Instructie in de steigers - Stichting Platforms VMBO

De fasen van het directe instructiemodel worden in het Praktijkonderwijs vaak als volgt
ingevuld (Van Batenburg, 2010):
1. Terugblik: Korte terugblik op de voorgaande les.
2. Oriëntatie: Vooruitblik op het nieuw te maken werkstuk.
3. Uitleg: De docent legt de voorgeschreven werkwijze uit en doet de deeltaken voor.
4. Begeleide inoefening: De leerlingen oefenen onder begeleiding van de docent waarbij
de docent continu corrigerende feedback geeft.
5. Zelfstandig werken: De leerlingen oefenen zelfstandig waarbij de docent continu
corrigerende feedback geeft.
6. Evaluatie: Na afloop evalueert de docent de les en beoordeelt de werkstukken.
In het algemeen zien docenten het belang in om leerlingen te leren om zelfstandig te
leren en zelfstandig beslissingen te nemen over het leren. Maar tegelijkertijd
constateren zij dat een belangrijk deel van de leerlingen hier niet goed toe in staat is.
Uit organisatorisch oogpunt voelen docenten zich daarom genoodzaakt om het leren
van alle leerlingen in sterke mate te sturen en weinig sturingsmogelijkheden over te
laten aan de leerlingen. Zij houden vast aan een docent-gestuurd onderwijsregime.
De enige manier om deze cirkel te doorbreken is door onderwijsmethoden te
ontwikkelen waarin een gerichtheid op zelfstandig leren is ingebouwd en waarin een
langzame verschuiving in taakverdeling tussen leerlingen en docenten kan
plaatsvinden ten gunste van de leerlingen (Boekaerts en Simons, 2007).
Van Batenburg (2010) toonde in zijn onderzoek Didactiek voor het Praktijkonderwijs
aan dat het Strategische instructiemodel Praktijkonderwijs-leerlingen tot een
zelfstandigere taakuitvoering en tegelijkertijd tot minstens even goede resultaten
brengt. Met het Strategische instructiemodel krijgen leerlingen meer
verantwoordelijkheid voor het eigen leerproces en is hiermee dus meer leerlinggestuurd
dan het Directe instructiemodel.
Dit instructiemodel biedt dus kansen om in het Praktijkonderwijs een verschuiving te
realiseren van een docent-gestuurd onderwijsregime naar een regime van gedeelde
sturing.
10