzimbeni, ilokhu inyibilika kancane, bese<br />

bebhoboka abalozi besho ukuthi ithwasa<br />

belithunywe yibo ukulanda isilwane leso,<br />

bachaze futhi ukuthi kufuneka sisetshenziswe<br />

kanjani. Sebezode bekhuluma abalozi liqale<br />

lingezwa ithwasa Uyise alithele imithi<br />

ezindlebeni lilokhu lifunda njalo lize likwazi<br />

ukuhumusha noma yimuphi umlozi ongase<br />

ushaywe. Njalo lapho amakhosi ekhuluma<br />

ithwasa lithi: 'Makhosi!'<br />

Ithwasa lithunywa yibo abalozi ukuba liyofuna inhlwathi yamanzi. Ngamandlla<br />

amangalisayo ithwasa libuya nenhlwathi ezithandele kulo. Ngaso leso sikhathi<br />

kuba sekuqhuma abalozi. Umngoma uqale angabezwa abalozi uma bekhuluma<br />

kodwa uyise isangoma esithwasisayo side simthela umuthi ezindlebeni uthwasa,<br />

kuye ngokuya akwazi ukubezwa abalozi.<br />

UNkosi, (2007) uthi:<br />

Yibo abasekhaya bayakhuluma phezulu<br />

ezintingweni. Bambiza ngegama umuntu.<br />

Basuke bephaphile laba abakhuluma umuntu<br />

azizwele.<br />

Uma abantu bezobhula kumlozi ababhulelwa isangoma kodwa kukhuluma bona<br />

phezulu ezintingweni. Bababiza ngamagama laba abazobhula. Laba abakhuluma<br />

zonke izindaba bebiza abantu ngamagama kuyaye kuthiwe baphaphile. Kuthiwa<br />

baphaphile ngoba baphezulu abadingi kuchazwa bakhuluma kuzwakale kanti<br />

ngokuvama bayahunyushwa. Kokunye bakhulume inkulumo engezwakali,<br />

101

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!