SLUIS IN VLAANDEREN VERLOREN EN HERWONNEN Studies ...

vertoonde, ondanks het uitzonderlijke belang, op sommige plaatsen zeer zwakke
punten. Als gevolg van het gestadig naderen van de belegeraar werden alle mogelijke
middelen aangewend om zowel het bolwerk (maar vooral de borstweringen ervan), als
de aanpalende Noordschans tegen te verwachten aanvallen bestand te maken. Voor
deze versterkingswerken werden, net als vroeger, in hoofdzaak met aarde gevulde
tonnen gebruikt.
Ondertussen was het fort vanuit het belegeringskamp langs twee richtingen benaderd,
l'un par le coste du Zuud et l'autre par le West. Door de grachten met rijsbedden te
vullen waren ze erin geslaagd om langs de zuidkant tot zeer dicht bij de schans te
komen, aan te vallen, maar dapper afgeslagen.
Ook langs de westzijde, waar de dijk grotendeels geslecht was, moest de belegeraar
door een tegenaanval - uyt oorsake van de heymelijke approche die hy dede -
voorlopig het objectief laten voor wat het was. Om zich tegen de beschietingen van de
musketiers en arkebusiers te beschermen hadden de Spanjaarden gebruik gemaakt van
een wagenburch; een soort kar op wielen gemaakt van balken en spanten, die langs
voor hoger en steviger was dan aan de zijkant: Deze van schietgaten voorziene chariot
die d.m.v. zandzakken schootvrij was gemaakt, werd onder dekking van grof geschut
langs slikken en schorren door de soldaten voortgesjouwd en moest op pleiten over de
doorsnyding worden gebracht.
Het bezit van reeds talrijke vooruitgeschoven geschutsposten en de "hoge installatie"
van hun kannonen op de Middeldijk, beletten de belegerden hun artillerie vryelyck te
gebruiken zodat ze de grootste moeite hadden om de nadering van deze "rijdende
batterij" te verhinderen, Daarom werd op 11 juli, op den vollen dag besloten een
uitval, par une petite portelefte onder de ramparts van de Grote Schans - waar de
belegeraar zich reeds had ingegraven - te doen, om de wagenburch te gaen nemen én
te vernietigen. ‘Hebbende een kabel daer aen gehecht, en vechtende langen tijd binnen
zijn trencheen (in voege dat wy hem daer drie, d'eene na de andere deden verlaten)
trokken wy deselve tot onder ons bolwerk en stietense in 't Reygersvliet, sulks dat zy
voor ons en voor den vyand vruchteloos bleef''.
Het doel was bereikt, maar het heeft niet veel gebaat.
De Walen van De la Motte waren reeds tot aan de smalle en ondiepe gracht van de
Grote Schans gekomen en hadden de bezetters van de Noortschans tot aan de vesting
achternagezeten; en logeerden hem dien selven nacht binnen het bolwerk. Ondanks de
waterige en moerassische aarde en het slaplijck 't samenhangende en terstond
wegvloeiend werk, gingen de Walen door met het graven van loopgrachten tot aan het
kanaal van de hoven, maakten geschutsbeddingen en vaarden pleiten naar de plaatsen
waar bruggen dienden gelegd. Dagen achtereen zou er nu gevochten worden, mijnen
en tegenmijnen gegraven waarin met pieken rappieren en pistolen, so onder in de
mijne als boven op het bolwerk bij dag en nacht schermutselingen plaatsvonden.
Meer dan 500 soldaten, vnl. Engelsen, bewaakten de bolwerken, de gracht en
bedienden het geschut van de Grote Schans, welcke voor de aanvallers ghereeder was.
Door een brug waren zij met de stad verbonden en naast hen lag de Nood- of
Tonnenschans bevolkt door de Waalse krijglieden. Ofschoon de hoofdbewegingen
gericht waren tegen de Grote Schans, werd in eerste instantie de Noordschans door de
batterij die langs de kant van Sint-Anna geïnstalleerd was op den verdronken polder,
zwaar geteisterd. Onder dekking van dit artillerievuur werd door de Walen van De la
Motte, die inmiddels terug in het kamp vertoefde, opnieuw gebruik gemaakt van
wagenburchten, maar deze keer van een groot aantal. Daarbij kon De la Motte
40