ZINDABA ZAKHO MNGOMA: INGONYULUKA ... - UZSpace Home
ZINDABA ZAKHO MNGOMA: INGONYULUKA ... - UZSpace Home
ZINDABA ZAKHO MNGOMA: INGONYULUKA ... - UZSpace Home
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ugeza ngayo. Ukumgcoba ngenyongo ekhanda nasemzimbeni kwenza amadlozi<br />
anamathele kuye. Kufuthwa nezinye zezimbuzi kanye nezikhwanyana<br />
zezinyongo, ahlobe ngazo zichonywe ekhanda. Lokhu kuluphawu lokuhlatshiswa<br />
nophawu lokunqoba nokukhombisa abaphansi ukuthi onke amasiko afanele<br />
agciniwe. Kulezi zimbuzi kusikwa iminqwambo ezikhumbeni zazo kanye<br />
neziphandla zezihlakala kanye nezasemaqakaleni.<br />
UKrige, (1936:307) uthi:<br />
On the arrival home of the initiate who comes<br />
covered in white clay, a beast or goat is killed<br />
and he again applies his mouth to the wound in<br />
the same way as for the nqwambisa goat.<br />
Sebefikile ekhaya lakwathwasa, ithwasa Iisuke<br />
lizihuqe ngomcako omhlophe. Kube<br />
sekuhlatshwa isilwane noma imbuzi. Uthwasa<br />
umunca igazi enxebeni njengoba enza embuzini<br />
yokumqwambisa.<br />
Urnngoma omusha usuke eseduze uma kuhlatshwa izimbuzi zokwamukela ukuze<br />
amunce igazi elivela enxebeni. Leli igazi lomnikelo elichithelwa abaphansi.<br />
Ulimunca ukuze aphuzise abaphansi abakuye egazini. Abaphansi bakuye bahlezi<br />
naye ubathwele egazini lakhe ngoba bangumoya, ababonwa kodwa babonwa<br />
ngezenzo ezenzeka kuye urnngoma. Yingakho umngoma engadli lutho<br />
olungafunwa abaphansi ngoba njalo badla baphuze kuye urnngoma lona.<br />
Aziphumuli izangoma, zisina kuze kuse, kulala labo ababuthaka. Inyama yalezi<br />
zimbuzi iphekwa khona ebusuku. Yiyo Ie nyama abancama ngayo ebusuku.<br />
4.5.1 Ukuhlatshiswa kodwendwe Iwezangoma ngosuku olulandelayo<br />
Ukusa kwaziwa yizo izangoma ngoba zinomsebenzi omkhulu ngalolo suku.<br />
Ithwasa liza lapha kubo nje selayiphupha inkomo elizoyihlatshiswa ngenkathi<br />
81