SLUIS IN VLAANDEREN VERLOREN EN HERWONNEN Studies ...

toen hun handen vol met de bewapening en versterking van het pas ingenomen Sluis.
Vernieuwingen in de vestingbouw en innovaties in aanvals- en
verdedigingstechnieken?
De vraag kan gesteld worden of tijdens deze lange belegeringsperiode innovaties op
het gebied van de krijgskunst en de vestingbouw werden gedaan. Heel wat veldheren
en specialisten op het gebied van de ‘architectura militaris’ volgden immers
aandachtig de gebeurtenissen, en uitvinders van aanvalstuigen boden zelfs gretig hun
diensten aan. Henricus Hondius schrijft hier zelfs over: ‘…dit beleg was gelijck een
Academie, oft hooge schole voor allerhande krijchslieden, als oock officiere, mede
van Ingenieurs…’ Ook werd er verkondigd dat een verblijf van vier maanden tijdens
het beleg kon beschouwd worden als een ‘universiteyt’ voor jongelingen die zich in
het krijgsbedrijf wensten te bekwamen.
Een aantal Italiaanse schrijvers, dichters en ingenieurs die zich ophielden met dit
beleg, hechtten bijzonder veel aandacht aan de uitvindingen op het gebied van
aanvalstuigen. Deze tuigen werden vooral ontworpen voor de belegeraars en hadden
tot doel de stad zo snel mogelijk te kunnen innemen. Een van deze ingenieurs en
uitvinders was Pompeo Targone (1575 – ca. 1630). Hij was als ingenieur werkzaam
voor paus Clemens VIII en vooral gespecialiseerd in belegeringen. Op verzoek van
aartshertog Albrecht werd zijn kundigheid ook aangewend voor Oostende. In juni
1604 ontwierp hij een monumentale houten brug van vierhonderd voet hoog. Het
ingenieuze van dit aanvalstuig bestond erin dat het verplaatsbaar was en aangedreven
werd door middel van koorden, katrollen en paarden, zodat de hoge constructie tot
vlak bij de in te nemen versterking kon gerold worden, zonder dat de belegeraar zich
diende bloot te stellen aan de projectielen van de vijand. De aanvalstroepen konden
zich immers beschermd opstellen achter een schuin geplaatst brugdek, terwijl het
gehele gevaarte vooruit werd gerold. Als de brug eenmaal aan de voet van de vesting
in positie was gebracht, kon een tweede en zelfs een derde brugdek over de vestingwal
worden neergelaten. Zo konden de infanteristen over de hoofden van de belegerden,
die op de wallen hadden post gevat, heen de stad binnen trekken. In een lofdicht werd
deze uitschuifbare brug weliswaar geprezen, maar ze bleek toch niet zo efficiënt te
zijn: ‘Ostend ein Kriegsschul / Hat uberstanden manchn fal / Man hat gebraucht
manch Instrument / zu ubermeistern Ostend’.
In Pompeo Giustiniano’s Delle guerre di Fiandra libri VI, Antwerpen 1609, en in een
verhandeling van de Parmezaan Alexander Cavalca worden zowel Targone’s
instrumenten als die van militair ingenieur Giuseppe Gamurini geïllustreerd en
beschreven. Drijvende rondelen bevestigd op boten, ‘sausijsen’ om dijken te
versterken, schanskorven op een vlot gemaakt uit drijvende tonnen, aanvalstoestellen
met uitstekende hefbomen om de toegang tot de haven te beletten en de reeds
vermelde loopbrug worden als uitvindingen bestempeld. Het is nochtans niet duidelijk
welke van deze ontwerpen ook daadwerkelijk werden verwezenlijkt. Ook is niet
bekend in welke mate zij bruikbaar waren en de inname van de stad konden
bevorderen. Het vlottend kasteel van Targone wordt door Gamurini, zijn collega en
concurrent, als ‘niet goed’ bestempeld, omdat dit drijvend fort, als het eenmaal
verankerd voor de haventoegang had post gevat, door de beweging van de golven
onbestuurbaar zou worden en onmogelijk bevoorradingsschepen doeltreffend zou
kunnen beschieten. Het zou eerder zelf ten prooi vallen aan vijandelijk geschut.
Menig prins en veldheer bekommerde zich persoonlijk om de uitwerking of eventuele
75