Tips voor tekstschrijvers - Leporello Uitgevers

De oorzaak:
duurder wordende prijzen
van ruwe olie.
- De olie wordt duurder
of
- De prijs van olie wordt
hoger.
zonder onaangenaam dwingend te zijn.
Als je de andere betekenis van kunnen bedoelt, is ´in staat zijn´ een
stevig alternatief.
lijdende vorm
De lijdende vorm dient vermeden te worden. Hij is lui en onpersoonlijk.
Het onderwerp van de zin verdwijnt. Daarmee ook een krachtige
persoonsvorm. Het resultaat is een zin zonder richting. Een gemiste
kans. Lijdende vormen doen het samen met onnodig ingewikkelde
woorden goed in stukken waarin de auteur blijkbaar wel wil (of moet)
communiceren maar niets wil zeggen. ‘Deze beleidsonderdelen zullen
op termijn geëffectueerd worden.’ Voor deze teksten hebben ze ons
niet nodig, de beleidsmedewerkers…
‘Moet deze vorm altijd vermeden worden?’
In zijn onovertroffen Schrijfwijzer geeft Jan Renkema argumenten
vóór de lijdende vorm. In de volgende situaties is de lijdende vorm
een goede keuze, meent Renkema:
‘De handelende persoon is onbekend(…); Het noemen van de
handelende persoon voegt geen informatie toe (…), De handelende
persoon moet op de achtergrond blijven (…), De nadruk ligt niet op
de handeling maar op het proces of het resultaat… Renkema heeft in
een aantal gevallen gelijk. Er zijn situaties waarin de lijdende vorm een
goed begrip van de boodschap niet in de weg staat. ‘De weg is afgesloten
waardoor de winkels onbereikbaar zijn…’, ‘Er is vannacht ingebroken…’
Maar dit zijn nogal vlakke redactionele zinnen. In commerciële
teksten, waarin je streeft naar zinnen met een hoog energieniveau,
zinnen die zorgen voor beweging in hoofd, hart en ledematen van de
doelgroep, moet je de lijdende vorm niet gebruiken.
Voorzetseluitdrukkingen
Je kent ze wel: ‘met betrekking tot’, ‘ten behoeve van’, ‘ten aanzien
van’. Niet gebruiken, je doet onnodig ingewikkeld. Schrijf gewoon
‘over’, ‘voor’.
Niet zo
(ouderwets, onnodig ingewikkeld
maar zo
of gewoon lui) (eenvoudig, helder)
06
Niet zo maar zo
door middel van met
e.e.a. dit
evenals net als
feedback geven reageren op
hierbij stuur ik je Dit is / zijn de ….
Die ik je beloofde
in het algemeen / i.h.a. nietszeggend,
gewoon weglaten
indien wanneer, als
meeting vergadering, bijeenkomst
met betrekking tot over
ten aanzien van / t.a.v. over
teneinde om
terugkoppelen laten weten
tevens ook
thans nu
welke (als betrekkelijk voornaamwoord) die
een vijftal vijf
ten uitvoer brengen uitvoeren, doen
de lijdende vorm dient
vermeden te worden schrijf actief
07