letters en punten - Taalunieversum

5.4.9 Knelpunten, aanbevelingen
De volgende aandachtspunten worden genoemd.
In de onderwijspraktijk heeft men het moeilijk met behoorlijke leerlijnen van de eerste graad
B-stroom naar tweede en derde graad bso.
De didactische kwaliteit van de leermiddelen inzake spelling en interpunctie moet opgekrikt
worden.
De integratie van spelling en interpunctie in (beroepsgericht) schrijven in plaats van
opzichzelfstaande traditionele lessen en oefeningen is op veel scholen een vrome wens.
Breed taalbeleid waaraan alle vakken participeren wordt gehinderd door het feit dat veel
vakleraren zich onvoldoende taalcompetent voelen.
5.5 Conclusies
Bij wijze van conclusies herhalen we hier enkele vaststellingen en impliciete of expliciete
aanbevelingen van onze zegslieden.
1 leerlijnen
Met de leerlijnen binnen een onderwijsniveau, bijvoorbeeld lagere school, of de aansluiting tussen
niveaus zit het nog niet goed. Voor interpunctie ontbreken de leerlijnen in feite.
Spelling en interpunctie zijn beslist nog niet verworven op het einde van de lagere school of van de
eerste graad secundair. Met dat gegeven houden de leerlijnen die door de leerplannen worden
voorgehouden onvoldoende rekening.
2 beheersing
Ondanks vele jaren spellingonderwijs lijkt de beheersing aan het eind van het secundair nog beter te
kunnen. De wens wordt geopperd dat onderzocht zou worden waarom de leerresultaten niet groter
zijn.
3 schrijven
Ondanks de aanbevelingen van leerplannen en begeleiders, wordt het onderwijs van spelling en
interpunctie vaak niet of ten hoogste formalistisch geïntegreerd in het schrijven. In de werkelijkheid
wordt het nog veel op geïsoleerd-cursorische wijze verzorgd.
4 taalbeschouwing
Taalbeschouwing kan erop gericht zijn dat leerlingen inductief de systematiek in de spelling of
interpunctie achterhalen, en aandacht aan de dag leggen voor de relaties tussen schrijfdoel en
-publiek, schrijftaalregisters, en spellingverzorging. Toch blijkt het onderwijs in de praktijk vaak
gericht op het deductief verwerven en toepassen van spellingregels, wat aan het wezenlijke van
taalbeschouwing (reflecteren op taal en taalgebruik) voorbijgaat.
5 didactiek
Leerlingen leren verschillende specifieke spellingstrategieën, maar in de praktijk hanteren ze spontaan
een geheugenstrategie. De regelstrategieën zijn voor een niet onbelangrijk aantal leerlingen in de
lagere school, maar ook in de eerste graad B-stroom en in het bso erg moeilijk.
54