19.11.2012 Views

ZINDABA ZAKHO MNGOMA: INGONYULUKA ... - UZSpace Home

ZINDABA ZAKHO MNGOMA: INGONYULUKA ... - UZSpace Home

ZINDABA ZAKHO MNGOMA: INGONYULUKA ... - UZSpace Home

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

kanye nezilo zasendle eziyingozi ngokwesabekayo. Ziyathoba, azibulale, asike<br />

izikhumba zazo enze iminqwambo ngazo.<br />

UMsimang, (1975:314) uthi:<br />

Kokunye idlozi lizofuna inhlwathi yamanzi<br />

okuzothi lapho libuya nayo ithwasa isiphindene<br />

kulo ernzimbeni, ilokhu inyibilika kancane, bese<br />

bebhoboka abalozi besho ukuthi ithwasa<br />

belithunywe yibo ukulanda isilwane leso,<br />

bachaze futhi ukuthi kufuneka sisetshenziswe<br />

kanjani. Sebezode bekhuluma abalozi liqale<br />

lingezwa ithwasa Uyise alithele imithi<br />

ezindlebeni lilokhu lifunda njalo lize likwazi<br />

ukuhumusha noma yimuphi umlozi ongase<br />

ushaywe. Njalo lapho amakhosi ekhuluma<br />

ithwasa lithi: 'Makhosi!'<br />

Ithwasa lithunywa yibo abalozi ukuba liyofuna inhlwathi yamanzi. Ngamandlla<br />

amangalisayo ithwasa libuya nenhlwathi ezithandele kulo. Ngaso leso sikhathi<br />

kuba sekuqhuma abalozi. Umngoma uqale angabezwa abalozi uma bekhuluma<br />

kodwa uyise isangoma esithwasisayo side simthela umuthi ezindlebeni uthwasa,<br />

kuye ngokuya akwazi ukubezwa abalozi.<br />

UNkosi, (2007) uthi:<br />

Yibo abasekhaya bayakhuluma phezulu<br />

ezintingweni. Bambiza ngegama umuntu.<br />

Basuke bephaphile laba abakhuluma umuntu<br />

azizwele.<br />

Uma abantu bezobhula kumlozi ababhulelwa isangoma kodwa kukhuluma bona<br />

phezulu ezintingweni. Bababiza ngamagama laba abazobhula. Laba abakhuluma<br />

zonke izindaba bebiza abantu ngamagama kuyaye kuthiwe baphaphile. Kuthiwa<br />

baphaphile ngoba baphezulu abadingi kuchazwa bakhuluma kuzwakale kanti<br />

ngokuvama bayahunyushwa. Kokunye bakhulume inkulumo engezwakali,<br />

101

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!