19.11.2012 Views

ZINDABA ZAKHO MNGOMA: INGONYULUKA ... - UZSpace Home

ZINDABA ZAKHO MNGOMA: INGONYULUKA ... - UZSpace Home

ZINDABA ZAKHO MNGOMA: INGONYULUKA ... - UZSpace Home

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

ISAHLUKO SESIKHOMBISA<br />

7.0 ISIHLAZIYO, IZINCOMO NESIPIIETHO<br />

7.1 Ukuhlaziywa kocwaningo<br />

Ziningi izinto zesiNtu ezihamba zilahleka ngokuhamba kwezikhathi. Lo<br />

msebenzi uza njengemvuselelo ecacisa kahle ngesikompilo labantu bakwaZulu.<br />

Ukuxubana kwezizwe ezindaweni zokusebenza kuwadidile amasiko amaZulu.<br />

Kuyenzeka ubone urnZulu esegcina isiko lamaXhosa. Zonke izizwe eziNsundu<br />

zinawo umoya wobungoma futhi ziyawagcina amasiko kodwa kulo msebenzi<br />

kulandelwe indlela abangoma bakwaZulu abethwasa ngayo. Kuye kwabhekwa<br />

izifo ezihlasela umguli ozoba yisangoma, egula engafi futhi engasindi kanti<br />

ungenwa yidlozi.<br />

UMsimang, (1975; 305) ufakaza uthi;<br />

Sengishilo ngathi ubungoma akungeni kalula;<br />

bungena ngesifo. Umuntu ugula kanzima abuye<br />

kwababomvana. Uhamba izwe aliqede efuna<br />

abangase bamelaphe kodwa angabatholi. Lo<br />

muntu uze angenwe ububha nobumpofu<br />

obumangalisayo ngenxa yokuchitha impahla<br />

nemfuyo yakhe ekhokhela izinyanga. Lo muntu<br />

uba nesigcwagcwa esimangalisayo anyanywe<br />

ngabantu.<br />

Umoya wabangasekho awusiwo umoya owodwa, ofanayo novela ngendlela<br />

efanayo. Umoya wabangasekho wahlukene izigatshana eziningi, kuye ngokuthi<br />

umufi lowo wayengakanani, wayengowaphi, esihlobo sini kulowo amngenayo.<br />

Kunezigatshana zemimoya ebizwa ngamandawe, amandiki kanye nenono. Yonke<br />

Ie mimoya yahlukaniswa yiyo imvelaphi yayo nendlela engena ngayo kumguli<br />

lowo. Eminye imimoya yehlukaniswa uhlobo lokufa eyafa ngalo kanti nendawo<br />

umuntu afela kuyo yenza abe umoya othile uma esebuya ekhaya. Kukhona<br />

118

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!