SLUIS IN VLAANDEREN VERLOREN EN HERWONNEN Studies ...

en om het fort toch zo efficiënt mogelijk te verdedigen, zouden alle manschappen
moeten worden ingezet; uitgezonderd een 26-tal soldaten die om veiligheidsredenen in
de stad moesten blijven, een seer dangereuse sake. Belangrijker was echter datgene
wat de "commander-in-chief" te Sluis net op tijd in de gaten kreeg: de onuitkoombare
val die Parma aan het creëren was.
Slechts een lange houten brug vormde de verbinding tussen de stad en de grote
vesting. Nu alle defensieve kracht in het fort geconcentreerd was, had Parma de
mogelijkheid om ofwel bij hoog tij, dat daer seer stijf op en afloopt, met een
volgeladen schip de brug te "breken", ofwel de pont in brand te steken of in de lucht
laten vliegen. Via zijn eigen nieuwe verbindingslijn over het Reigersvliet kon hij dan
de "attaque" verleggen naar de kant van de stad en zou het afgesneden Staatse
garnizoen slechts machteloos kunnen toezien, Enl omdat de stad veeleer dan het fort
moest beschermd worden - ook omwille van, een oneyntelijk getal van hoogwichtige
redenen - werd besloten om tijdens dë komende nacht (18 op 19 juli) het fort te
ontruimen en zich in de stad terug te trekken.
Volgens E Strada, een gelegentheyt voorwaer niet altijt voor Krijghsoyersten te
wenschen. De mogelijkheid om te allen tijde naar een veiliger plaats te kunnen
uitwijken, was voor sommige strategen erg twijfelachtig en schadelijk. Daardoor
konden de buitenwerken die voor versterking aan de stad waren toegevoegd niet van
een volledige en standvastige bescherming genieten.
Ongeveer rond middernacht verlieten op 200 na alle weerbare mannen (veelal
Engelsen) die nog op hun benen konden staan de Grote Schans. Vooraleer hun fort te
verlaten had de achterhoede na afvoer van munitie en geschut, alle hutten in brand
gestoken en de brug in vuur en vlam gezet. 't Welk den vyand seer speet en van zyn
hope dede vallen.
De bestorming en de inname had het leven gekost aan een groot aantal manschappen.
Volgens F. Strada vielen van de belegerden 200 doden en werden velen gevangen
gemaakt; onder de belegeraars 50 doden en veel gekwetsten. Volgens kapitein R.
Williams telden de belegeraars 700 doden en evenveel gekwetsten en verloren de
Staatsen 150 man. Onder de gesneuvelden aan Spaanse zijde bevond zich am. de
kolonel van de Bourgondiërs De Strepigny en werd De Renty zwaar gekwetst. Zelfs
Parma was terwijl hij capitan J.B. Neri tijdens de graafwerken onderrichtingen gaf,
door een vervlogen kogel aan zijn linkerzijde geraakt.
Den vyand, sonder tijd te verliesen, plantede des anderdaegs (zondag 19 juli) zijn
geschut tegen de stad.
Leicester die in zijn brief van 16 juli, welke Groenevelt en zijn kapiteins pas op 21 juli
- twee dagen na het verlaten van de Grote Schans - ontvingen, stellig beloofde u lieden
te ontsetten of te sterven, hechtte achteraf maar weinig belang aan het verlies van het
fort. De defensie had volgens hem wisely and souldiorlyke leave it in the night. Maar
de kapiteins van het Sluise garnizoen en de Engelse koningin dachten daar enigszins
anders over.
Tijdens de gevechten op de Grote Schans had kapitein R. Williams haar secretaris
Lord Walsingham er nog eens op gewezen dat een bevrijding nog steeds mogelijk
was, In zijn brief had hij echter wel gemelijk onderlijnd dat indien het ontzettingsleger
o.l.v. Leicester en Maurits met Justinus van Nassau, geen pogingen ondernam om tot
Sluis door te breken, de kapiteins en de matrozen hun plicht verzuimden; er kon
immers geen strijd zonder gevaar gestreden worden!
Daardoor was aan het Engelse hof het gevaar waarin de stad verkeerde maar al te goed
bekend. Na het verlies van het grote fort was erbinnen Sluis een groeiend gebrek aan
manschappen en buskruit ontstaan, zodat in eerste instantie zowel verdediging als
42