letters en punten - Taalunieversum

5.4.3 Tijdsbesteding
Het valt op dat die leerlingen die het minst in taal geïnteresseerd zijn, en in richtingen zitten met
minder uren voor Nederlands, soms het meest van allemaal met spelling bezig zijn. Hoeveel tijd er
gemiddeld naartoe gaat, valt niet te zeggen.
5.4.4 Band met schrijven en taalbeschouwing
De methodes, met name in de eerste graad, hebben vaak nog aparte spellinglessen in het leer- of
werkboek, of in een apart spellingboek met remediëringsoefeningen. Daarbij worden spellen en
interpunctie niet functioneel gekoppeld aan schrijven. Wanneer leerlingen dan schrijfopdrachten
krijgen is spelling daar niet in geïntegreerd.
Bij PAV in de tweede en derde graad daarentegen merk je meer en meer dat sommige leraren
loskomen van de methodes en spelling meer functioneel aanpakken. Ze nemen in een bepaald jaar
bijvoorbeeld hoofdletters en interpunctie als aandachtspunt, en daarover krijgen de leerlingen
voortdurend feedback bij taken of toetsen. Bij de bespreking van een schrijfopdracht wordt dan
uitdrukkelijk aandacht aan een bepaalde spellingkwestie gewijd.
Toch moet gezegd worden dat spelling en interpunctie in de meeste bso-richtingen niet gekoppeld
worden aan de eisen van het latere beroep.
5.4.5 Didactiek
Er zijn aanzienlijke verschillen in aanpak tussen scholen, en ook tussen de eerste graad en de
volgende graden.
Er zijn nog wel wat scholen die aan een traditionele vorm van remediëring doen vanuit de oude
opvatting van de aanpassingsklas 42 , net zoals ze dat ook doen voor technische leesvaardigheid met
AVI-normen, rekensommen enz. In andere scholen werkt men meer compenserend-dispenserend: ze
schenken aandacht aan spelling en interpunctie vanuit de gedachte dat leerlingen er zo ver mogelijk in
moeten geraken. Maar er zijn ook scholen die een soort medelijden met de leerlingen en dus lage
verwachtingen hebben, cocoonen, pamperen, vooral belang hechten aan succesbeleving.
Zowel in de eerste graad B-stroom als in PAV komt nu veel meer aandacht voor het gebruiken van
hulpstrategieën zoals spellingcontrole op de pc, of raadpleging van een woordenboek.
42 Het concept aanpassingsklas dateert uit de jaren zeventig van de vorige eeuw. Leerlingen met een
leerachterstand werden in een aparte klas door een taakleraar opgevangen. Begin jaren 2000 is de
aanpassingsklas als zodanig verdwenen, en er is veel meer aandacht gekomen voor zorgverbreding en
zorgcoördinatie. In de praktijk wordt de term ‘aanpassingsklas’ nog weleens oneigenlijk gebruikt voor het eerste
leerjaar van de eerste graad B-stroom.
52