SLUIS IN VLAANDEREN VERLOREN EN HERWONNEN Studies ...

Dit deed hij uiteraard om de ketters van de rechtgelovigen te kunnen onderscheiden.
Dat hij hiertoe voornamelijk vragen stelde over de eucharistie is evident, wanneer we
weten dat de hervorming in de Nederlanden in deze periode dicht aanleunde bij de
Zwitsers-zwingliaanse richting en de avondmaalsopvatting hier centraal stond. In het
tweede gedeelte van de ondervraging, dat minstens even belangrijk was als het eerste,
stelde Titelmans vragen over het doopsel. Hiermee poogde hij duidelijk de
anabaptisten van de overige nieuwgezinden te onderscheiden."
Kwam de inquisiteur tot de conclusie dat de beschuldigde geen ketter was, dan
werd deze onmiddellijk vrijgelaten. Bleek het tegenovergestelde, dan stelde Titelmans
alles in het werk om hem tot andere gedachten te brengen. Ging deze hierop in en
toonde hij berouw, dan kon hij zijn 'dwalingen' afzweren en stond hem een relatief
lichte straf te wachten. Uit het feit dat Michiel Ratgheers slechts veroordeeld werd tot
het doen van "zekere beterijnghen", zouden wij voorzichtigheidshalve kunnen
concluderen dat hij overstag gegaan moet zijn en daadwerkelijk spijt betuigd heeft.
Anderzijds blijft natuurlijk altijd de mogelijkheid bestaan dat hij, gezien het verloop
van de verdere gebeurtenisssen, Pieter Titelmans om de tuin geleld heeft en slechts
berouw veinsde. Persoonlijk neig ik tot dit laatste. Want ondanks deze toch ernstige
waarschuwing, bleef Michiel Ratgheers zijn van de roomse kerk afwijkende religieuze
ideeën uitdragen, hetgeen leidde tot hernieuwde klachten en begin 1564 tot zijn
arrestatie. Dit maal toonde de inquisiteur zich onverbiddelijk.
Op 15 maart 1564 maakten burgemeester en schepenen van de stad Sluis bekend dat:
... Michiel Raetgheers, mandemaker van zijnen stijle ende gheboren van Ardemburch,
ghevanghene, gherecht ende gheexecuteert te zijne metten viere zo dat ter de dood
naer volghe, ende tghescreven boucxken onder hem bevonden verbrandt en zijn doode
lichaeme ghevoert te worden an tgherechte deser stede ende aldaer an een potente
ghehanghen. Ende dat omme dieswille dat de zelve Michiel Ratgheers ... hem heeft
vervoordert te mesachtene de sacramenten vonden heligher kercke ende bijzonder te
lachteren ende niet te ghelooven an thelich doopsel, twelcke hij jn zijne kijndtsche
jaeren ontfanghen heeft sustinerende diversche hereticque ende quade leeringhen ende
erreuren contrarie onsen kerstenen gheloove."'
Uit dit laatste kan geconcludeerd worden dat de opvattingen van Michiel Ratgheers
nauw aangesloten moeten hebben bij de Doperse leer.
Op 5 april 1564 werd het vonnis door Maillart Baes, "officier crimineel" van Brugge,
op de markt voor het stadhuis van Sluis, ten uitvoer gebracht.
Het verschrikkelijke lot van Michiel Ratgheers heeft, blijkens de tekst van de in
bijlage gepubliceerde onkostennota van de terechtstelling, sporen achtergelaten bij de
aanwezigen. Ondanks de repressie gekoppeld aan het soort gruwelijke
terechtstellingen zoals hierboven vermeld, zijn de autoriteiten er niet in geslaagd de
ketterse beweging in Vlaanderen, en met name het calvinisme, een halt toe te roepen.
Hooguit heeft hun activiteit een remmende werking uitgeoefend.
10