View/Open - UZSpace Home

68
8.4.2 Praatbedrewenheid en apvaedingspeil
Die respandente se vermae amte beskryf en am 'n verhaal te vertel, is in hierdie
afdeling getaets. (Daaris a.a. oak aan hullegevraam te sa wat 'n mensmet R500
kan doen.)'n Kenmerk van veral die standerd 6-anderhaude was juis 'n anvermoe
in hierdie vaardighede. Dietaalgebruik is gekenmerk deur kort, enkelvoudige sinne
(disterlaaps watdiehaer-primereskaolsillabus virtaalonderrig aanbeveel), metbaie
sintaktiese afwyldngs (die hoagste waarvan nie-inversie en foutiewe inversie),
marfologiese afwykings (bv. foutiewe gebruik van lidwoarde, werkwoardtye, ens.)
en leksikale afwykings (bv. 'n bale hoe gebruiksfrekwensie van Engelse waorde).
Daar was ook elliptiese sinne, moanUik a.g.v. anvoldoende woardeskat by die
respondent Dikwe/s is die navarser se vrae verkoord vertolk of glad nie verstaan
nie.
Die situasie was dieselfde by standerd 7-respondente, wat aok met baie
tussenpauses gepraat het. In standerd 8 het die peil van praatbedrewenheid selfs
verlaag, aI was daar 'n paarrespondente watvlat en vol selfvertraue gepraat het.
Diefeit dat die standerd 6- en standerd 7-respondente se taalbedrewenheid beter
was in vergelyking met die standerd agts s'n kan taegeskryf ward aan die feit dat
die standerd 6-respondente vars van die primere skoal is waar hulle hulle
onderwyserslanderwyseresse gehoorsaam hetendie werkgoedgedoen het, en in
die sekondere skoal nag die positiewe resultaat daarvan behou het. Die
primereskoolonderwysers kannaggesag uitoefen oardiekinders. In diesekondere
skoal is die k1asse grateren is doeltreffende onderrig en gesag nie a1tyd maontlik
nie; dus verslap die leerfinge se aandag en motivering en uiteindelik die
skoalprestasie.
Maarin standerd 9 wasdiepeilweerhaer(met mindergebruik vanEngelse woarde)
en moorgebruik van gepaste woardeskat Dit kan taegeskryf word aan die feit dat
dieloorling weerskielikbesefdatdieeksteme eksamen voardiedeurIe. Gewoanlik
wordgaeieAfrikaansonderwysers, wat 'n goeiebasis vir standerd 10 kan Ie, vir die
hoar klasse "gereservoor". In standerd 10 was dit oor die algemeen dieselfde
situasie, blykbaar omdat dieloorlinge vir die eksterne eksamens voorberei worden
hulle self 'n gemotivoorde paging aanwend om te verbeter.
8.4.3 Praatbedrewenheid en onderrig in Afrikaans
Praatbedrewenheid hang uiteraard nou saam met die onderrig van Afrikaans in
hierdie ondersoek. Dieverbetering vandie standerd 9- en 10-/oorlinge se prestasie
kan teruggevoer word na die gehalte van onderrig wat die leerling antvang. Die
standerd 1o-k1as is 'n eksterne kJas en die motivering by sowel onderwyser as
loorling begin reeds in standerd 9. (vgl. kommentaar in 8.4.2)