19.11.2012 Views

ZINDABA ZAKHO MNGOMA: INGONYULUKA ... - UZSpace Home

ZINDABA ZAKHO MNGOMA: INGONYULUKA ... - UZSpace Home

ZINDABA ZAKHO MNGOMA: INGONYULUKA ... - UZSpace Home

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ugeza ngayo. Ukumgcoba ngenyongo ekhanda nasemzimbeni kwenza amadlozi<br />

anamathele kuye. Kufuthwa nezinye zezimbuzi kanye nezikhwanyana<br />

zezinyongo, ahlobe ngazo zichonywe ekhanda. Lokhu kuluphawu lokuhlatshiswa<br />

nophawu lokunqoba nokukhombisa abaphansi ukuthi onke amasiko afanele<br />

agciniwe. Kulezi zimbuzi kusikwa iminqwambo ezikhumbeni zazo kanye<br />

neziphandla zezihlakala kanye nezasemaqakaleni.<br />

UKrige, (1936:307) uthi:<br />

On the arrival home of the initiate who comes<br />

covered in white clay, a beast or goat is killed<br />

and he again applies his mouth to the wound in<br />

the same way as for the nqwambisa goat.<br />

Sebefikile ekhaya lakwathwasa, ithwasa Iisuke<br />

lizihuqe ngomcako omhlophe. Kube<br />

sekuhlatshwa isilwane noma imbuzi. Uthwasa<br />

umunca igazi enxebeni njengoba enza embuzini<br />

yokumqwambisa.<br />

Urnngoma omusha usuke eseduze uma kuhlatshwa izimbuzi zokwamukela ukuze<br />

amunce igazi elivela enxebeni. Leli igazi lomnikelo elichithelwa abaphansi.<br />

Ulimunca ukuze aphuzise abaphansi abakuye egazini. Abaphansi bakuye bahlezi<br />

naye ubathwele egazini lakhe ngoba bangumoya, ababonwa kodwa babonwa<br />

ngezenzo ezenzeka kuye urnngoma. Yingakho umngoma engadli lutho<br />

olungafunwa abaphansi ngoba njalo badla baphuze kuye urnngoma lona.<br />

Aziphumuli izangoma, zisina kuze kuse, kulala labo ababuthaka. Inyama yalezi<br />

zimbuzi iphekwa khona ebusuku. Yiyo Ie nyama abancama ngayo ebusuku.<br />

4.5.1 Ukuhlatshiswa kodwendwe Iwezangoma ngosuku olulandelayo<br />

Ukusa kwaziwa yizo izangoma ngoba zinomsebenzi omkhulu ngalolo suku.<br />

Ithwasa liza lapha kubo nje selayiphupha inkomo elizoyihlatshiswa ngenkathi<br />

81

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!