Bizitzan bi goiasmo.pdf - Euskerazaintza

Santander erdel urianEuzkadi'ko gudalontzien abespelupean egon arren, Santoña erdelerri txikian gorriekin izan genituan buru austeak ezin aantziaz,aski kezkati eta artega abia giñan illuntirian gorrien uriburura. Bagenekian errian apaiz bat ez zala gelditu, bizirik urten zutenak aldebanatara izkutatu bai ziran, ala ere aien aoko zulora sartu bestebiderik ez geneukan euskal abadeok, aiek bezain inkiernu gaiztokoakorpoz-orpo ostetik bai zetozkigun. Euskaldunoi santandertarrak betikobekaizkeria eta eziñikusia izan digute, txakur guztiak iduztunetan«Abajo los fueros» idazkuneakin azaldu zituztenean ongitxoagertu zutenez, orain ordea guda galdu gendualako, saltzaille etaetoitzat artzen ginduzten. Gu patxistai urte luze guztian aurre ematenkatazkatu bitartean, aiek, laguntzera etorri orde, ostekaldeanetsaiak arrapatzeko aitzakiaz, euntalako diru-lapurretak, ainbat gizagaixoenatxiloketak, ormazuloetako zigorketak eta ainbat errugabeeieriotzak ematen ibilli ziran eta orain etsaiak, egiazko patxixtakgaiñera zetozkienean, erru guztia euskaldunoi egozten ziguten.Ona ordea egia; benetako patxixtai, errira urbildu zitzaizkienean,izkillu suketa bat egin gabe, leenik ankerreneko gorrietatik asita,goraka eta txaloka, ongietorririk beroena egin zietela danak.Bide guztia oker aundirik gabe egin genduan Santander'eraiño,Izpizua'ri esker, bere mendigoizale eta gudari manak ongitxo agertubai zituan bide guzti barna. Beribillaren aurreko ate ondoan exerizan eta ikerzaintza batekin aurkitzen giñanean, atera erteten zuaneta «zaitalde aldaketa» oiu ozena iaurtitzen zuan eta gudal prakorberazikusten zutenean, barrengoak ere ala giñalakoan, iarraitzenuzten ziguten.Gau berandu iritxi giñan Santander'era eta Euzko Ordezkaritegikogazte taldetxo batek artu ginduzten leen baiño kezkatiago iartzenginduztela, an gorritaldeak euzkotarren billa zebiltzala esan baiziguten eta eriotzak ere egin zituztela. Ez ginduzten etxe artan artu,eurek ere zigurtasunik ez zeukatenez, beste alde batera izkutatzerazoaztelata. Argi txiki bat eman ziguten orratik, Euzko Iaurgoak, etortzekozeuden Ertzaiñentzat, etxalai bat baituzartua zeukala eta naiba'genduan an ar gentzakela aterpe.— 191 —