02.09.2013 Views

Tips voor tekstschrijvers - Leporello Uitgevers

Tips voor tekstschrijvers - Leporello Uitgevers

Tips voor tekstschrijvers - Leporello Uitgevers

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Nog een paar verschillen<br />

Witte Boekje schrijft het zo: Groene Boekje zo:<br />

au bain marie au bain-marie<br />

barbecuen barbecueën<br />

bigbangtheorie big bangtheorie<br />

co-productie coproductie<br />

gas-en-lichtrekening gas- en lichtrekening<br />

glij-ijzer glijijzer<br />

have-not havenot<br />

Kafka-achtig kafka-achtig<br />

Miljoenennota miljoenennota<br />

Oudjaar oudjaar<br />

nummer- -hit nummer -hit<br />

naijver, naijlen na-ijver, na-ijlen<br />

pop-art popart<br />

pro deo, pro-deoadvocaat pro Deo, pro-Deoadvocaat<br />

rappèl, appèl rappel, appel<br />

slowmotion slow motion<br />

Sovjetcommunisme Sovjet-communisme<br />

stand-up comedy stand-upcomedy<br />

Troonrede troonrede<br />

tv-loos tv’loos<br />

typmachine typemachine<br />

van jewelste vanjewelste<br />

winning mood winningmood<br />

Overigens staat het Witte Boekje naast per se ook persé toe, waar het<br />

Groene Boekje alleen per se opneemt. En zo zijn er meer woorden<br />

volgens het Witte Boekje in twee variaties toegestaan. Kies je favoriet,<br />

maar wees consequent in het gebruik ervan!<br />

Grammatica<br />

door Liesbeth van Nes<br />

Grammatica heeft de naam saai en weerbarstig te zijn. Het is onlosmakelijk<br />

verbonden met dat onhanteerbare ontleden. De brij van<br />

bijzinnen en onbegrijpelijke uitzonderingen heeft er<strong>voor</strong><br />

gezorgd dat de meeste mensen met een boog om grammatica<br />

heenlopen en het schrijven ‘op hun gevoel’ doen. Dat is heel<br />

goed, hoe meer je op je gevoel schrijft, hoe minder gekunsteld<br />

je tekst is. Maar er zit een nadeel aan. Je teksten beginnen op<br />

elkaar te lijken en omdat je dat ook wel inziet, ga je grappen,<br />

bizarre vergelijkingen of moeilijke woorden gebruiken. Daardoor<br />

doet je tekst soms geforceerd aan. Grammatica geeft je<br />

de mogelijkheid om je tekst op een andere manier te variëren. Je kunt<br />

bij<strong>voor</strong>beeld de bijwoordelijke bijzin zo nu en dan eens <strong>voor</strong>op zetten,<br />

maar als ik zoiets zeg, dan weet bijna niemand waar ik het over heb.<br />

Daar<strong>voor</strong> moet ik eerst het bijwoord en de bijwoordelijke bepaling<br />

bespreken, en dan zul je zien dat het allemaal hetzelfde is en dat je iets<br />

dus op minstens drie verschillende manieren kunt schrijven. En dan<br />

varieert je zinslengte ook nog. En je stijl.<br />

Woordsoorten benoemen<br />

Taalkundig ontleden, het benoemen van woordsoorten, is op zichzelf<br />

een zinloze bezigheid, maar je hebt het wel nodig om over taal en<br />

grammatica te kunnen praten. Ik begin met de werkwoorden, omdat<br />

daar de meeste haken en ogen aanzitten. Een zin zonder werkwoord is<br />

niet grammaticaal. Toch bestaan zulke zinnen wel.<br />

- Voor euro!<br />

- En dat nog niet eens!<br />

- Zand erover!<br />

Maar de meeste zinnen hebben wel een werkwoord, namelijk een zelfstandig<br />

werkwoord of een koppelwerkwoord. Er kan maar één reden<br />

zijn waarom een zelfstandig werkwoord zo heet: om het te onderscheiden<br />

van een hulpwerkwoord.<br />

5<br />

Een bijzondere<br />

wasverzachter.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!