F o rtis B a nk n v - Ja a rve rsla g 2 0 0 9 Fortis Bank ... - BNP Paribas

32. Derivaten
Derivaten zijn forwards, futures, swaps en optiecontracten
waarvan waarde word afgeleid uit onderliggende
rentetarieven, valutakoersen, goederenprijzen,
aandelenkoersen of kredietinstrumenten.
Een derivatencontract kan op een beurs of onderhands
(over the counter / OTC) worden verhandeld. Op een
beurs verhandelde derivaten, zoals futures en opties, zijn
gestandaardiseerd en brengen door de margeverplichtingen,
die door de verschillende beurzen opgelegd worden, over
het algemeen geen significant tegenpartijrisico met zich
mee. Onderhands verhandelde derivatencontracten worden
onderling door contractpartijen overeengekomen. Onder
overige derivaten zijn begrepen de in sommige contracten
besloten (embedded) derivaten, waarbij bijvoorbeeld
het hybride (gecombineerd) instrument tevens een nietderivaatbasiscontract
(host contract) bevat. Dit heeft tot
gevolg dat bepaalde kasstromen van het gecombineerde
instrument op dezelfde wijze variëren als een afgescheiden
derivaat.
De notionele bedragen worden niet als activa of
verplichtingen in de balans opgenomen en zijn geen
afspiegeling van de potentiële winst of het verlies waarmee
een dergelijke transactie gepaard kan gaan. Het risico
dat Fortis Bank loopt wanneer een tegenpartij haar
verplichtingen niet kan nakomen, is beperkt tot de positieve
reële waarde van de derivatencontracten.
Renteswaps zijn contractuele overeenkomsten tussen
twee partijen op grond waarvan rentekasstromen in
dezelfde valuta worden uitgewisseld. Deze verplichtingen
worden berekend op basis van verschillende rentetypen.
Bij de meeste renteswaps vindt een netto-uitwisseling
van kasstromen plaats. Dit bestaat uit het verschil
tussen de vaste en variabele rentebetalingen. Fortis
Bank maakt onder meer gebruik van renteswaps om de
rentekenmerken van bepaalde activa en verplichtingen te
wijzigen. Zo kan bijvoorbeeld uit hoofde van langlopende
schulden een renteswap worden aangegaan om een
rente-instrument met een vast rentetarief om te zetten in
een rente-instrument met een variabel tarief, teneinde de
rentemismatch te verminderen. Daarnaast gebruikt Fortis
Bank renteswaps om het risico van koersfluctuaties van de
effectenhandelsportefeuille af te dekken.
Rentefutures worden op een beurs verhandeld en betreffen
een verplichting om effecten of een geldmarktinstrument
te kopen of verkopen op een vastgestelde datum in de
toekomst tegen een voorafbepaalde prijs.
Renteforwards worden onderhands verhandeld en zijn
afgeleide instrumenten waarbij twee partijen een rentetarief
en periode overeenkomen die als referentiepunt worden
gebruikt voor de berekening van een nettobetaling die door
de ene partij aan de andere partij moet worden gedaan,
afhankelijk van de marktrente die geldt op een bepaald
moment in de toekomst.
Renteopties worden gebruikt als bescherming tegen
het renterisico en zijn opties waarbij de verkoper zich
verplicht aan de koper een renteverschil te betalen
in ruil voor een door de koper betaalde premie. Dit
renteverschil is het verschil tussen de huidige rente en een
afgesproken rentetarief voor een notioneel bedrag. Bij alle
rentecontracten is het risico van een verlies gedurende de
looptijd afhankelijk van de rentestand.
Valutaswaps zijn, in hun eenvoudigste vorm, contractuele
overeenkomsten op grond waarvan zowel periodieke als
eenmalige betalingen in verschillende valuta worden
geruild. De waarde van deze contracten is afhankelijk van
de vervaldatum, de rentetarieven, valutakoersen en het
tijdstip van de betalingen.
Valutacontracten, waaronder spot , forward en
futurecontracten, zijn overeenkomsten om betalingen in
verschillende valuta’s op een bepaalde datum te ruilen
tegen een vooraf overeengekomen wisselkoers. Deze
contracten hebben tot doel de netto investerings- en
valutaposities af te dekken.
Valutaoptiecontracten lijken op renteoptiecontracten maar
zijn gebaseerd op valutakoersen in plaats van rentetarieven.
De waarde van deze contracten wordt gedurende de
looptijd groter of kleiner naarmate de valutakoersen en
rente fluctueren.
Voor op een beurs verhandelde rentefutures, opties en
valutacontracten geldt dat het buitenbalanskredietrisico
voor Fortis Bank beperkt is, aangezien deze transacties
tot stand komen op georganiseerde beurzen die de
verplichting van de tegenpartij overnemen en over het
algemeen eisen dat er zekerheden worden gestort en dat
margeverplichtingen dagelijks worden afgerekend.
Grondstoffenforwards en -futures (commodity
forwards, commodity futures) zijn contracten waarbij
de onderliggende waarde een bepaalde grondstof is.
Een grondstoffenswap (commodity swap) is een swap
waarbij kasstromen worden uitgewisseld op basis
Derivaten 229