Overgangen en aansingen in et onderwijs

H6 De niet-cognitieve ontwikkeling rondom de po-vo overgang
variabelen. De Cito-eindtoetsscores, het schooladvies en hun prestaties op begrijpend lezen of
rekenen in po-8 zijn het sterkst geassocieerd met de prestaties in vo-3. De grootte van de
effecten van de leerlingkenmerken nam af door toevoeging van de cognitieve factoren in het
model. Voor begrijpend lezen bleken competentiemotivatie (positief) en prestatiemotivatie en
extrinsieke motivatie (negatief) gerelateerd aan de prestaties. Voor wiskunde bleek alleen het
welbevinden met docenten additioneel de prestaties op de toets te voorspellen.
6.6 Risicoleerlingen: Samenhang tussen de cognitieve en niet-cognitieve
ontwikkeling van po-8 naar vo-3
In Hoofdstuk 5 hebben we een groep leerlingen samengenomen die, in vergelijking met hun
leeftijdsgenoten, een minder gunstige ontwikkeling op hun vaardigheden in begrijpend lezen
en rekenen/wiskunde had doorgemaakt. Deze leerlingen vergelijken we hier met de rest van
de po-vo steekproef, waarbij we kijken naar verschillen in de niet-cognitieve ontwikkeling
van po-8 naar vo-3 van deze twee leerlinggroepen.
In Hoofdstuk 5 hebben we een onderscheid gemaakt tussen leerlingen die, ten opzichte
van hun leeftijdsgenoten, ongeveer stabiel blijven presteren op begrijpend lezen en
rekenen/wiskunde en leerlingen die een duidelijke stijging of daling in hun prestaties lieten
zien ten opzichte van hun leeftijdsgenoten. Aangezien in po-8 en vo-3 verschillende toetsen
voor begrijpend lezen en rekenen/wiskunde zijn afgenomen konden de toetsscores niet direct
vergeleken worden, en daarom hebben we gekeken naar de relatieve verschillen in prestaties
van het po-8 naar vo-3 met behulp van decielen (zie Hoofdstuk 5 voor een uitgebreidere
uitleg). In deze paragraaf richten we ons op de leerlingen die ten opzichte van hun
leeftijdsgenoten 5 of meer decielen gedaald waren van po-8 naar vo-3. Dit zijn dus leerlingen
die duidelijk een lagere positie innamen in vergelijking met hun leeftijdsgenoten in vo-3 dan
in po-8 (vanaf hier noemen we deze leerlingen de ‘lagere positie’ leerlingen). We vergelijken
de niet-cognitieve ontwikkeling van deze leerlingen met die van de rest van de po-vo
steekproef. Zowel de ontwikkelingen in schoolmotivatie, als welbevinden met docenten en
klasgenoten, taakoriëntatie en self-efficacy zijn in kaart gebracht.
115