Bizitzan bi goiasmo.pdf - Euskerazaintza

ide guztiak arduraz zainduta eta iñoren errilurraldeaz iabetzekourratsik eman gabe ikustean, sorta lor gelditzen giñan, txit arriturik,gure Euskalerria beste guztiak ez bezalakoa nabaritzen bai genduan.Inguruko erriak eta abenda guztiek nolako eraso gogorrak egindizkioten eta aien mendepean ez iausteko mendez-mende zenbateraiñokoburrukak egin bear izan dituan ikastean, ain erri txikiak,inguruan ainbat aginterri indartsu izkutatzen ikusita, nola bizirikzirauken, arrigarria, sinisteziña zirudigun.Baiña gure egunetan ere, goitik eta beetik, indartsuagoko biaginterriak, ezpata eta orma tartean artuta, nola zapalduak gauzkaten,nola irentsi nai gaituzten, buru iabetza nola kendu diguten etaerri-bizitza askatasunean geuk eraltzeko bide guztiak indarrez nolaitxi dizkiguten ikustean, gure aberri gaixoa, ainbeste mendeetanarbasoak zaindua iltzen ez uzteko, biotzean su bizia pixkanaka pixkanaka,pixtutzen ari zitzaigun.Elertia, euskal elederra batez ere, On Manuel 'ek irakasten zigun.Euskal itz neurtuetaz zeiñen goxo mintzatzen zitzaigun aaztueziñezkoa da. Aita Donosti'k euskal abestietaz ematen zituan itzaldiezti eta unkigarrien antzantzekoak ziran On Manuel'ek euskal bertsoetazematen zizkigunak. On loxe Migel'ek Euskalerria maitatzenerakutsi zigun bezala, On Manuel'ek Euskera maitatzen irakatsi zigun.Euskeraz mintzatzen zan errira apaiz ioateko, erderak ez zigutenezer laguntzen, ongi ikasia, Euskera bear genduan eta ortan ekingenion zain ta muin. Neri, batez ere, olerkia zitzaidan atsegiñeniketa ortara eragon nintzan buru-belarri, batez ere ekialdeko gureanaien olerkiak ezagutzen asi nintzanetik, gure izneurtuei ez bezelakoxamurtasuna eta goi-oldargia sumatzen bai nien. Astero edoegiten genduan billera aietako batean, On Manuel'eri, gure euskalegarria asetzeko, ele bazkun bat eraltzea otu zitzaion eta bera oiartzuarrazanez eta Kardaberaz ere, Oiartzun'go semea, idazlerik onenetakoa,elkarteari «Kardaberaz Bazkuna» izena ematea danok onetsigenduan.Gure urtekoetan, euskeraz idazten iru beintzat gaillenik nabarmendugiñan, Lekuona'tar Maíin, nire lagunik miñena, On Manuel'enanai gaztea, Loidi'tar Paben eta ni. Paben'ek bere «Arraunketan»arrantzaleen itxas-bizitza gai artuta, arraunen neurtotsetakoaapaldi bixi-bixietan, otsaundiko olerki bat ondu zuan.— 88 —