SLUIS IN VLAANDEREN VERLOREN EN HERWONNEN Studies ...

augustus, met het verzoek om een maand gage - te repartiëren over de gewesten - voor
de acht compagnies cnechten gekomen uit Sluis.
Na zes maanden cel kon Maerten Drooge zich in de loop van februari 1588 nae Lants
rechten verdedigen en werd na onderzoek onschuldig bevonden. Leicester was toen
reeds drie maanden at home....
Nabeschouwingen
Eén van de redenen van het verlies van Sluis, ende dat nae de opinie van
verstandighe, was ongetwijfeld de quade correspondentie tussen Leicester en de
Staten-Generaal. Dit blijkt het best uit de ontzettingspogingen die Leicester aanprees
en waarop de Hollanders en de Zeeuwen een gunstige visie hadden, maar die telkens
uitmondden in politieke intriges. De bevrijding van de stad was evenwel mogelijk
geweest indien de desbetreffende onderhandelingen tussen de Staten en Engeland
anders waren verlopen. Beide naties hadden hier de kans om het Spaanse leger in de
Nederlanden een nagenoeg vernietigende slag toe te brengen en het voor lange tijd te
verlammen, zodanig dat zowel voor Engeland als voor de Geünieerde Gewesten een
betrekkelijke veiligheid verzekerd was.
Maar in plaats van coalitie heerste er algemeen wantrouwen en onderlinge naijver
tussen de aanhangers van Leicester en die van Oldenbarnevelt. Wanneer Sluis door
Parma ingenomen werd, zag vooral de nauw aan de Engelsen gelieerde Calvinistische
kring dit als een bewijs van onbetrouwbaarheid der Hollandse regenten en van
Oldenbarnevelt. Volgens deze partij waren zij Spaansgezind en verwaarloosden ze
opzettelijk de defensie van Sluis en andere bedreigde plaatsen.
Een andere oorzaak was de defensiepolitiek van de Staten-Generaal waarin Leicester
gewantrouwd werd en praktisch geen militaire armslag kreeg. Dit kwam o.m. tot
uiting in een beslissing van de regentenpartij o.l.v. Oldenbarnevelt. In plaats van de
bevrijdingsondernemingen van Leicester te steunen, werd besloten het nieuwe
veldleger van de Generaliteit tegen de Spanjaarden in Brabant in te zetten, om op deze
manier Parma van Sluis weg te lokken. Deze verziende politiek betreffende Sluis
hebben velen niet begrepen. Op het eigenste moment zagen de meesten slechts de
hardheid ervan.
Oldenbarnevelt en zijn regenten vreesden immers dat indien de stad ontzet werd,
Leicester zich vanuit deze extra gunstig gelegen voorpost als "bezitter" zou laten
gelden, waardoor hij de afhankelijkheid van het land aan zijn autoriteit kon
afdwingen. Misschien was dit slechts een voorwendsel door Elizabeth aan Filips II als
een deel van de prijs voor de vrede. Precies deze verdenkingen over het politiek beleid
van de Engelse regering ondermijnden de grondslagen van de Anglo-Staatse alliantie.
Holland en Zeeland waren van mening dat alle onkosten die het oorlogvoeren met
zich meebracht te hoog waren. De krijgsverrichtingen dienden te worden beperkt tot
defensie van eigen bodem. Bijgevolg was de verdediging van dat wat nog [n
Vlaanderen overbleef, niets anders dan de banden versterken met Engeland, in wie op
de eerste plaats de regentenpartij een vijand begon te zien.
Maar Leicesters plannen om alles aan krijgsverrichtingen en expansie van de
gereformeerde religie ondergeschikt te maken, werden tijdig doorzien. In plaats van
het Spaanse juk zouden de Geünieerde Gewesten ongetwijfeld aan Engeland
verkwanseld en als satelietstaat door een gouverneur geregeerd worden. En waartoe
had dan de jarenlange verbeten vrijheidsstrijd gediend?
Anderszins verheugden de Spanjaarden zich niet ten onrechte over deze overwinning.
Parma had het klaargespeeld om met 5000 infanteristen en 700 ruiters een stevige
59